Op de vlucht – voor rectificatie? Een (spoor)brug te ver…

Delen:

Foto: Depositphotos

Wie leest eigenlijk deze kolommen? In ieder geval voor zover die worden gevuld door schrijver dezes? Een enkele keer werd er wat van gezegd en – nog zeldzamer – geschreven. Verder bleef het stil. Totdat de opmerking viel dat het Rode Kruis niet in verband mag worden gebracht met gedwongen migratie.

Voor wie ook de toch tamelijk recente bijdrage daarover in Mr. niet heeft gelezen: geboden werd een (enthousiaste) schets van hulpdiensten voor ongedocumenteerden zonder verblijfstitel vanuit het Rode Kruis. Afgezien van onbeduidende varia ter verluchting van het geheel werd nog de aanbeveling gedaan om in ieder geval criminele Nederlanders uit te zetten. Erg origineel was dat intussen niet: Beccaria had het al eerder bedacht.

Had dat stukje het licht dus niet mogen zien? En zo ja, wat is er dan nog aan te doen? Gedane zaken nemen geen keer, al helemaal niet als het gaat om publicaties. Met rectificatie wordt ook nog het risico gelopen dat de zaak zelf nog meer ongewenste aandacht krijgt.

Bovendien: wat is dat eigenlijk: rectificatie? Wat is herstel van onrechtmatigheid? Herschepping van de wereld als ware niets onrechtmatigs gebeurd, door daders alsnog te laten doen wat zij eerder hadden moeten doen maar ten onrechte hebben nagelaten.

Is dit te abstract? Dat hangt er maar van af. Zo was uw schrijver zelf weer eens op reis, niet op de vlucht maar gelukkig op de terugweg uit Polen alwaar wederom stoomlocomotieven waren gereden. (Rond Wolsztyn wordt een deel van de gewone reizigersdienst nog uitgevoerd met stoomtractie, in de hoop dat er voldoende liefhebbers en toeristen op afkomen. Wereldwijd gebeurt dit nergens anders meer en het is dan ook de vraag hoe lang het nog duurt.) Ergens onderweg werd een tas toevertrouwd aan een reisgenoot. Niet lang daarna bleek de verknochte tas te zijn verdwenen, en daarmee de inhoud ervan: paspoort, monoculair (Leica Monovid 8×20, prachtig klein maar perfect verrekijkertje, kopen! Al was het maar om meer te zien), agenda & nog wat kleinigheden. Totale schade: tegen de € 700,-.

Geen ramp – al helemaal niet vergeleken met het lot van al die werkelijk ongedocumenteerden die helemaal niet naar huis kunnen voor zover zij dat nog hebben – maar toch: wat moet die reisgenoot nu eigenlijk doen om dit slachtoffer schadeloos te stellen, zijn werkelijkheid te rectificeren als waren tas en inhoud er nog? De (waarschijnlijk gestolen) tas terughalen is praktisch onmogelijk. De dader ligt (hopelijk) op het kerkhof en kan niet ter verantwoording worden geroepen, als hij de tas met inhoud nog heeft.

Hier komt de uitvinding van het geld te hulp: de achteloze vriend moet gewoon die € 700,- betalen, vermeerderd met de kosten die dit slachtoffer moet maken om weer in het rechtmatig bezit en genot te geraken van: een tas, een paspoort, een verrekijkertje van topkwaliteit, en wat nog meer in die tas zit, waaronder inderdaad een nog papieren agenda (verontschuldiging voor alles wat in de tussentijd ten onrechte aan afspraken en andere beloften is gemist).

Een precieze begroting van dergelijke bijkomende kosten is niet te geven, maar toch. De droom blijft een tijdreis ‘tegen de klok in’, om het slachtoffer te laten terugkeren naar een leven als ware dat niet ten onrechte verstoord. Dit kan niet, tenminste, niet in het echt. Maar daar is dus geld voor, om schaden ‘af te kopen’ of beter nog: om schaden met inwisselbare waarden ongedaan te maken.

Een doodenkele keer is letterlijke restitutie afdoende, met bijkomende vergoeding voor gederfd genot, bijvoorbeeld als het gaat om een ontvreemde en toch weer onbeschadigd teruggevonden tas met behouden inhoud. Meestal schieten slachtoffers of tenminste benadeelden er toch bij in. Het zou anders en beter kunnen, al zou dat de kosten van schade-afhandeling nog verder opdrijven.

Soms is rectificatie principieel onmogelijk. Dodelijke schade kan nog niet worden teruggedraaid, net zo min als nogal wat ernstige letselschade. Onvervangbare en al dan niet verknochte unicaten kunnen voor altijd verloren gaan. Een foute tekst lijdt aan het omgekeerde euvel, want kan nooit meer totaal teniet worden gedaan. (Words are the only things that last.) Herroeping, hoe goed ook gemeend, verkeert nogal eens in haar tegendeel, al was het maar door alsnog de aandacht te trekken voor de oorspronkelijke publicatie.

Terug naar het eerdere stukje alhier over het Rode Kruis, de uitzetting van criminele nationalen en nog wat varia: hoe moet dat worden rechtgezet zonder verdachte verbanden op te rakelen? Zelfs digitale oplagen kunnen nooit helemaal worden vernietigd. Het stukje uit de lucht halen heeft dan ook niet zoveel zin, zelfs niet met toelichting.

Stel dat hier zou staan, of zelfs op de voorpagina van Mr.: “Rode Kruis ten onrechte in verband gebracht met uitzetting van criminele Nederlanders”, wat zou dat opleveren? En waartoe? Zou een dergelijke ‘rectificatie’ beter worden gelezen dan het oorspronkelijke stukje? Wie leest daarin dat het Rode Kruis partij kiest in kwesties van migratie? Of dat het stukje van het Rode Kruis zelf afkomstig is? Wél laat uw schrijver weten wat hij er zelf van vindt, van het Rode Kruis en van uitzetting als maatregel tegen criminelen. Als het helpt om nog eens te benadrukken dat het Rode Kruis daarmee niets te maken heeft, dan maar bij dezen (bis). Overigens zonder al te veel complimenten voor die enkele niet erg oplettende lezer die schrijver dezes vereenzelvigde met het Rode Kruis: dat is echt te veel eer.

Te veel misverstanden leiden tot metaconflicten, ver weg van de zaken zelf. Mensen lezen wat zij willen lezen en vergeten dat andere mensen mogen schrijven wat zij willen schrijven, zolang dat blijft binnen de grenzen van betamelijkheid. Zo blijft rectificatie tijd kosten die misschien beter kan worden besteed. Bijvoorbeeld door het Rode Kruis nog beter te dienen, in die Amsterdamse diaconie voor ongedocumenteerden of hoe dan ook. We blijven ermee bezig, in de prettige wetenschap dat schrijver dezes hier en daar toch wel oplettend wordt gevolgd.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven