Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zeventig jaar

Delen:

Beeld: Depositphotos

Zeventig jaar geleden werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen. Op 10 december, internationale Dag van de Rechten van de Mens, werd daar wereldwijd aandacht aan besteed.

Is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens nog wel actueel, met de komst van klimaatverandering, internet, technologie, kunstmatige intelligentie en identiteitspolitiek? Filosofie Magazine legde deze vraag voor aan een aantal filosofen, juristen (waaronder wetenschappers en advocaten) en andere experts en vroeg hen nieuwe mensenrechten te formuleren. Daar rolden onder meer het recht op een schone aarde, het recht op gefinancierde rechtsbijstand en het recht om vergeten te worden uit. Op 11 december biedt het blad de Tweede Kamer een petitie aan met een voorstel voor nieuwe mensenrechten. Het is een van de vele activiteiten rond de zeventigste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Zonder tegenstem

Deze verklaring werd op 10 december 1948 in Parijs aanvaard door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Dat gebeurde zonder tegenstem, al waren er wel enkele landen die zich van stemming onthielden (waaronder de Sovjet-Unie, Saudi-Arabië en Zuid-Afrika).
Een van de belangrijkste doelen van de kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog opgerichte Verenigde Naties, was het beschermen en verbeteren van de mensenrechten. Men wilde gruwelijkheden zoals die zich hadden voorgedaan in de Tweede Wereldoorlog in de toekomst voorkomen. De VN stelde in 1946 een commissie in die de opdracht kreeg een mensenrechtenverklaring met universele strekking voor te bereiden. Onder leiding van de Eleanor Roosevelt, weduwe van de Amerikaanse president Franklin Roosevelt, stelde deze commissie de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens op. In dertig artikelen werden de belangrijkste rechten van de mens vastgelegd.

Standaard

In de Universele Verklaring zijn zowel burger- en politieke rechten (de klassieke mensenrechten) als sociale, economische en culturele rechten neergelegd. De eerste categorie rechten is gericht op het beschermen van het individu tegen de overheid, zoals de vrijheid van godsdienst en meningsuiting, en het verbod van marteling. De economische, sociale en culturele rechten, zoals het recht op arbeid, gezondheid en huisvesting zijn vooral gericht op het verplichten van de overheid zich voor de realisatie van deze rechten in te zetten.
De Universele Verklaring is niet bindend, maar is tot op heden van betekenis als algemene morele en juridische standaard. In de jaren vijftig en zestig zijn de mensenrechten in verdragen neergelegd, zoals het Internationale Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR) en het Internationale Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten (IVESCR) aangenomen. Deze gelden sinds 1979 in Nederland.

Compositie

In meer dan veertig landen werd aandacht besteed aan het zeventigjarig bestaan van de verklaring. Zo werd in het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York een paneldiscussie over de relevantie van de verklaring gehouden. In Brussel werd de verklaring op het balkon van het stadhuis aan de Grote Markt voorgelezen.
Ook in Nederland vonden diverse activiteiten plaats. Een aantal mensenrechtenorganisaties, waaronder de Commissie voor de Rechten, Amnesty International en het Humanistisch Verbond, had een bijeenkomst in Utrecht georganiseerd.  Ernst Hirsch Ballin, hoogleraar Rechten van de mens aan de Universiteit van Amsterdam, hield een lezing, er was een compositie van Componist des Vaderlands Calliope Tsoupaki te horen − Song for Life and Death − en de aanwezigen konden deelnemen aan een schrijfactie van Amnesty International. Het Vredespaleis in Den Haag werd ‘s avonds op initiatief van Human Rights Watch blauw verlicht (net als onder meer het Empire State Building in New York en The London Eye).

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven