Rechtenstudenten VU dienen klacht in tegen reclamecampagne Shell bij de RCC

Afgelopen maandag heb ik samen met 8 medestudenten van de VU een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie. In de 95 pagina’s lange klacht beschrijven wij waarom de advertentiecampagne ‘Rij CO2-neutraal’ van Shell misleidend is. Met deze campagne belooft Shell haar klanten dat ze de uitstoot van hun tankbeurt kunnen compenseren: door per getankte liter een extra cent te betalen kan die worden uitgegeven aan de compensatie daarvan.

Delen:

beeld: Depositphotos

Ten eerste is het compenseren van CO2 via bosbeplanting of bosbescherming nooit een volwaardige compensatie. Immers, opslag van CO2 in bomen is tijdelijk en wisselend (bomen ‘ademen’ CO2 in en uit). Bovendien is het onmogelijk meetbaar. Daarbij komt nog dat bij het planten van een nieuwe boom de opslag pas na gemiddeld 20 jaar rendeert. Het kan zich daarmee niet meten met vrijgekomen CO2 in de atmosfeer door benzine, die direct, permanent en meetbaar is.

Bovendien zorgt klimaatverandering ervoor dat bomen steeds minder goed in staat zijn CO2 op te nemen. En door opwarming van de aarde lijden bossen steeds vaker onder droogte, bosbranden of ziektes: verstoringen die elkaar bovendien versterken. Daaruit volgt al de conclusie dat alleen wanneer een boom een meetbare en constante hoeveelheid CO2 bevat en permanent blijft staan en nooit doodgaat of afbrandt, er daadwerkelijk gesproken kan worden over iets dat lijkt op CO2-compensatie.

REDD+

Als we kijken naar wat Shell doet, dan prijzen zij twee REDD+-projecten aan: het Cordillera Azulproject in Peru en het Katingan Mentayaproject in Indonesië. Deze REDD+-projecten hebben betrekking op het genereren van voluntary carbon credits die vervolgens verkocht kunnen worden om het ‘compenseren’ van CO2 te bewijzen. REDD+-projecten zijn mogelijk gemaakt onder het United Nations Collaborative Programme on Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation in Developing Countries, en sindsdien ontvangen ze geregeld kritiek. In de eerste plaats omdat die slechts staan voor het voorkomen van ontbossing. Er is dus geen actieve compensatie van CO2.

De compensatie berust op de aanname dat het bos zonder het REDD+-project gekapt zou worden. Dat is natuurlijk op zijn zachtst gezegd al een frappante aanname, zeker bij het Cordillera Azulproject. Dit bos is reeds een beschermd natuurgebied. Er wordt uitgegaan van de hypothese dat het bos zou worden gekapt, wat uiteindelijk onmogelijk te bewijzen is. Daarbij komt dat op locaties waar REDD+-projecten ontbossing moeten voorkomen, ontbossing vaak alsnog gebeurt, zij het er net naast. In de ergste gevallen vindt het binnen het beschermde gebied zelf plaats!

Moeilijk te controleren

Toch worden deze projecten gebruikt ter compensatie van CO2. Hoewel er accountantscontroles hebben plaatsgevonden, lijken deze in de verste verte niet op de gereguleerde financiële accountantscontroles die bij menig groot bedrijf jaarlijks gebeuren. Zo berusten berekeningen van de hoeveelheid opgeslagen CO2 op wetenschappelijk compleet onnavolgbare aannames. Ook is er een wildgroei aan bedrijven die REDD+-projecten verifiëren en aan daarbij gepaarde keurmerken.

Problemen met controle van projecten komen vaak pas aan het licht na journalistiek onderzoek. Veel REDD+-projecten hebben een slechte afloop en veroorzaken soms juist zelfs schade en ontbossing. Uiteindelijk is de impliciete boodschap, de mogelijkheid van het compenseren van CO2, dat emissievermindering niet nodig zou zijn. Onze afhankelijkheid van auto’s en de goedkope prijs van vliegtickets maken in feite niets uit: de uitstoot valt immers te compenseren, toch? Ik zou willen dat het zo makkelijk was.

Fantasie?

Met de ‘Rij CO2-neutraal’-campagne promoot Shell helaas een fantasie aan de consument. Als je je daarbij bedenkt dat de luttele prijs van 1 cent extra per liter bij lange na niet voldoende is om de daarbij gepaarde uitstoot te compenseren via de reeds dubieuze REDD+ projecten, staat het beloofde in schril contrast met de werkelijkheid. Hoe sneller de problematiek van CO2-compensatie aan het licht komt, hoe beter. Het is nu aan de Reclame Code Commissie om daarover te oordelen. De volledige klacht is hier te vinden.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven