Amerikaans recht – Zwitserse norm

Delen:

Het zijn spannende tijden in Zwitserland. Vorige week werd Raoul Weil, voormalig topbankier van de Zwitserse bank UBS, in Amerika vrijgesproken. Raoul Weil was daar aangeklaagd voor zijn vermeende betrokkenheid bij grootschalige belastingfraude. In totaal zou daardoor een bedrag van ca. 20 miljard Dollar niet bij de Amerikaanse belastingdienst gemeld zijn. Raul Weil zou hiervan niet alleen geweten, maar zelf ook bedrijvig aan meegedaan hebben. Weil stelde tijdens het proces echter dat hij niet op de hoogte was van de praktijken van zijn ondergeschikten.

Het gerecht gaf hem gelijk. De verbazing was groot in Zwitserland. Een Zwitserse bankier wordt vrijgesproken van belastingfraude? In Amerika?

De vrijspraak van Raoul Weil was opmerkelijk genoeg dezer dagen. Notabel aan het proces is echter eigenlijk heel wat anders:

Voormalige medewerkers van Raoul Weil hadden, in ruil voor strafkorting in Amerika, belastende verklaringen tegen Raoul Weil afgelegd. Interne informatie werd daarmee publiek gemaakt. Nu is het zo dat een bankmedewerker gebonden is aan het bankgeheim. Schending van het bankgeheim is nog altijd strafbaar en dit moet ex officio onderzocht worden. Notabel is niet dat de bankmedewerker zich strafbaar maakte, maar dat hierover in Zwitserland geen of weinig ophef over was.

Om de betekenis van dit incident te verduidelijken: Het bankgeheim was in Zwitserland onaantastbaar. Het is het symbool van het recht op bescherming van privacy tegenover de overheid. Het bankgeheim is zinnebeeld voor de principiële beschouwing in Zwitserland over de verhouding burger en overheid. Het gaat uiteindelijk ook over het algemene recht op eigendom. Schending van het bankgeheim was ondenkbaar. De voormalige Minister van Financiën, Hans Rudolf Merz, zij nog in maart 2008 dat het bankgeheim „unverhandelbar“ was.

Dat was maart, net voor begin van de crisis in de zomer van 2008. Daarna werd duidelijk dat de banken grootschalig misbruik gemaakt hadden van het bankgeheim. Echter, dit veranderd niets aan het feit dat het bankgeheim eigenlijk hele andere doeleinden dient.

Ergens ging dit verloren. Voor zover ik weet heeft de officier van justitie tot heden niets ondernomen tegen die voormalige bankiers. De Amerikaanse regeling met de justitie geldt daarmee de facto ook in Zwitserland. En dit is opzienbarend aan dat proces.

Dit fenomeen is verder geen uitzondering: Door middel van politieke druk werd in het verleden buitenlands recht gradueel maar zeker overgenomen. Een goed voorbeeld hiervan is het de Amerikaanse Foreign Account Tax Compliance Act, ofwel FACTA.  FACTA kwam 2010 tot leven en wordt omgezet door de IRS. Het doeleinde van FACTA is te verhinderen dat mensen die in Amerika belasting mogen/moeten betalen deze belastingen kunnen korten door middel van banken in het buitenland. FATCA wil dus dat buitenlandse banken verplicht zijn verslag te doen naar de Amerikaanse IRS. Zwitserse (en andere) banken worden daardoor in feite niets anders dan de verlengde en uitvoerende tak van de Amerikaanse IRS. De onzekerheid van de banken was en is groot. De compliance afdelingen van de banken zijn binnen mum van tijd gegroeid. De kosten voor de banken (en daarmee uiteindelijk de klanten) zijn enorm.

Het gaat ver. Maar de IRS wil verder. In een concept verdrag aan welk rond 100 Zwitserse banken zouden kunnen deelnemen, staat de eis dat de banken volledig medewerking moeten verlenen niet alleen aan de IRS maar ook aan iedere buitenlandse instantie. Men wil globale medewerking. 73 banken hebben via hun advocaten antwoordt gegeven, dat dit nu echt te ver gaat. Door de regering zelf is volgens mij weinig actie ondernomen.

Is dit allemaal rechtens? Kan een bankier onder schending van binnenlands recht afspraken maken met een buitenlandse officier van justitie zonder dat er wat gebeurt? Kan een buitenlandse belastingdienst regels opstellen voor Zwitserse banken, welke dan hier de norm worden. Het schijnt zo en het is frappant dat hier zo weinig ophef over is. En dat is zo notabel in verband met het proces tegen Weil.

A propos Weil- de IRS heeft wel een nederlaag geleden, maar niet de oorlog verloren. Deze week werd een andere bankier in Amerika aangeklaagd wegen belastingfraude. Of deze ook een fair trial krijgt – men zal zien.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven