‘De Centrale Raad van Beroep, 120 jaar en relevanter dan ooit’. Dat was het thema van het jubileum dat de hoogste bestuursrechter voor het sociaalzekerheidsrecht, het sociaal domein en het ambtenarenrecht in 2023 vierde. Daar zit wel een zwart randje aan: de Raad moet inkrimpen.
Afnemende werkstromen
In een overleg met de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, de vakvereniging van en voor rechters en officieren van justitie, heeft het gerechtsbestuur van de CRvB aangegeven dat al langer duidelijk is dat de instroom van zaken in alle werkstromen zal afnemen. Voor de afnemende werkstromen stelde het gerechtsbestuur van de CRvB al eerder het plan Goed op weg naar 2026 op. De instroom van zaken is echter over de gehele linie sterker afgenomen dan in dat plan werd verwacht. Hierdoor waren de bestaande plannen niet langer afdoende.
Onvermijdelijke inkrimping
Het gerechtsbestuur heeft tegenover de NVvR benadrukt dat zij gedwongen ontslagen of verplaatsingen wenst te voorkomen, maar het kan ook niet ontkennen dat er sprake is van een onvermijdelijke inkrimping. Het gerechtsbestuur heeft een organisatiedeskundige opdracht gegeven om verschillende toekomstscenario’s uit te werken. De verwachting is dat er eind november meer helderheid komt over hoe de afslanking van de CRvB eruit zal gaan zien.
Werkvoorraden wegwerken
In 2018 is de CRvB gestart met het wegwerken van werkvoorraden, het vernieuwen en optimaliseren van werkprocessen en het verkorten van doorlooptijden. De werkvoorraad is sinds 2018 inderdaad afgenomen en eind december 2023 was 56 procent van de werkvoorraad gelijk aan of jonger dan één jaar. Ook zijn er sinds de invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (1 januari 2020) steeds minder ambtenarenzaken binnengekomen. Ambtenaren van gemeenten, provincies en het Rijk vechten sindsdien arbeidsrechtelijke geschillen uit bij de kantonrechter.
Rechtspositie bij inkrimping
Tijdens het overleg (23 september) tussen de NVvR en de CRvB is gesproken over de voorgenomen afslanking van het rechtscollege. De NVvR heeft zich hard gemaakt voor de rechtspositie van de raadsheren in opleiding (RHIO’s), raadsheren en gerechtsauditeurs bij de CRvB. Het gerechtsbestuur heeft uitleg gegeven over de situatie en de te verwachten volgende stappen. Zo is het gerechtsbestuur van de CRvB bezig om advies in te winnen over de rechtspositie van (onder meer) de leden van de rechterlijke macht bij een inkrimping. De NVvR gaat de leden die werkzaam zijn bij de CRvB afzonderlijk algemene informatie toezenden over hun rechtspositie bij inkrimping. De NVvR en het gerechtsbestuur hebben afgesproken dat de NVvR als vakbond in het proces van afslanking wordt betrokken. Ook is afgesproken dat periodiek overleg over de ontwikkelingen zal worden gevoerd.
Eind 2023 telde de Raad, zo blijkt uit het jaarverslag 2023 222 medewerkers, vier raadsheren in opleiding en 23 raadsheer-plaatsvervangers. In 2023 kwamen er 3.541 zaken binnen, werd in 4.380 uitspraak gedaan en bedroeg de werkvoorraad 4.960 zaken. De gemiddelde doorlooptijd bij de Raad is zo’n 75 weken.
