Het document draagt de titel Aanbevelingen AI in de advocatuur en werd eind november al beschikbaar gesteld op de website van de NOvA, maar de Orde koos er om onduidelijke redenen voor om voorlopig geen ruchtbaarheid te geven aan de publicatie. Dat terwijl er vanuit de advocatuur al langere tijd werd uitgekeken naar een set richtlijnen voor verantwoord AI-gebruik door advocaten. Dit onder meer omdat advocatenordes in de meeste landen om ons heen – waaronder België en Duitsland – al geruime tijd zulke richtlijnen geven en onderhouden.
Die richtlijnen zijn er vanuit de NOvA nu dus ook, en zijn gestructureerd rondom vijf thema’s: deskundigheid, vertrouwelijkheid, onafhankelijkheid, integriteit en partijdigheid. In het kader van elk thema geeft het document één of meerdere adviezen.
Opvallend: toestemming vragen
Waar de adviezen van de NOvA voor het grootste deel sterk lijken op richtlijnen uit omringende landen, wijkt de Orde op één opvallend punt af. De NOvA adviseert advocaten namelijk om vooraf toestemming te vragen aan cliënten voordat AI wordt ingezet bij behandeling van een dossier.
“Dat gaat mogelijk verder dan wat de huidige beroepsregels strikt genomen vereisen”, zegt Elgar Weijtmans, voormalig IT-advocaat en sinds kort legal tech-columnist van Mr., over de opvallende passage. “Het is een interessante keuze: enerzijds bevordert het transparantie en vertrouwen, anderzijds kan het tot praktische vragen leiden. Wat als een cliënt weigert? Mag je dan helemaal geen AI inzetten, ook niet voor algemeen juridisch onderzoek of literatuurstudie?”
Kantoorbreed
Onder de meer gangbare adviezen die de Orde geeft, vallen onder meer de aanbeveling om een kantoorbreed AI-beleid op te stellen. Dit om te voorkomen dat elke advocaat in een organisatie er een eigen werkwijze op nahoudt. Toezicht op AI-gebruik door medewerkers van kantoor noemt de NOvA daarbij als belangrijk aandachtspunt.
De NOvA adviseert verder om een betaald abonnement op een specialistische, juridische AI-tool te nemen. Dit omdat gratis, meer generieke tools ingevoerde data dikwijls gebruiken om het model verder te trainen en je dus de grip op de door jou gedeelde informatie verliest. De Orde schrijft daarover: “Hoe minder je betaalt voor een tool, hoe meer data er waarschijnlijk gebruikt wordt.”
“Wat de NOvA niet expliciet benoemt, is dat ook de betaalde consumentenversie van ChatGPT (Plus) standaard data gebruikt voor training”, zegt Weijtmans daarover. “Dat kun je weliswaar uitzetten, maar ook dan ontbreken belangrijke zakelijke beveiligingswaarborgen. Mijn advies gaat dan ook een stap verder: ook ChatGPT Plus niet gebruiken voor gevoelige informatie.”
Handvatten
Over het algemeen is Weijtmans te spreken over deze eerste aanzet, die Nederlandse advocaten moet helpen met de adoptie van verantwoord AI-gebruik. “Het is mooi dat de Orde nu concrete handvatten biedt, daar is in de markt grote behoefte aan. Veel zien we al bij kantoren die vooroplopen. Nu is het zaak de richtlijnen te vertalen naar de praktijk, zodat alle advocaten ermee uit de voeten kunnen.”
