“Samenvatten jurisprudentie: 10 uur. Opstellen processtuk: 30 uur. Uurtarief: €375. Kosten: €15.000.” Zo begint Groenevelt, vicepresident en advocaat in dienstbetrekking bij ASML, zijn opiniestuk in het FD. In essentie bestaat het dagelijkse werk van juristen voor een groot deel uit niet veel meer dan tekstverwerking: lezen, analyseren en schrijven. En daar krijgen ze doorgaans, van de advocatuur tot het bedrijfsleven, ook heel behoorlijk voor betaald.
Geheimtaal
Dat kan doordat enkel zij de taal van het recht kunnen interpreteren. “Een taal die juristen zelf hebben bedacht, die ze hebben omgeven met een mystiek aura, en waarvan zij als exclusief ‘gilde’ zelfvoldaan de vertaalsleutel bewaren.” Althans, tot voor kort. Maar de huidige ontwikkelingen op het gebied van AI, zoals GPT-4 (de techniek achter ChatGPT), maken dat de technologie ook grip gaat krijgen op de juridische geheimtaal.
Overeenkomsten, jurisprudentie, argumentatie, wetteksten: kunstmatige intelligentie weet er allemaal wel raad mee. Bovendien worden de modellen alleen maar slimmer. Worden juristen daarmee dan, stelt Groenevelt de onvermijdelijke vraag, overbodig? Neen, maar een aanzienlijk deel van hun werkzaamheden wel. Dat verhoogt de efficiëntie en drukt de kosten, wat positief is voor de cliënt.
Huiverig
Maar in de juridische sector zelf is men, begrijpelijk, huiverig – tekstverwerking is nu immers een verdienmodel. Het uurtje-factuurtje-denken kan innovatie tegenwerken. De zorgen zijn op zich best legitiem, erkent Groenewoud, maar niet onoverkoombaar. Het debat hierover moet op gang worden gebracht. Want het juridische bestaan kan juist leuker en interessanter worden wanneer AI een deel van het papierwerk overneemt: “van veredelde tekstverwerking naar strategische en creatieve advisering.” Naar een toegankelijkere, eenvoudigere interessantere en goedkopere rechtspraktijk – met daarin nieuwe functies zoals de “legal prompt engineer”.
