De rechtspraak kan de komende jaren rekenen op jaarlijks ongeveer 95 miljoen euro extra. Voor de herziening van de rechtsbijstand is in 2020 13 miljoen euro vrijgemaakt. De politie is in de miljoenennota spekkoper: 291 miljoen voor uitbreiding en flexibilisering, innovatie en de toe- en uitrusting van politiemensen.
Dat de rechtstaat en criminaliteit door Rutte-III belangrijk worden gevonden, bleek uit de opbouw van de Troonrede: deze elementen werden al vrij vroeg genoemd. Het kabinet wil in 2020 verder investeren in de pijlers van de rechtsstaat. Dat zijn effectieve opsporing (ook over de grenzen heen), een krachtige, onafhankelijke rechtspraak en goed functionerende justitiële instanties. In totaal komt er via het Regeerakkoord dit jaar 449 miljoen beschikbaar voor Justitie en Veiligheid.
Rechtspraak
Door de financiële tekorten bij de rechtspraak op te lossen, kan de rechterlijke organisatie een grote stap voorwaarts maken in de modernisering, vindt het kabinet. In nieuwe afspraken met de Raad voor de rechtspraak (het ‘prijsakkoord’) komt jaarlijks ongeveer 95 miljoen euro beschikbaar. Daarmee kunnen doorlooptijden worden verbeterd en achterstanden weggewerkt. Er komt een flexpool van rechters, zaken kunnen aan andere gerechten worden overgedragen en de werkprocessen worden landelijk gestroomlijnd. In 2020 wordt gestart met de daadwerkelijke digitalisering van zaakstromen in het civiele en het bestuursrecht.
Dat alles is nodig, schrijft minister Dekker (Rechtsbescherming) in zijn brief over de rechtspraak aan de Eerste en de Tweede Kamer. “Onze rechtspraak piept en kraakt. Dat kan zo niet langer. Met deze extra investering kan de rechtspraak weer zwarte cijfers schrijven en achterstanden wegwerken.”
Het extra geld dient ervoor om de huidige financiële problemen op te lossen. Die zijn voornamelijk ontstaan omdat de rechtspraak steeds minder zaken voorgelegd krijgt én omdat de digitalisering van de rechtspraak is vertraagd. Extra geld is er ook omdat zaken zwaarder zijn geworden.
Gesubsidieerde rechtsbijstand
Het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand wordt herzien. De plannen van Dekker om rechtshulppakketten te ontwikkelen, worden doorgezet. Mensen met de laagste inkomens betalen hiervoor alleen een eigen bijdrage. Voor de herziening van de rechtsbijstand is in 2020 13 miljoen euro vrijgemaakt. Daarnaast is er bij de Raad voor Rechtsbijstand 10 miljoen euro beschikbaar in de vorm van een innovatievoorziening.
Ondermijnende criminaliteit en politie
Voor de aanpak van ondermijning is structureel 10 miljoen euro en een ondermijningsfonds van 100 miljoen beschikbaar. Ook komt er een wetsvoorstel dat burgemeesters de bevoegdheid geeft woningen te kunnen sluiten als er op het pand is geschoten of als er wapens zijn aangetroffen. Ook komen meer middelen vrij voor het afpakken van crimineel vermogen en de aanpak van witwassen.
Verder investeert het kabinet fors in de politie: 291 miljoen uit het regeerakkoord voor uitbreiding en flexibilisering, innovatie en de toe- en uitrusting van politiemensen. In 2020 stijgen de lonen voor politiemedewerkers en worden programma’s voor verbetering van loopbaanperspectief en veilig en gezond werken doorgezet.
Asiel
Tot slot gaat het kabinet stapeling van asielaanvragen tegen door herhaalde aanvragen sneller te behandelen en eerder af te doen. Om dit mogelijk te maken trekt het kabinet in 2020 134 miljoen uit en wordt daar bovenop nog eens structureel 65 miljoen extra geïnvesteerd.