Een rechter in opleiding bij de rechtbank Rotterdam scoorde bij een tussentijdse evaluatie een onvoldoende. Het rechtbankbestuur had er weinig vertrouwen in dat het beter zou gaan en haalde de rio uit de opleiding. Zij ging in beroep bij de Centrale Raad van Beroep, maar kreeg daar geen gelijk.
Na het traject ‘Interne doorstroom naar rechterschap’ start de rio met het traject van rechter in opleiding. Dat zou ze op 1 juli 2016 moeten afronden. Maar bij het onderdeel Leerwerkomgeving I van de sector straf gaat het mis. Als beginnend rechter handelt ze niet sterk genoeg, vindt de beoordelingscommissie. Uiteindelijk haalt ze het vereiste niveau niet. Ze loopt daarna stage bij het Openbaar Ministerie en doorloopt de Leerwerkomgeving II bij de sector familie.
Ze scoort uiteindelijk op drie onderdelen ‘zwak’ en één keer ‘onvoldoende – op de vierpuntenschaal zijn ‘onvoldoende’ en ‘zwak’ de slechtste scores. Eén zo’n score leidt al tot het eindoordeel ‘onvoldoende’. Haar totaalscore is 57,5 procent, wat óók leidt tot ‘onvoldoende’ – ze had minstens 70 procent moeten halen. Het bestuur besluit de opleidingsduur niet te verlengen. De afgewezen rio gaat in beroep bij de Centrale Raad van Beroep, die in eerste en enige aanleg bevoegd is ten aanzien van rio’s en officieren in opleiding.
Neem de score ‘zwak’ voor ‘op de zaak toepasselijke formeel- en materieelrechtelijke wetgeving, jurisprudentie, doctrine en beleid toepassen en beargumenteren’. Je kan niet stellen, aldus de rio in haar verweer, dat op basis een paar ingewikkelde alimentatiezaken die zij heeft kunnen behandelen kan worden geconcludeerd dat zij op dat gebied tekortschoot. Het bestuur heeft de inhoud van het portfolio, dat door de rio zelf is samengesteld en door de opleiders als representatief is goedgekeurd, en de dertig uitspraken die deel uitmaakten van het portfolio, waarvan er één een ingewikkelde kwestie betrof, voldoende representatief geacht om zich een oordeel te vormen. En dat was ‘zwak’.
Of de score ‘zwak’ voor ‘de beslissing op basis van feiten en standpunten uit het dossier motiveren, met een logische structuur en op juridisch goed verdedigbare wijze’. De rio stelde dat ze onvoldoende tijd heeft gekregen om te groeien in alimentatiezaken, terwijl aan andere rio’s veel meer tijd is gegund om dat onder de knie te krijgen. Helaas. Ook haar verweer tegen ‘zwak’ voor ‘toont zich verantwoordelijk voor en investeert in eigen professionele ontwikkeling, is in staat zich snel juridische kennis eigen te maken’ wordt door de Centrale Raad niet gevolgd. Dat geldt ook voor de ‘onvoldoende’ voor ‘kan zelfinzicht tonen’.
Vervolgens doet de rio een beroep op de hardheidsclausule, opdat de opleiding alsnog wordt verlengd. Zoals: zo’n beetje alle rio’s eindigen de opleiding in een bekend rechtsgebied. Zij niet: ze begon met strafrecht, dat ze kende, en eindigde met het haar vreemde familierecht. Zijn voelde zich daardoor ernstig benadeeld. Maar volgens het rechtbankbestuur had een omkering van de opleiding niet tot betere resultaten geleid.
Dan waren er nog persoonlijke omstandigheden: een overleden oom en een ziek neefje veroorzaakten veel verdriet. Haar man had ernstige spanningsklachten waardoor de rio de meeste gezinstaken op zich moest nemen. Maar van deze factoren heeft zij nooit eerder melding gemaakt. Tot slot was er nog het ‘onveilige’ leerklimaat bij Leerwerkomgeving I. Maar een moeizame werkrelatie met haar praktijkopleiders en het niet toestaan van een wisseling van die opleiders kan niet als een onveilig leerklimaat worden betiteld. Ook op dat punt vangt ze bot.
De Centrale Raad van Beroep kon in zijn uitspraak van 26 juli niet anders concluderen: deze rechter in opleiding was te zwak en mag haar opleiding niet verder afronden.
