Om de acute nood in de sociale advocatuur te lenigen heeft de Nederlandse Orde van Advocaten minister Dekker (Rechtsbescherming) gevraagd op korte termijn geld vrij te maken. In een brandbrief aan de minister schrijft landelijk deken Johan Rijlaarsdam dat jaarlijks 25 tot 30 miljoen nodig is.
Steeds meer sociaal advocaten hangen hun toga aan de wilgen, omdat in de gefinancierde rechtsbijstand nauwelijks nog een droge boterham valt te verdienen. Er zouden al een paar honderd advocaten gestopt zijn met werken op toevoegingsbasis. Ondanks de aanbevelingen die de afgelopen jaren werden gedaan door de Commissie-Wolfsen, de Commissie-Duurzaam Stelsel en de Commissie-Van der Meer is er nog steeds geen perspectief op redelijke vergoedingen voor sociaal advocaten.
Rechtzoekende in de kou
De Orde vindt dat Dekker niet kan wachten tot het huidige stelsel voor de gefinancierde rechtsbijstand is herzien. Tegen de tijd dat het zover is, naar verwachting in 2024, zijn er geen advocaten meer beschikbaar om rechtzoekenden bij te staan – ook al doordat steeds minder jonge advocaten voor de sociale advocatuur kiezen. “U kunt dan straks misschien wel een stelselwijziging op uw naam hebben geschreven, maar de uitvoering daarvan zal haperen en de rechtzoekende staat in de kou”, schrijft Rijlaarsdam.
De NovA stelt voor om het punttarief van 108,57 euro naar 124,70 te verhogen voor advocaten die overwegend een sociale praktijk voeren. Het gaat om zo’n 2.700 advocaten die jaarlijks tussen de 350 en 1500 punten aan toevoegingswerk verrichten (een derde van het aantal advocaten dat op toevoegingsbasis werkt). In totaal is hiermee jaarlijks een bedrag tussen de 25 en 30 miljoen euro gemoeid.
Tussenstap
De hogere beloning is volgens de Orde een noodzakelijke tussenstap om te komen tot een duurzaam stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. De NOvA schrijft dat ze graag een bijdrage wil blijven leveren aan totstandkoming van het nieuwe stelsel, “maar wel onder de conditie dat op zeer korte termijn redelijke vergoedingen worden geboden”.
Onorthodoxe maatregelen
In een interview bij Nieuwsuur zei Rijlaarsdam dat de nood onder sociaal advocaten hoog is en dat velen van hen op hun tandvlees lopen. Komt de redelijke vergoeding er niet, dan zal de Orde volgens de deken gaan nadenken over “onorthodoxe maatregelen”. Daarbij kan worden gedacht aan stiptheidacties of stakingen.
