Minister Dekker (Rechtsbescherming) kondigt aan met een nieuw wetsvoorstel te komen om de mediationmarkt te reguleren. Hij wil onder meer een register voor beëdigde mediators invoeren. Met zijn nieuwe plannen wil hij bevorderen dat “geschillen op een zo bestendig, passende en efficiënt mogelijke wijze worden opgelost”, zo schrijft hij in een brief van 20 januari aan de Tweede Kamer.
Arbeidsconflicten, echtscheidingen, buurtruzies: mediators fungeren in allerlei conflicten als onafhankelijke derde partij. Ook steeds meer bedrijven schakelen mediators in om onderlinge geschillen op te lossen. Dat mediation steeds meer ingeburgerd raakt als instrument voor conflictmanagement, blijkt ook uit de populariteit van mediationopleidingen onder burgemeesters. Mediationvaardigheden worden steeds vaker toegepast, maar veelal nog informeel.
Kwaliteitseisen
Voor de toegevoegde waarde van mediation is van belang dat mediators deskundig zijn en dat rechtzoekenden daarop kunnen vertrouwen, aldus minister Dekker. Op dit moment zijn er verschillende registers, opleidingen en specialisatieverenigingen. Dat maakt het voor rechtzoekenden lastig de vaardigheden van een mediator goed in te schatten. Daarom zijn er volgens de minister kwaliteitswaarborgen nodig: het stellen van kwaliteitseisen draagt bij aan het vertrouwen van rechtzoekenden in deze beroepsgroep, stimuleert de kwaliteitsontwikkeling en draagt zo bij aan duurzamere geschiloplossing.
Register
Dekker wil een algemeen wettelijk kwaliteitsregister invoeren, waarin mediators zich vrijwillig kunnen aanmelden als ze aan de voorwaarden voldoen. Om de beschermde titel ‘beëdigd mediator’ te krijgen worden onder andere eisen gesteld aan opleiding en psychologische, communicatieve en juridische competenties. Ook moet een mediator een beroepsaansprakelijkheidsverzekering hebben afgesloten. Daarnaast zullen alle beëdigde mediators zich aan bepaalde kernwaarden moeten houden, waaronder ‘het bewaken van partijautonomie’ en ‘het betrachten van onafhankelijkheid en onpartijdigheid’.
Betere aansluiting
Dekker wil daarnaast dat mediation als middel voor conflictbeslechting beter gaat aansluiten bij de huidige gerechtelijke procedures. Volgens de minister zijn er mogelijkheden om zaken deels via de rechter en deels via mediation op te lossen. Ook wil hij bekijken of rechters wettelijk verplicht kunnen worden om in procedures te vragen of mediation een optie is.
Geen verplicht voorportaal
De minister stelt nadrukkelijk dat het nieuwe wetsvoorstel niet is bedoeld om mensen bij de rechter weg te houden, en dat het vermeerderen van het aantal mediationtrajecten geen doel op zich is. “Waar het om gaat is dat mediation een geschikt middel kan zijn om geschillen bestendig op te lossen. Om die reden verdient mediation verdere stimulering, maar het wordt geen verplicht voorportaal voor een gerechtelijke procedure. De bereidheid van partijen om mediation te beproeven, blijft doorslaggevend.”
Kritische advocaten
Anders dan bij een eerdere poging van de regering om mediation wettelijk te regelen lijkt er volgens Dekker nu voor veel van de ideeën voldoende draagvlak te zijn. Daarbij verwijst hij naar de gesprekken die hij heeft gevoerd met vertegenwoordigers van mediators, rechters, gerechtsdeurwaarders, notarissen en rechtsbijstandverzekeraars. De Nederlandse Mediatorsvereniging NMv, met 2200 aangesloten mediators, reageerde in een persbericht meteen enthousiast op Dekkers plannen. Maar de reactie van Nederlandse orde van advocaten is volgens Dekker kritisch, “omdat nut en noodzaak van een wettelijke regulering van het beroep niet worden onderschreven”.
