De basistoets voor advocaten is slechts “een opfriscursusje dat iedere rechtenstudent moet kunnen halen”. Met die woorden probeerde algemeen deken Johan Rijlaarsdam van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) op woensdag 26 juni kritische leden van het College van Afgevaardigden (CvA) gerust te stellen.
Bar Exam
Deze leden zetten vraagtekens bij het voorstel van de Algemene Raad om een basistoets in te voeren voor de nieuwe Beroepsopleiding Advocatuur, ook wel BA2020 genoemd. Hoewel algemeen deken Johan Rijlaarsdam verzekerde dat de basistoets geen toelatingsexamen is à la de Amerikaanse Bar Exam, zijn een aantal leden van het advocatenparlement bezorgd.
Externe omstandigheden
De nieuwe opleiding gaat voorjaar 2021 van start. Beginnend advocaten kunnen dan kiezen voor een toets voorafgaand aan de beëdiging, of erna. Sip van Dijk (fractie Gelderland) voorziet dat veel advocatenkantoren alleen nog stagiairs aannemen ‘die het papiertje al hebben’.” Daardoor zou er alleen nog belangstelling zijn voor de toets voorafgaand aan de beëdiging. Verder is Van Dijk (Van Dijk & Van Arnhem Advocaten) bang dat de toets door ‘externe omstandigheden’ steeds zwaarder zal worden. “Dit zal uiteindelijk uitmonden in een selectie die we allemaal niet willen.”
Drempel
Advocaat Heleen Klatter (fractie Noord-Nederland) is niet overtuigd van de noodzaak van de toets die vooral is bedoeld om het startniveau van de deelnemers gelijk te trekken. Klatter (Advocaten- en Mediationpraktijk Klatter) voorspelde dat de prijs van de toets (volgens Klatter 400 euro) een drempel wordt voor veel stagiairs: “Wie gaat dat betalen? De toets zal een selectiecriterium worden.”
Maar algemeen deken Johan Rijlaarsdam verzekerde dat de toets geen selectiemiddel is. “We zijn als Algemene Raad mordicus tegen een Bar Exam. We zouden ook wel erg onhandig bezig zijn om alleen maar uit de groep slimme mensen te werven. Dat zijn niet altijd de beste advocaten.”
Gemengde groepen
In de vernieuwde beroepsopleiding voor advocaten ligt de nadruk op toegepaste kennis, vaardigheden en ethiek. Stagiairs zullen minder uren kwijt zijn aan de opleiding. Om de kwaliteit van de begeleiding van stagiairs te vergroten moet elke patroon verplicht periodiek op cursus.
De stagiairs zullen de basisvaardigheden in gemengde groepen onderwezen krijgen.
Consternatie
De besluitvorming daarover leidde tot forse aanvaringen met de opleidingsinstituten van de Zuidas-kantoren LFS en De Brauwerij, die het vaardighedenonderwijs liever zelf willen organiseren. “Het verschil van mening hierover heeft tot consternatie geleid,” zei Susan Kaak, portefeuillehouder onderwijs binnen de Algemene Raad. Of er met deuren is geslagen is niet bekend, maar Kaak onthulde wel dat de Zuidas-kantoren hebben gedreigd met mededingingsprocedures. “Men was boos, maar uiteindelijk hebben we elkaar gevonden en zijn we het eens geworden over de inhoud.”
Entreetoets
Eerder gingen de grote kantoren al met tegenzin akkoord met de lichte basistoets, in plaats van de zwaardere entreetoets. Om de commerciële kantoren enigszins tegemoet te komen, lijkt de NOvA in de nieuwe opleiding een zogeheten moot court te hebben opgenomen. Daar kunnen advocaat-stagiairs van Zuidas-kantoren wellicht de verplichte proceservaring opdoen. Dat is nu een pijnpunt omdat advocaten-in-opleiding van grote kantoren niet vaak procederen.
De Algemene Raad gaat verder met de ontwikkeling van de BA2020.
