Gevoelige gegevens van slachtoffers van misdrijven belanden te vaak op straat. Politie, justitie en rechters moeten meer oog hebben voor privacy, zodat adressen of medische informatie niet bij de verdachte terechtkomen, vindt Slachtofferhulp Nederland. De organisatie overhandigt vandaag een witboek aan minister Dekker (Rechtsbescherming) en lanceert de campagne ‘Het Witte Balkje’.
Slachtofferhulp heeft geen harde cijfers, maar merkt dat het steeds vaker misgaat met de privacybescherming van slachtoffers. Zo belandt bijvoorbeeld soms het huisadres van een slachtoffer in het strafdossier, en dus ook bij de verdachte. Het komt ook voor dat namen van slachtoffers in de rechtszaal worden genoemd en dat bevindingen uit psychiatrische rapportages, medische gegevens of gevoelige foto’s in het openbaar worden gedeeld. Dit kan ertoe leiden dat slachtoffers zich opnieuw slachtoffer voelen, deze keer door de schending van hun privacy.
Bewustwording
In het witboek komen slachtoffers, professionals uit de strafrechtketen, advocaten, politici en medewerkers van Slachtofferhulp Nederland aan het woord. Zij leggen aan de hand van praktijkvoorbeelden uit waarom het voor slachtoffers en nabestaanden belangrijk is om van hun recht op privacy gebruik te maken.
Om de praktijk te verbeteren hoeft volgens Slachtofferhulp de wet niet veranderd te worden. Het gaat erom dat professionals zich bewust worden van de gevoeligheden en daar rekening mee houden. In het witboek staat een aantal aanbevelingen hoe zij dat kunnen doen. Zo kunnen agenten bij aangifte direct aanbieden een ander huisadres op te geven; officieren van justitie kunnen de namen van heel jonge misbruikslachtoffers vervangen door nummers. Gevoelige strafzaken zouden vaker (gedeeltelijk) achter gesloten deuren moeten plaatsvinden en overbodige medische gegevens zouden niet meer in het dossier terecht moeten komen.
Het witte balkje
Ook is Slachtofferhulp Nederland de campagne ‘Het Witte Balkje’ begonnen. Daarin wordt gepleit voor een ‘wit balkje’ om in het strafdossier foto, naam, adres en andere persoonlijke gegevens van slachtoffers mee af te dekken. Dit in navolging van het zwarte balkje, dat ter bescherming over de achternaam en het gezicht van een verdachte wordt geplaatst.
Rechtspraak
In een reactie op het verschijnen van het witboek, zegt voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Henk Naves dat de Rechtspraak belang hecht aan goede voorzieningen en begeleiding van slachtoffers. Volgens hem valt veel winst te behalen als professionals onderling beter met elkaar samenwerken. “Zo is het belangrijk dat de rechter van tevoren weet van de specifieke wensen die een slachtoffer heeft. Samenwerking met politie, Openbaar Ministerie en Slachtofferhulp spelen hierbij een belangrijke rol.”
Tegelijkertijd zegt Naves dat de rechter niet altijd kán voldoen aan de wensen van slachtoffers op het gebied van privacy. Deze staan soms op gespannen voet met het recht op een eerlijk proces. Daarnaast kan het maatschappelijke belang van openbare rechtspraak botsen met de individuele belangen van slachtoffers.
