Thema van de voorjaarsbijeenkomst van de Vereniging Ambtenaar & Recht die afgelopen week plaatsvond in ’s-Hertogenbosch was ‘Alternatieve geschillenbeslechting (mediation)’. Keynote spreker tijdens deze bijeenkomst was Dick Allewijn, rechter bij de Rechtbank Den Haag en daarnaast mediator. Hij besprak hoe hij als ambtenarenrechter tegen mediation aankijkt.
“Zijn er hier nog zeilers aanwezig?”, vraagt Allewijn de zaal. Enigszins weifelend steken enkele toehoorders hun hand in de lucht. “Hebben jullie wel eens dat gevoel dat je de wind in de zeilen hebt, maar er na een tijdje achter komt dat je nauwelijks opgeschoten bent?” Hij wijst naar het diascherm, waarop een laverend Fries zeiljacht prijkt. “Waar zou dat aan kunnen liggen, denken jullie?”. “Dat je niet kunt zeilen!”, roept een vrouw. Gelach stijgt op uit de zaal. “Nee, nee”, lacht hij. “Door de onderstroom!”
Wat Allewijn betreft mag mediation meer worden toegepast. Het is een goed middel om om te gaan met de emotionele onderstroom bij geschillen tussen werkgevers en werknemers, die ook tussen overheidsinstellingen en ambtenaren spelen. “Het is niet eerlijk!”, is een veelgehoorde klacht van werknemers, door de werkgever simpelweg gepareerd met: “Het is rechtmatig”. Juist daar zit volgens Allewijn het probleem: “De klacht van de werknemer dat het ‘niet eerlijk’ zou zijn, wordt volledig genegeerd.” Deze emotionele onderstroom wijt Allewijn aan de koude conflictcultuur bij veel overheidsinstellingen. “Het wordt een welles nietes spelletje. Daar heb je niets aan.” Een mediator is bij uitstek geschikt om deze onderstroom boven tafel te krijgen, waarna de partijen kunnen gaan onderhandelen.
Ook volgens mediator Monique van de Griendt (Dialogue BV), de volgende spreker, is de emotionele component vaak bepalend bij conflicten. Van de Griendt sprak over mediation vanuit het perspectief van partijen. Als voorbeeld noemde ze het conflict rond Nurten Albayrak, voormalig bestuursvoorzitter van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Daarin was sprake van een escalatie die er wanneer mediation was toegepast waarschijnlijk niet was geweest.
