Het OM en de FIOD willen dat er wordt gekeken naar de procedures die nu gelden voor het verschoningsrecht. “Strafrechtelijke onderzoeken naar corruptie en andere fraudezaken lopen nu vertraging op vanwege discussies over de reikwijdte van het beroepsgeheim van betrokken advocaten.”
Het verschoningsrecht is een groot goed, vinden Esther Sachs, rechercheofficier bij het Functioneel Parket en Bert Langerak, directeur opsporing van de FIOD. Dat zeggen ze vandaag tegen NRC Handelsblad. Maar het kan wel onwerkbare situaties opleveren.
In bijna alle grote fraudezaken van het Functioneel parket en de FIOD speelt een beroep op verschoningsrecht een rol, laten ze weten. Zo hebben bedrijven veel contacten met juristen – de eigen bedrijfsjurist, de advocaat van een wederpartij of de eigen advocaat. “Niet al die contacten zijn beschermd door het verschoningsrecht. Maar dat moet wel steeds per geval worden beoordeeld. De manier waarop de procedures voor die beoordeling zijn ingericht kunnen voor enorme vertragingen zorgen”, zegt Sachs. Als een bedrijf claimt dat het beroepsgeheim in het geding is, moet het OM ‘alles uit handen laten vallen’ totdat een rechter-commissaris de vraag heeft beantwoord of dat een terechte claim is. Dat kost tijd, capaciteit en gemeenschapsgeld.
Langerak noemt een voorbeeld: “Het komt voor dat de advocaat van het bedrijf vervolgens zegt: Filter alles waarop staat ‘notaris’, ‘advocaat’, of ‘vertrouwelijk’ er maar uit – dat valt onder het beroepsgeheim en mogen jullie niet gebruiken. Die claim kan het begin zijn van een eindeloos proces, waarbij mail voor mail, contract voor contract, bekeken moet worden of de advocaat hierin gelijk heeft.”
Het OM wil daarom dat een beroep op een verschoningsrecht beter moet worden onderbouwd, onder andere door de verdachte. Het moet duidelijker worden wie verschoningsgerechtigd is, wanneer en voor welke stukken. Komen die effectievere procedures er niet, dan kunnen FIOD en OM minder grote zaken oppakken, waarschuwt Sachs in NRC.
