De muziekindustrie en uitgevers zijn ernstig teleurgesteld door de uitslag van de stemming begin juli van het Europese Parlement tegen een nieuwe Auteursrechtrichtlijn.. “Een positieve stemming had de huidige digitale markt voor eens en altijd kunnen herstellen”, aldus auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. Verwacht wordt dat alle betrokken partijen de komende weken verbetervoorstellen zullen indienen voor een nieuwe stemming in september.
In een reactie stelt belangenorganisatie News Media Europe dat het Europees Parlement is ‘gezwicht voor de druk en misleidende boodschappen van internetgiganten’. Wout van Wijk, executive director van News Media Europe: “Het resultaat van vandaag is een grote tegenslag voor de Europese creatieve industrie. Investeringen van uitgevers vloeien momenteel in de zakken van Silicon Valley, terwijl het uitgeversrecht zou helpen de scheve marktverhoudingen te herstellen.”
VOORSTEL
Het voorstel van de Europese Commissie dateert uit 2016. De gedachte er achter is dat websites zoals Facebook en Google hun inkomsten eerlijker delen met media en uitgeverijen. Bovendien zouden websites aansprakelijk worden voor auteursrechtschendingen.
Marietje Schaake (Liberalen en Democraten voor Europa) betoonde zich van meet af aan een van de grootste tegenstanders van het voorstel in het EP. Zij is blij met de uitslag van de stemming in het EP. Haar kritiek was vooral gericht tegen de artikelen 11 en 13: “Het voorstel voor een apart uitgeversrecht (artikel 11) kan een grote invloed hebben op de manier waarop we online informatie delen. Door uitgevers extra rechten te geven op ongedefinieerde kleine stukjes tekst, wordt het moeilijker om bijvoorbeeld links te delen online. Meer dan 200 Europese copyright experts van universiteiten van overal in Europa verwerpen zo een recht unaniem als een slecht idee. Verder onderzoek van de onderzoeksdienst van het Europees Parlement toont aan dat het voorgestelde recht weinig zou veranderen aan het bevorderen van kwaliteitsjournalistiek en mediapluralisme in Europa. Er is ook geen empirisch bewijs dat een dergelijk recht effectief tot meer inkomsten zou leiden voor uitgevers. De voordelen wegen dus niet op tegen de onbedoelde nadelen.”
ARTIKEL 13
Daarnaast richt de kritiek zich op artikel 13 van de richtlijn. Daarin staat dat films, foto’s en muziek die worden geüpload door gebruikers op sites als YouTube en Facebook door die bedrijven worden beschermd tegen inbreuk op rechthebbenden.
Schaake: “Geld verdienen met het verspreiden van content zonder dat de makers van die content vergoed worden is natuurlijk niet ok. Maar dit voorstel zou een verregaande impact hebben op ons recht op vrije meningsuiting online. Een dergelijke filter zou ook legitieme uploads, zoals parodieën of citaten of memes, tegenhouden. En dat kan niet de bedoeling zijn. De rechten die we offline hebben mogen we niet verliezen online.”
Hoogleraar internetrecht aan de VU, Arno Lodder, vindt ‘het maar gek dat het doorgaat’: “Het is een voorstel dat praktisch niet uitvoerbaar is. Het zal vooral gevolgen hebben voor user generated platforms (zoals discussiefora, sociale netwerken). Wat ze willen bereiken is dat websites niet kunnen meeliften op allerlei content door organisaties die er zelf veel geld in hebben gestoken. Het auteursrecht is daar alleen niet geschikt voor.”
Partijen als de European Publishers Council (EPC) en muziekorganisaties verwijten de tegenstanders van de richtlijn het gebruik van oneigenlijke argumenten.
Sebastiaan Moll, adviseur Juridische Zaken bij NDP Nieuwsmedia: “Veel bezwaren die zijn ingebracht tegen de richtlijn zijn onjuist. Er worden ook onjuiste argumenten gebruikt.” Hij verwijst naar een gezamenlijke verklaring die de uitgeversorganisaties uitbrachten. Daarin worden één voor één de argumenten van de tegenstanders ‘ontmythologiseerd’. Zo verwijst Moll de kritiek op art. 11 naar het land der fabelen: “Het wordt voorgesteld als een link-taks, maar het is permanent onwaar dat je geen links kunt delen. In overweging 35 staat dat het delen van links wel is toegestaan.”
BUMA/STEMRA
Ook Buma/Stemra staat vierkant achter de richtlijn. Woordvoerder Groustra reageert dan ook buitengewoon ontstemd op de uitslag van de stemming. “De recente stemming in het Europees Parlement is voor ons teleurstellend geweest. Een positieve stemming had de huidige digitale markt voor eens en altijd kunnen herstellen. Ruim vierduizend leden van Buma/Stemra, Nederlandse auteurs en uitgevers, tekenden eerder al een petitie die pleit voor een nieuwe auteursrichtlijn. De nieuwe richtlijn zou zorgen voor een betere onderhandelingspositie van rechthebbenden en miljoenen makers wereldwijd kunnen helpen om een redelijk inkomen te verdienen wanneer hun werk wordt gebruikt door een aantal van ’s werelds grootste digitale platforms. Voor ons is het belangrijk dat wij niet opgeven en er vertrouwen in hebben dat het Europees Parlement dit najaar ook in het belang van de creatieve industrie zal stemmen.”
Schaake is van mening dat er andere manieren zijn om de belangen van uitgevers te waarborgen dan het auteursrecht: “De organisatorische en financiële bijdrage die uitgevers leveren in de aanmaak van publicaties van de pers kunnen op een andere manier aangemoedigd worden, met minder nadelen. Op EU niveau kan er een geharmoniseerde rechtsbescherming worden ingesteld met betrekking tot digitale toepassingen voor perspublicaties. Dit is het zogenaamde “right of presumption”.”
Verschillende organisaties hebben voor 26 augustus een actiedag tegen de richtlijn aangekondigd. Het voorstel zal op 12 september opnieuw in stemming worden gebracht in het Europese Parlement.
