“Het zal een emotionele, maar vooral een dierbare dag worden voor iedereen die Thijmen heeft gekend”, verwacht hoogleraar burgerlijk recht Willem van Boom. “En het is voor de academische gemeenschap dé manier om Thijmens bijdrage aan de privaatrechtswetenschap te vieren.” Van Boom (inmiddels werkzaam aan de Radboud Universiteit Nijmegen) begeleidde samen met Jaap Hijma (emeritus hoogleraar burgerlijk recht Universiteit Leiden) sinds 2016 het promotietraject van Thijmen Nuninga.
Tim Bleeker, universitair docent aan de Vrije Universiteit, is blij dat er nog “zo’n mooi academisch moment voor Thijmen komt. Dat heeft hij verdiend.” Nuninga was zijn beste vriend. Bleeker is paranimf, evenals Jasper Nuninga, de broer van Thijmen. Ze zullen tijdens de promotieplechtigheid vertellen waarover het onderzoek gaat. Bleeker: “Dat maakt dat ik het ook een spannende en beladen bijeenkomst vind. We willen graag zijn promotieonderzoek recht doen en goed uit de verf laten komen, maar zo goed als Thijmen kunnen we het natuurlijk niet uitleggen.”
Goedgekeurd
Twee maanden voor zijn dood ging Nuninga (1991) bij NautaDutilh aan de slag als advocaat; hij wilde graag de praktijk in. Zijn proefschrift was zo goed als klaar. “Het manuscript was met veel enthousiasme ontvangen en goedgekeurd door de promotiecommissie”, vertelt Bleeker. “Hij wilde nog wat actualiseren en hier en daar iets verduidelijken, maar eigenlijk was het af. Na zijn overlijden vroegen Thijmens partner, zijn broer en ik ons af of Thijmen niet toch zou kunnen promoveren. Het zou zo ontzettend jammer zijn als dit afgeronde onderzoek niet de aandacht krijgt die het toekomt.”
De promotores, de promotiecommissie en decaan Joanne van der Leun van de Leidse rechtenfaculteit waren tegelijkertijd tot dezelfde conclusie gekomen. Resultaat is de plechtigheid die deze week plaatsvindt. Die zal anders zijn dan een gewone promotie. Nadat de paranimfen hebben verteld waarover het proefschrift gaat, spreken de aanwezige leden van de promotiecommissie ieder over een aspect van het boek. Op het spreekgestoelte zal een foto van Thijmen Nuninga staan. Zijn ouders en partner nemen na het ‘hora est’ de bul in ontvangst, waarna de laudatio volgt, en een receptie.
Relevant voor rechtspraktijk
Nuninga, die eerder de NJV-publicatieprijs en de NTBR-publicatieprijs won, promoveert op remedies in het aansprakelijkheidsrecht. “Je hebt in het aansprakelijkheidsrecht aan de ene kant normen waar mensen en bedrijven zich aan moeten houden. En je hebt aan de andere kant een aantal sancties – die vaak remedies worden genoemd – zoals schadevergoeding en verbodsactie”, legt Van Boom uit. “Maar wat een beetje uit het zicht is geraakt, is hoe je die normen moet koppelen aan die remedies. Niet elk dekseltje past goed op elk potje. En wat Thijmen heeft gedaan is gestructureerd onderzoeken welk dekseltje bij welk potje hoort, past, bijna past en helemaal niet past. Het is dus een fundamenteel wetenschappelijk onderzoek met directe relevantie voor de rechtspraktijk.”
Energie en enthousiasme voor tien
Nuninga was geen standaardpromovendus: “Jaap en ik waren vaak meer toeschouwers die vol bewondering keken naar wat hij allemaal liet zien, dan dat we strak op de structuur en inhoud hoefden te sturen. Het project was helemaal Thijmen.” Die deed daarnaast nog volop andere dingen, vertelt Van Boom. “Thijmen was breed geïnteresseerd, kon veel werk aan en hield van uitdagingen. Dus Engelstalig onderwijs – hij nam het er gewoon bij. Een internationale onderzoekssamenwerking met Fransen coördineren – hij deed het. En een ludieke manier om de jonge medewerkers aan het praten te krijgen over hun vak – hup, een podcastserie: De Leidse Noot. Energie en enthousiasme voor tien.”
Van Boom zal nooit de kerstspecial van De Leidse Noot van afgelopen jaar vergeten. Hij was daar met universitair docent Gitta Veldt te gast om drie opmerkelijke arresten uit 2021 te bespreken. “Thijmen werd licht wanhopig van mij, omdat ik de hele tijd als een klein kind op de geluidseffectenknopjes zat te drukken. We hebben flink wat afgelachen, vooral ‘the making of’ van die podcast was hilarisch.”
Feyenoord
De paranimfen hielden zich de afgelopen maanden samen met Nuninga’s partner en de Universiteit Leiden bezig met de organisatie van de promotie. De promotoren en een aantal bevriende juristen hielpen mee om het manuscript af te ronden. Bleeker: “Ze hebben allemaal een hoofdstuk gespellingcheckt en meegedacht over het voorwoord, want dat was er nog niet. Het was fijn om te merken dat mensen met zoveel liefde meewerkten om het publicatieklaar te maken.” Want Wolters Kluwer wilde het proefschrift graag uitgeven. “Het is verschenen in de serie ‘Recht en praktijk’. Dat past mooi bij Thijmens filosofie dat weinig zo praktisch is als goede theorie.”
In plaats van een promotiecadeau hebben de paranimfen een doneeractie opgezet voor een project dat bij Thijmen past. Bedoeling is iets dat Rotterdam duurzamer en socialer maakt. “Bijvoorbeeld een klimrek − hij klom als kind overal op − of iets ‘groens’ zoals een geveltuin of voedselbos.” En dan in Rotterdam, want Thijmen was een fervent Rotterdammer. “Hij was ook een groot Feyenoord-fan trouwens, hij voelde zich in De Kuip net zo thuis als in een bibliotheek.”
Eerstejaarswerkgroep
Bleeker en Nuninga waren al jaren bevriend, sinds de kennismakingsbijeenkomst van hun eerstejaarswerkgroep van het Utrecht Law College. “We merkten al snel dat we in dezelfde dingen geïnteresseerd waren. Zo werden we bijvoorbeeld tijdens een introductiecollege intellectueel eigendomsrecht allebei wild enthousiast over de vraag of een broodclipje nou wel of niet beschermd kon worden.” Grinnikend: “De rest van de groep vond dat gek genoeg minder boeiend.”
Ze volgden daarna min of meer hetzelfde spoor; gingen gelijk op in de bachelor, werkten beiden als studerend medewerker bij De Brauw Blackstone Westbroek, deden een juridische onderzoeksmaster (waarna Nuninga nog een jaar in Oxford doorbracht en zijn Mjur-titel behaalde) en gingen allebei aan de slag met een aansprakelijkheidsrechtelijk promotieonderwerp met een focus op privaatrechtelijke sancties. Het maakte dat ze niet alleen vrienden waren, maar ook elkaars beste sparringpartners als collega. “We waren twee handen op één buik en hadden nog grote plannen samen. Zo riepen we al jaren dat we ooit samen een handboek zouden schrijven. Het is moeilijk verteerbaar dat het zelfs niet tot een gemeenschappelijk artikel is gekomen.”
Gangmaker
Bleeker beschrijft Nuninga als een scherpzinnige en bevlogen jurist, die graag onderzoek deed. “Hij werd aangetrokken door grote, fundamentele vragen, en als geen ander wist hij lastige materie begrijpelijk en steekhoudend uit te leggen. Volgens mij overdrijf ik niet als ik zeg dat hij een van de beste privatisten van onze generatie was. Het zou eeuwig zonde zijn geweest als zijn waardevolle onderzoek in een la zou zijn beland.” Maar, voegt hij eraan toe, Thijmen was bovenal een bijzonder persoon. “Hij was zo iemand die je niet vergeet als je hem hebt ontmoet. Warm, enthousiast, geïnteresseerd, echt een gangmaker. Mensen waren graag in zijn buurt.”
Prachtig mens
Wat zou Thijmen van de promotie hebben gevonden? Bleeker: “De leden van de promotiecommissie komen uit heel verschillende hoeken; sommige opponenten hebben een totaal andere kijk op het recht. Thijmen was eloquent, vlijmscherp en strijdvaardig. Hij kon er met gestrekt been ingaan. Als hij zou meekijken zou hij het vast jammer vinden dat hij niet zelf zijn proefschrift kan verdedigen, hij zou vermoedelijk echt op z’n handen moeten zitten. Maar ik hoop dat hij het ook leuk zou hebben gevonden om tóch te promoveren. En dat hij het mooi zou vinden om te zien dat hij alom gewaardeerd wordt. Ik vraag me soms af of hij wel doorhad hoe geliefd en succesvol hij was.”
Van Boom vult aan: “Thijmen was natuurlijk een getalenteerd jurist, maar ik zag hem vooral als een prachtig mens, iemand die verbinding zoekt en vindt. Daarvan kunnen er nooit genoeg zijn in de juristerij.”
