Als ‘waarnemer’ van de pilot Consumentenrecht 2019-2020 van de Raad van Rechtsbijstand en LegalGuard, wilde de Nederlandse Orde van Advocaten niet te snel reageren op dit experiment. Nu komt er toch een officiële reactie: “De pilot heeft maar geringe waarde.”
In deze pilot werkt de Raad voor Rechtsbijstand voor de behandeling van 750 consumentengeschillen samen met rechtshulpverlener LegalGuard, onderdeel van Achmea. Volgens minister Sander Dekker, die de pilot begin februari 2019 bekend maakte, is het doel ervan ‘het opdoen van ervaring met verschillende wijzen waarop problemen van rechtzoekenden kunnen worden opgelost’. Dit wil hij weer gebruiken voor het opzetten van de nieuwe rechtshulppakketten, een onderdeel de vernieuwing van het stelsel van rechtsbijstand. Advocaten lieten zich niet alleen kritisch uit over deze pakketten, maar ook over de nieuwe pilot.
De Raad van Rechtsbijstand liet echter weten dat deze pilot geen ‘oneerlijke concurrentie’ is voor sociale advocaten. Op zijn website schrijft de Raad: “Zo blijkt uit cijfers van de betrokken rechtsbijstandsverzekeraar Achmea dat 95% van de consumentengeschillen worden opgelost zonder juridische procedure, tegen een hoge klanttevredenheid. Dit vormt naar het oordeel van de Raad een interessant aanknopingspunt voor onderzoek. Die standaardisatie van processen, het datagebruik, de hoge oplossingsgraad en de tevredenheid van klanten met de bereikte, passende oplossingen zijn de redenen voor de verkenning met een rechtsbijstandsverzekeraar.”
De algemene raad van de NOvA was wel uitgenodigd om op bestuurlijk niveau deel te nemen aan de pilot, maar liet dit aan zich voorbij gaan – er werd een beleidsmedewerker naar de klankbordgroep gestuurd als waarnemer. Die let er vooral op dat er geen belangenverstrengeling optreedt en dat de vrije advocaatkeuze voldoende blijft gewaarborgd.
Nu komt de NOvA toch met een officiële kritische reactie op de pilot met LegalGuard. De Orde had graag gezien dat er gelijktijdig een pilot verbintenissenrecht zou lopen om te kunnen vergelijken. “Dit is een gemiste kans. De pilot heeft daarom maar geringe waarde.”
Ook hekelt de Orde het ongelijke speelveld. Advocaten moeten voldoen aan inschrijvingsvoorwaarden en vallen onder toezicht en tuchtrecht, behandelaars bij LegalGuard hebben vrij spel want voor hen gelden deze eisen niet. “Het experimenteren met marktpartijen mag niet ten koste gaan van een kwalitatief goede rechtsbijstand door kundige sociaal advocaten”, aldus de Orde. “Hiervoor moeten meer financiële middelen beschikbaar komen. In onze rol als waarnemer zullen we niet nalaten daarop te blijven hameren.”
