Gratis! Het lifeline webinar Contracten met consumenten in coronatijd. Aangeboden door Holla Advocaten. Of de webinars Arbeidsrecht tijdens corona en Bestuurdersaansprakelijkheid. Beide georganiseerd door DVDW Advocaten. AKD Benelux Lawyers komt met het webinar Coronavirus en aanbestedingsrecht. Boels Zanders organiseert zelfs een digitaal arbeidsrechtcongres. Dagelijks loopt de mailbox vol met dergelijke aankondigingen.
Creatief met corona: nu fysieke bijeenkomsten tijdelijk niet mogelijk zijn, zoeken kantoren andere manieren om in contact te blijven met cliënten. Vóór de lockdown ‘deed’ je het eigenlijk niet, zo’n webinar – dat was iets voor tech-kantoren of early adopters. ‘Normale’ kantoren nodigden cliënten uit voor de drie P’s: praatje, powerpoint, pilsje.
Maar het ‘nieuwe normaal’ lijkt aan te slaan. Neem Monika Chao-Duivis, voormalig directeur van het Instituut voor Bouwrecht. Ze volgde als gepensioneerde haar eerste online cursus en twitterde dat dit ‘digitaal naar elkaar kijken en praten voor honderd procent is meegevallen’. “Dit kan een blijvertje worden in het post-corona tijdperk.”
Sociale functie
Dat gevoel leeft breder. Bij het Middelburgse kantoor Adriaanse Van der Weel organiseerde Jaap IJdema al zes videomeetings voor ambtenaren over corona-bestuursrecht, zoals de noodverordening. Steeds met deelnemers die vanuit thuis inbellen en elkaar op hun scherm kunnen zien. Dat gebeurt op een vaste dag in de week en op een vast tijdstip. “Deelnemers, die vaak thuiswerken, lieten weten dit een fijne onderbreking van de werkdag te vinden”, zegt IJdema. “Het heeft ook een sociale functie, even praten met anderen.”
Minstens zo belangrijk: het is intern ook goed bevallen. “Natuurlijk, er is minder interactie. De drempel om vragen te stellen is hoger dan bij een fysieke bijeenkomst en wij kunnen de sfeer minder goed aanvoelen. Ook al bieden echte bijeenkomsten voordelen, toch overwegen wij ermee door te gaan. Deelnemen is makkelijk, je hoeft ook niet naar een centraal punt te reizen. En het duurt maar een half uur, net lang genoeg – fysieke bijeenkomsten duren veel langer.”
Veel zenden
Een vergelijkbare ervaring heeft Jessica de Roos (Nysingh), die onlangs het eerste seminar van de online leergang Grondzaken en de Omgevingswet gaf. Met zo’n honderdvijftig deelnemers, waaronder advocaten die hiervoor PO-punten kregen. De Roos had eerder e-cursussen gegeven – Nysingh verzorgt al sinds 2011 online cursussen – en had ook deelgenomen aan e-cursussen, gegeven door kantoorgenoten. Zelf vindt ze het prettig dat ze de cursus kan terugkijken, minder leuk is dat er geen persoonlijk contact is. “Het is veel informatie zenden en je weet niet goed of het aankomt.” Wel kunnen deelnemers via de chat vragen stellen die direct worden beantwoord door kantoorgenoten achter de schermen. Soms krijgt De Roos een vraag doorgespeeld die ze dan kan behandelen. Als het nodig is worden mensen na de cursus teruggebeld over hun vraag. Ook krijgen de cursisten gedurende de les enkele meerkeuzevragen voorgelegd, die ze direct kunnen beantwoorden. Advocaten moeten na afloop enkele vragen over de inhoud van het seminar beantwoorden, om te checken of ze écht aanwezig waren en niet alleen hebben ingelogd en daarna wat anders zijn gaan doen. Op basis van hun score krijgen ze een PO-certificaat.
Deze manier van cursussen geven is Nysingh goed bevallen, zegt De Roos. “We gaan het in de toekomst zeker vaker doen. Niet in de plaats van de fysieke bijeenkomsten, wel daarnaast. Omdat er veel animo voor online cursussen is en deze relatief snel, makkelijk en tegen lagere kosten te organiseren zijn, zal het aantal e-cursussen wel toenemen.”
Goed bevallen
Koen Christianen (Dirkzwager legal & tax) verzorgde op 7 mei met twee collega’s het webinar Cybersecurity en datalekken in coronatijd – het eerste webinar dat zijn kantoor organiseerde voor externen. “We waren een vrijwillig proefkonijn. Maar het is goed bevallen”, zegt Christianen. Ook hij vindt het gebrek aan directe interactie een nadeel. Cursisten tillen daar kennelijk minder hard aan: ze waren erg positief over het webinar.
Bij Dirkzwager waren ze ‘overweldigd’ door het aantal aanmeldingen: binnen een week meer dan 250. Ook dat is een reden, zegt Christianen, om vaker webinars te organiseren – er staan er al enkele geprogrammeerd, ook over niet-coronagerelateerde onderwerpen. “We kunnen zo makkelijker veel meer mensen bereiken dan bij een fysieke bijeenkomst, zeker met de 1,5 metermaatregel. Niemand hoeft ervoor te reizen. We denken ook dat cursisten, omdat ze wat anoniemer zijn dan in een zaal, eerder geneigd zijn vragen te stellen en zich dus meer open te stellen.”
Echt contact
Voor Christianen is zo’n webinar een mooie aanvulling op het cursusaanbod dat Dirkzwager verzorgt, maar geen vervanging van de fysieke seminars. “Dan heb je echt contact, en kun je in de pauze en bij de borrel met elkaar praten. Dat is minstens zo waardevol.” Dirkzwager gaat na de coronatijd evalueren of ze met webinars doorgaan.
Adriaanse Van der Weel heeft al via een mailing laten weten dat na vijf videobijeenkomsten over de gevolgen van corona voor het bestuursrecht, de coronavermoeidheid is ingetreden. Met de wekelijkse videobijeenkomsten gaat het kantoor door, maar deze gaan niet meer over corona.
Testfase
Al deze initiatieven zetten opleidingsinstituten wel aan het denken. Veel werk ligt bij hen stil en in de toekomst moeten ze concurreren met juristen die hebben ontdekt dat ze zelf ook eenvoudig cursussen kunnen aanbieden. Calvin van Bruggen van FBN Juristen, een fiscaal en civielrechtelijk opleidingscentrum voor het notariaat zegt dat sommige cursussen zijn verplaatst naar later in het jaar en dat andere zijn vervangen door video-bijeenkomsten. “Live-webinars hebben we nog niet gedaan, wel enkele keren video-opnamen gemaakt van cursussen en die via Zoom uitgezonden. We denken dat we zo meer interactie krijgen dan via een webinar. Dat format is goedgekeurd door de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, ook dat we aan het eind van een e-bijeenkomst controlevragen stellen om te kijken of de cursist wel alles heeft gevolgd.”
De kracht van FBN zit in fysieke bijeenkomsten, zegt Van Bruggen, “daar gaan we zeker mee door. Maar ook webinars en andere vormen van e-learning gaan we waarschijnlijk vaker inzetten, ook na corona. Nu zitten we eigenlijk nog in de testfase. Het bevalt goed, cursisten zijn positief, docenten ook, maar voor hen wat het wel wennen.”
Marketing
Volgens Michiel van Berckel Smit, directeur van OSR Juridische Opleidingen, is er eigenlijk weinig veranderd. “Advocaten waren ook al vóór de virusuitbraak bezig met de ontwikkeling en geven van cursussen – alleen de vorm is nu wat anders. Daarmee geven zij aan dat zij op een specifiek rechtsgebied gespecialiseerd zijn. Het is een heel mooie en slimme manier van marketing.”
PO-punten verstrekken is er niet altijd bij, zegt Van Berckel Smit, in tegenstelling tot wat OSR doet. De Orde heeft ruim 150 juridische opleiders erkend. Dat zijn grote juridische opleiders zoals OSR, maar ook heel veel kleine zoals advocatenkantoren. Die kunnen dan ook eigen kantoorgenoten opleiden en hen PO-punten voor gegeven. “Voor opleidingen aan derden hebben de meeste kantoren niet die accreditatie”, zegt Van Berckel Smit. “Advocaten zullen vanuit concurrentieel oogpunt geen advocaten opleiden die niet aan hun kantoor zijn verbonden.”
Professionele studio’s
OSR heeft en ontwikkelt diverse vormen van online onderwijs. “Onze docenten zijn getraind om dit type onderwijs te verzorgen. We gebruiken ook professionele middelen om online onderwijs te verzorgen, in een eigen studio. Voor grotere projecten wordt samengewerkt met professionele studio’s. Dit zullen advocatenkantoren niet doen.”
In de gratis webinars ziet Van Berckel Smit geen concurrentie. “Die zullen altijd blijven bestaan. Deze beperken zich tot zeer korte actuele onderwerpen. De verdiepende online webinars kosten veel meer tijd en professionele onderwijskundige kennis. Dat is niet de corebusiness van advocatenkantoren. Overigens zijn er ook advocatenkantoren die juist gebruik maken van onze kennis van het organiseren van webinars.”
Van Berckel Smit geeft aan dat OSR naast het online aanbod in juni ook weer klassikaal onderwijs gaat geven. “Belangrijk daarbij is dat wij die maatregelen hebben getroffen om de cursisten veilig op onze locatie in Utrecht, maar op locaties door het land heen, te kunnen ontvangen.”
