Rechtenstudenten van de UvA en studenten van de Gerrit Rietveld Academie gaan de zittingszaal van de toekomst ontwerpen. Dit doen ze binnen het vak Law Lab: Design of Justice aan de Universiteit van Amsterdam.
Het eerste college Design of Justice is op 10 september gegeven door strafrechtadvocaat Wikke Monster, strafrechtdocent (UvA) Maike Steen en Anika Ohlerich van de Rietveld Academie. Ze zaten met een ogenschijnlijk eenvoudige vraag: is de huidige inrichting van de zittingszaal in strafzaken wel de beste? Die inrichting is eigenlijk overal hetzelfde en is in de loop der tijden nauwelijks veranderd. “Bij de huidige zittingszaal gaat het om veiligheid en professionaliteit. Wat zou er gebeuren als andere waarden, zoals bijvoorbeeld vertrouwen of medemenselijkheid, als uitgangspunt gelden?” zegt Wikke Monster. Met een andere inrichting kunnen zittingen mogelijk harmonieuzer, effectiever en beter worden. In het Law Lab: Design of Justice werken tien rechtenstudenten en acht Rietveldstudenten aan een nieuw creatief ontwerp voor de rechtszaal.
Monster: “Neem de rechter, die zit op een afstand en op een verhoging. Die afstand heeft een functie, het is ook voor de veiligheid en benadrukt de professionele distantie. Maar oogcontact leggen met een verdachte is dan wel lastiger. Het nodigt de verdachte niet uit om zijn verantwoordelijkheid te nemen, wat rechters toch graag zien. Kun je daar in de inrichting creatiever mee omgaan?” Ook wijst Monster op het belang van daglicht en uitzicht – invloed van de natuur in de rechtszaal – en rituelen. “Nu begint dat met het opdreunen van de personalia van de verdachte. Misschien is even stilte wel meer geruststellend voor hem.”
Voor onderzoek naar de inrichting van een rechtszaal is niet alleen de specialistische kennis van juristen nodig, maar ook vaardigheden als creativiteit, observerend vermogen en empathie. Het Law Lab werkt daarom ook samen met de stichting Lawyers as Changemakers. De studenten worden getraind in designvaardigheden en creativiteit. Rechters, officieren van justitie, advocaten, verdachten en slachtoffers zullen tijdens colleges hun huidige rol introduceren en uitleggen wat de uitdagingen zijn tijdens een zitting.
Op 7 december vindt in de rechtbank Amsterdam een expositie plaats, waar vijf ontwerpen worden tentoongesteld.
