De Tweede Kamer heeft gisteren ingestemd met een motie van D66 en de SP waarin de ministers van Justitie en Veiligheid worden opgeroepen de rechter een rol te geven bij megaschikkingen. Dit soort zaken vindt nu nog achter gesloten deuren plaats zonder toetsing van de rechter.
De motie was onderdeel van het debat over de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid vorige week.
Ieder jaar wordt een groot aantal rechtszaken buiten de rechter afgedaan. Dan handelt het Openbaar Ministerie (OM) de zaak af door bijvoorbeeld de verdachte een geldbedrag te laten betalen waarvoor in ruil de verdachte niet verder wordt vervolgd. Voorbeeld daarvan is de schikking van ING onlangs voor 775 miljoen euro, of de SBM offshore-zaak dit jaar. Het OM treft dan een schikking met een bedrijf dat verdacht wordt van strafbare feiten.
De rechtspraak pleit al langer voor een rol van de rechter bij schikkingen, die volgens Rechtspraakvoorzitter Frits Bakker het vertrouwen in de rechtsstaat schaadden. Het is namelijk voor de samenleving nauwelijks te controleren of dergelijke transacties rechtvaardig zijn, en daarmee is het slecht zichtbaar welke reactie van de overheid volgt op strafbaar gedrag.
Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak zei hier eerder over: ‘Het is belangrijk dat in een rechtsstaat wetten en regels effectief worden gehandhaafd. En vooral dat iedereen er op kan vertrouwen dat mensen die de regels overtreden, worden opgepakt door de politie, vervolgd door het OM en door de rechter worden bestraft. In het bijzonder geldt dat voor zaken met een grote maatschappelijke impact.’
