Mr . magazine voor juristen nachtkastje boekentips van Laura Burgers (UvA) 63 WWW.MR-ONLINE.NL • JAARGANG 17 • NUMMER 2 • APRIL 2022 VERTROUWENSPERSOON druk sinds The Voice GRONDENTRECHTER omslag in het bestuursrecht OPLEIDEN NA CORONA fysiek én digitaal Martijn Snoep (Autoriteit Consument & Markt): ‘We kijken kritisch naar advocatenmarkt’ ik en mijn cliënt Ernst Bulthuis (Bunders Lok Advocaten) 37
Paralegals zijn hard nodig om de dagelijkse gang van zaken van een bedrijf draaiende te houden. Op deze manier houden ze een hoop werk uit de handen van juristen en advocaten, zodat zij zich kunnen focussen op hun eigen werkzaamheden. De dagelijkse bezigheden van een Paralegal kunnen enorm uiteenlopen - een veelzijdige baan dus, waarbij er geen enkele dag hetzelfde uitziet. Er is een tekort aan goed getrainde Paralegals. Niet vreemd, want ze zijn enorm gewild. Ze zijn van enorme toegevoegde waarde gezien ze, tegen lagere kosten dan een ervaren jurist, een enorme kwaliteitsslag kunnen leveren. Als Paralegal ben je namelijk van alle (juridische) markten thuis. Maar misschien heb je juist de behoe e om je te specialiseren, en je focus juist dáár te leggen waar jouw kwaliteiten en so -skills liggen. Niet per se een andere baan of een werkplek, maar wel meer verantwoordelijkheden, een breder takenpakket of een specialisatie. Maarja, er zijn zoveel rechtsgebieden, projecten en mogelijkheden… wat is nou een logische volgende stap? Wat is er voor jou nodig om de volgende stap in je carrière te zetten? Investeer in jouw carrière of die van je werknemers Om daar antwoord op te kunnen geven, volg je een training bij de Paralegal Academy. Met 25 jaar ervaring in de juridische wereld heb ik gezien dat de mogelijkheden om je als Paralegal te ontwikkelen echt oneindig zijn. Belangrijk is vooral om te kijken naar waar jouw competenties liggen. Niet alleen juridische en inhoudelijke kennis zijn hierbij van belang, maar ook je so -skills. Wat zijn jouw kwaliteiten, en hoe verbeter en versterk je deze? Hoe stel je de juiste doelen, en hoe behaal je deze? Maar misschien wel de allerbelangrijkste vraag: waar word ik nou écht gelukkig van? PARALEGAL ACADEMY: voor je eigen ontwikkeling én die van jouw organisatie Maar misschien wel de allerbelangrijkste vraag: waar word ik nou écht gelukkig van? Vergroot je e ciency door dagelijkse werkzaamheden uit te laten voeren door een bekwame en gedreven Paralegal. In de training worden een hoop van deze praktische zaken behandeld. Daarnaast leer je ook alles over compliancy – een essentieel onderwerp binnen bedrijfsvoering waar veel tijd in kan gaan zitten. Leid jij je werknemers op tot Paralegal, dan kunnen ze je ook daarin ontzorgen. Op die manier heb jij er geen omkijken meer naar, maar weet je wel dat alles altijd up-to-date is. Neem de volgende stap De Paralegal Academy is relevant voor iedereen die zijn werk met passie uitvoert, en vooral ook met passie uit wil blijven voeren. Ik breng mijn jarenlange ervaring en kennis in de praktijk om jou of je werknemers op te leiden tot een gedreven Paralegal die een waardevolle toevoeging zal zijn voor jullie organisatie. Goede Paralegals zijn schaars, dus dit is een mooie kans om jouw kennis en kunde om te zetten in een waardevolle toevoeging voor jouw bedrijf. Ben jij bereid de volgende stap te zetten? Dan wordt deze training gegarandeerd een succes! Meld je aan voor een (uiteraard) vrijblijvende intake en ontdek hoe wij je in 6 weken helpen jouw functionele toekomst of die van je werknemers verder vorm te geven! www.paralegalacademy.nl Malika Maanani 25+ jaar Internationale Paralegal ervaring MELD JE AAN!
MR. 2 2022 / 3 MICHIEL VAN KLEEF managing editor (vankleef@mr-magazine.nl) redactioneel Vanwege de belangrijke rol van het Openbaar Ministerie en de landsadvocaat in onze rechtsstaat, mag van deze organisaties rechtsstatelijk gedrag worden geëist. Helaas zien we het tegenovergestelde: meten met twee maten. Het OM en landadvocaat Pels Rijcken zijn in het nauw gebracht door een vonnis van de rechtbank Oost- Brabant van 23 maart. Volgens de rechters heeft het OM in de zaak tegen vermogensbeheerder Box Consultants inbreuk gemaakt op het verschoningsrecht van de advocaten van Stibbe. Het OM en de FIOD lazen meer dan 3000 vertrouwelijke e-mails van de advocaten en hun cliënt. Dat levert volgens de rechtbank een onrechtmatige overheidsdaad op. Pels Rijcken, dat in deze zaak optrad voor het OM, heeft de werkwijze van officieren van justitie en FIOD-ambtenaren altijd verdedigd bij de rechter. Maar datzelfde Pels Rijcken beriep zich later wel op zijn eigen verschoningsrecht toen dat het kantoor goed uitkwam. Dat gebeurde in de strafzaak die het OM tegen de landsadvocaat is begonnen in verband met de grote fraude door gewezen bestuursvoorzitter Frank Oranje. Pels Rijcken heeft de affaire laten onderzoeken door forensisch onderzoekers van Deloitte. Maar nu weigert het kantoor met een beroep op het verschoningsrecht veel van de resultaten te delen met OM. Daarvoor moet het OM steeds naar de rechter. Niet alleen Pels Rijcken meet met twee maten, ook het Openbaar Ministerie is niet erg consequent. In de zaak Stibbe/Box Consultants ging het OM er met gestrekt been in door een paar duizend vertrouwelijke mails in te zien. Maar de eigen advocaat Pels Rijcken wordt met fluwelen handschoenen aangepakt. Alle informatie wordt keurig via de rechter-commissaris aangevraagd. Advocate Muriël Rosing (Stibbe) schreef in een gevatte tweet over de zaak OM/Pels Rijcken: “Tip voor het OM: als jullie de onderzoeksresultaten nu vorderen bij Deloitte, mogen jullie ze volgens jullie handleiding lezen en aan het onderzoeksteam geven. Jullie advocaat vindt dat een juiste werkwijze.” Dat is een mooie samenvatting van het inconsequente optreden van Pels Rijcken en het OM. Nou kan een advocaat voor cliënt A een andere mening hebben dan voor cliënt B. Maar als het om een zo principiële zaak gaat als het verschoningsrecht van advocaten, kun je niet schipperen met opvattingen, zeker niet als je de landsadvocaat bent. Het opzichtige gedraai van Pels Rijcken maakt geen geloofwaardige indruk. Dat geldt nog sterker voor het Openbaar Ministerie. Meten met twee maten Mr. is hét onafhankelijk magazine voor juristen. Het bericht, belicht en becommentarieert actuele zaken in de juridische wereld. De oplage van Mr. is 20.000; het blad verschijnt zes keer per jaar. Mr. heeft een website, www.mr-online.nl, en kent ook een wekelijkse nieuwsbrief. Informatie over abonnementen: zie verderop onder Adreswijzigingen Redactieadres Donkere Spaarne 14 rd, 2011 JG Haarlem mail: redactie@mr-magazine.nl Redactie Michiel van Kleef (managing editor), mr. drs. Michel Knapen (nieuwsredacteur), mr. Sam Maasbommel (nieuws- redacteur), mr. Karen Rijlaarsdam (eindredacteur), drs. Christa Rompas (bureauredacteur) Vaste medewerkers mr. Jurjen Boorsma (Arrest van de maand), mr. Alieke Bruins, mr. Peter Louwerse, drs. Michiel Rohlof (Dealmakers), mr. Wouter Rohlof, mr. Henriette van Wermeskerken Fotografie Chantal Ariëns, Chris van Houts, Geert Snoeijer Website www.mr-online.nl Webmeester Joris Withagen mail: webmeester@mr-magazine.nl Uitgeverij Uitgeverij Mr. BV Paul Krugerkade 45A, 2021 BN Haarlem Charley Beerman (publisher) mail: beerman@mr-magazine.nl Ontwerp & vormgeving colorscan bv, www.colorscan.nl Drukwerkinkoop en productiebegeleiding RVV/Grafisch, Almere Media-advies Bas van Wooning, 023 – 711 3200 mail: vanwooning@mr-magazine.nl Abonnementen Abonnementen zijn gratis voor juristen die als zodanig werkzaam zijn en voor wo-rechtenstudenten. Voor anderen: jaarabonnement € 124,50. Meer informatie: www.mr-online.nl/abonneren/ Adreswijzigingen alleen per e-mail en onder vermelding van abonneenummer (zie adresdrager) via abonnementen@mr-magazine.nl Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd. ISSN 1388-3372 Copyright Uitgeverij Mr. BV 2022
david vijsma +31 (0)641299072 d.vijsma@glitchart.nl Haarlem Netherlands
MR. 2 2022 / 5 2022 mr. 2 2022 Interview Martijn Snoep 26 Of het nu gaat om Apple, huizenhandelaren of neplikes: zodra een goed werkende markt gevaar loopt, treedt de Autoriteit Consument & Markt op. Martijn Snoep geeft sinds 2018 leiding aan de toezichthouder. Opleidingen 40 Hoe zien juridische opleidingen er anno 2022, na corona, uit? Fysiek waar het moet, digitaal waar het kan, zo blijk uit een rondgang langs een aantal opleiders. Muraal 55 Bamboe, second life meubilair: duurzaamheid troef in het nieuwe onderkomen van Nysingh advocaten en notarissen in Zwolle. Vertrouwenspersonen 58 Sinds de perikelen bij The Voice en Ajax is er meer aandacht voor ongewenst gedrag op de werkvloer. Dat merken ook de arbeidsrechtjuristen Nathalie Stoffelsen-Dings en Brigitte Siesling, die tevens extern vertrouwenspersoon zijn. APRIL Adieu grondentrechter De Afdeling bestuurs- rechtspraak van de Raad van State staat sinds kort toe dat partijen in hoger beroep nieuwe gronden kunnen aandragen. Valt dat goed bij bestuursrechtadvocaten? 48 26 37 Nieuws 6 KORTE BERICHTEN, over onder meer de oorlog in Oekraïne, de lengte van uitspraken en rechtswinkels die minder klanten zien 12 MEESTERS VAN DE WEEK 17 BETER WERK, met onder meer de personalia, overstappers van de week en de arbeidsthermometer 23 MR.STUDENTEN Column 35 ARREST VAN DE MAAND Dickpic? In feite(n) kan het anders zijn Rubrieken 24 SNELRECHT Actuele ontwikkelingen 37 IK EN MIJN CLIËNT Ernst Bulthuis (Bunders Lok Advocaten) en Jeroen Scholten (Caliber.global) 46 DEALMAKERS Deals van de afgelopen periode Subsidiair 63 NACHTKASTJE Wat leest Laura Burgers (UvA)? 65 NETWERKEN Symposium Toetsingsintensiteit “We moeten als ACM 75 procent van onze zaken winnen” MARTIJN SNOEP
6 / Mr. 2 2022 nieuws ‘RECHTERS IN OEKRAÏNE KUNNEN ALLEMAAL SCHIETEN’ de publieke opinie gingen steeds meer kantoren overstag. Wat daaraan ook zal hebben bijgedragen waren de waarschuwingen van lokale dekens om op te passen voor verzoeken om diensten te verlenen aan partijen die proberen de internationale sancties te omzeilen. Zo maande de Amsterdamse deken Evert-Jan Henrichs de hoofdstedelijke advocatuur in een brief tot “sterk verhoogde waakzaamheid” bij zaken met Russische cliënten. En de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema ontbood, met steun van de Amsterdamse Orde van Advocaten, de bestuursvoorzitters van elf grote advocatenkantoren. Zij moesten uitleg komen geven over hun Russische clientèle; Halsema maakte zich zorgen over het aanzien van Amsterdam als financieel zakelijk centrum door de mogelijke banden van Zuidasadvocaten met de Russische staat. Rond 20 maart hadden vrijwel alle kantoren hun Kremlincliënten de deur gewezen. OEKRAÏNE-OVERLEGTEAM Een andere Mr. van de week, rechter Esther de Rooij, vertelde over het Oekraïne-overlegteam dat ze met een aantal andere rechters heeft opgezet (zie ook pagina 13). De Rooij werkte tot voor kort in Kiev aan de versterking van de rechtspraak in Oekraïne. Bedoeling is om Oekraïense rechtspraakmedewerkers en hun familieleden te helpen. Begin april hadden zo’n dertig gezinnen onderdak gevonden bij Nederlandse collega’s. Dat ging grotendeels via twee raadsheren van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, Rose-Marie Boon en Ubel van der Werff, die direct na het uitbreken van de oorlog contact opnamen met hun collega’s van het hof in Lviv, waarmee het hof Arnhem-Leeuwarden samenwerkt. Na een interview op het intranet van het hof Arnhem-Leeuwarden boden verscheidene mensen prompt hun tuinhuis, vakantiehuis of een verdieping aan. Boon heeft zelf haar zolder beschikbaar gesteld voor een moeder met dochter uit Marioepol. CROWDFUNDINGSACTIE Ook de studentenpagina had aandacht voor de oorlog. Zo schreef een van de Mr.-ambassadeurs over de crowdfundingsactie van de juridische start-up LegalCrowd, Pro Bono Connect en de Amsterdam Law Hub. Mr. Online had de afgelopen twee maanden veel aandacht voor de oorlog in Oekraïne. Een greep uit de berichten. Al snel na de Russische inval verruilde Ivan Mishchenko, rechter in de Hoge Raad van Oekraïne, zijn toga voor een militair uniform. Robert Hein Broekhuijsen (IVY Advocaten) heeft regelmatig contact met Mishchenko, die hij heeft leren kennen als lid van de selectiecommissie van de Oekrainse High Qualification Commission of Judges, die rechterlijke corruptie in Oekraïne moet tegengaan. Broekhuijsen zei begin maart tegen Mr.: “Het recht werkt daar nu niet, dus Ivan en een aantal collega’s hebben ervoor gekozen het leger in te gaan. Ze zeiden een paar weken geleden al tegen ons: als de Russen komen gaan we terugschieten. Ik als Nederlands jurist zou nog geen voorkant van een geweer herkennen, maar rechters daar kunnen allemaal schieten, ze hebben ook allemaal thuis een wapen.” In een bericht van een paar weken later gaat het onder meer over de inzamelingsactie die Mishchenko is begonnen samen met de Dead Lawyers Society, een mediacollectief van Oekraïense juristen. De opgehaalde middelen zullen worden gebruikt voor onder meer warmtebeeldcamera’s, verrekijkers, medicijnen en andere hulpmiddelen zoals drones – “No, we are not going to buy weapons or anything illegal”. In LinkedInberichten – soms voorzien van foto’s van de rechter in gevechtstenue - beschrijft hij regelmatig hoe het hem vergaat. Ook vertelt hij hoe het rechtssysteem in Oekraïne zich aanpast om te kunnen blijven functioneren. Wanneer een gerecht genoodzaakt is het werk neer te leggen, neemt het meest dichtstbijzijnde het over. Veel rechters in eerste aanleg gaan onvermoeid door, met name in strafzaken, maar bijvoorbeeld ook in echtscheidings- en alimentatieprocedures. Gedacht wordt ook aan collectieve acties om bezit van Russische oligarchen te confisqueren. KREMLINCLIËNTEN Ook werd op Mr. Online veel geschreven over de banden van Nederlandse advocatenkantoren met aan het Kremlin gelieerde klanten. Begin maart deed een collectief van twintig van de top-50-kantoren onder de noemer ‘Stand Firm’ een oproep aan alle Nederlandse advocatenkantoren om te stoppen met het behartigen van belangen van degenen die (indirect) de oorlog tegen Oekraïne faciliteren. Managing partner Else Loes Pasma van Wijn & Stael vertelde er over als Mr. van de week (zie ook pagina 12). Aanvankelijk ging het verbreken van de banden wat schoorvoetend, maar onder druk van
MR. 2 2022 / 7 Ga voor actueel juridisch nieuws en uitgebreidere versies van deze berichten naar www.mr-online.nl nieuws Insolventierechtadvocaat Raimond Dufour (Amersfoort) laat regelmatig statistiek los op het rechtsbedrijf. Zo onderzocht hij hoeveel tekens en woorden er in ruim 48.000 gepubliceerde uitspraken uit 2021 staan. Dufour deed het tellen niet voor de lol. De lengte van een uitspraak (of onderdelen daarvan) is volgens hem een belangrijke variabele bij het bouwen van een algoritme. “Als je de computer wilt laten vaststellen wat de uitkomst van een uitspraak is, dan is de lengte van die uitspraak een belangrijke indicator daarvoor”, schrijft hij op zijn site. Hij toont aan dat verschillende soorten uitspraken verschillende ‘standaardlengten’ hebben. “Het gaat om observaties van verbanden, maar er bestaat ook wel aanleiding om in voorkomende gevallen causaliteit te veronderstellen: een verzoek dat zelden wordt toegewezen, zoals een wrakingsverzoek, heeft meestal een langere tekst omdat de rechter duidelijker wil uitleggen waarom in dat geval wel een wraking op zijn plaats is.” Dufour analyseerde hoeveel tekens (letters, cijfers, leestekens en andere karakters) een gemiddelde uitspraak heeft. Hij constateert dat verreweg de meeste uitspraken van de Hoge Raad (veel) korter zijn dan die van de gerechtshoven – ook in aantal woorden. Zo zit een uitspraak van de Hoge Raad altijd onder de tienduizend tekens, en schommelen arresten van het hof rond het dubbele. Uitspraken in (civiele) dagvaardingsprocedures zijn langer dan in verzoekschriftprocedures. Uitspraken van de hoven zijn gemiddeld weer iets langer dan van rechtbanken. De Raad van State is in uitspraken weer korter dan de rechtbanken, maar heeft meer woorden nodig dan de Hoge Raad. Van weinig naar veel woorden: Hoge Raad, Raad van State, rechtbanken en gerechtshoven. ‘VERDACHTE’ KOMT HET VAAKST VOOR In de uitspraken telde Dufour 265.151 unieke woorden. Het woord ‘verdachte’ kwam het meest voor (bijna 600.000 keer), gevolgd door ‘rechtbank’ (ongeveer 550.000 keer). De derde plaats is voor ‘artikel’ (350.000 keer), gevolgd door ‘ten’ en ‘beroep’. ‘Eiser’ komt vaker voor dan ‘gedaagde’, en ‘eiser’ komt veel vaker voor dan ‘eiseres’. Bijna 200.000 keer komt het woord ‘mr.’ voor in uitspraken, iets vaker dan ‘slachtoffer’. (MK) DE KORTSTE UITSPRAKEN KOMEN VAN DE HOGE RAAD RECHTSWINKEL BEZORGD OVER WEGBLIJVEN ‘HARDE KERN’ Sinds de herziening van de gefinancierde rechtsbijstand door sociaal advocaten nam het belang van laagdrempelige juridische hulp door rechtswinkels toe. Maar waar sommige rechtswinkels het aantal zaken fors zagen toenemen, bleven cliënten bij andere in coronatijd juist weg. Meerdere rechtswinkels zien de laatste tijd een forse toename van het aantal zaken. Waarschijnlijk komt dat door de jarenlange bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand. Daarnaast zorgde corona bij verschillende rechtswinkels voor extra zaken, zoals bij de Rechtswinkel Utrecht, die vorig jaar ruim 1.100 cliënten adviseerde. De Kinder- en Jongerenrechtswinkel Rotterdam daarentegen zag de dossierstapel niet groeien. “Tijdens de lockdowns was het zelfs rustiger”, zegt voorzitter Lindsey Lubrano. Hoe dit precies komt is niet bekend. “Wel is voor ons duidelijk dat veel jongeren ook vóór corona al kampten met allerlei problemen. We kennen de nijpende situaties in de jeugdzorg.” ZORGELIJK De Rechtswinkel Tilburg zag het aantal cliënten in coronatijd zelfs dalen, zegt teamleider en coördinator Jeroen Jaspers. De rechtswinkel heeft een ‘harde kern’ van cliënten, vaak met diverse problematiek. Juist zij bleven weg. “Degenen die het hardst hulp nodig hebben, wisten ons minder goed te bereiken.” Door de coronamaatregelen was er sinds maart 2020 geen dagelijks inloop- en afspraakspreekuur meer. “Een groot deel van onze doelgroep spreekt de Nederlandse taal niet of niet goed. Telefonisch contact verloopt vaak stroef. Velen zijn ook digitaal niet vaardig.” Daarom bood de rechtswinkel ook de mogelijkheid om documenten in de brievenbus te doen onder vermelding van een telefoonnummer, zodat de rechtswinkel contact kon opnemen. Toch bleef een deel van de mogelijk hulpbehoevenden weg. De rechtswinkel investeerde flink in het contact met onder meer maatschappelijk werkers in de stad, die in coronatijd nog wel achter de voordeur kwamen in wijken waar een deel van de doelgroep woont. “Maar ook zij merkten dat het de laatste twee jaar lastiger was om mensen te bereiken.” Zorgelijk, vindt Jaspers deze situatie. “We vrezen dat hier nog veel ellende van komt, bijvoorbeeld door vonnissen die zijn gewezen en termijnen die zijn verlopen.” (AB)
In een bijzondere tijd past een bijzonder aanbod. Daarom biedt deLex Media in 2022 verschillende nieuwe events en cursussen aan. In mei starten we met iets bijzonders: de serie Kunst & IE, een drietal korte seminars over de juridische, praktische en IE-aspecten van het maken, verhandelen en verzamelen van kunst, parallel aan een expositie in Den Haag. Tegen de achtergrond van deze internationale groepsexpositie in Pulchri Studio bespreken verschillende (internationale) experts actuele onderwerpen, steeds vanuit een andere invalshoek. De seminars vinden plaats op locatie, tussen de kunstwerken in. Inschrijven is mogelijk per seminar of in één keer voor de hele serie. SEMINAR 1, RETURN TO THE SOURCE, ‘THE MAKING OF’ Auteursrecht en de kunstpraktijk, volgrecht en aanverwante issues. Sprekers: Catherine de Gourcuff (Aravocat), Laurens Kasteleijn (Art Law Services/ VKCR), Brigitte Spiegeler (Heffels Spiegeler Advocaten) SEMINAR 2, RETURN TO THE FUTURE Over digitale ontwikkelingen en kunst & recht. Met onder meer: NFT´s, blockchain, artificial intelligence en kunst in een digitale omgeving. Sprekers: Berber Brouwer (Walden Grene), Manuel Chapalain (Heffels Spiegeler Advocaten), Gustaaf Dekking (Momentum Art), Jean-Hugues Migeon (deskundige op het gebied van cyberveiligheid en gegevensbescherming) SEMINAR 3, DISPUTE RESOLUTION IN ART MATTERS EN RESTITUTIE Restitutiekwesties Sprekers: Fred Hammerstein (arbiter) en René Klomp (NAI arbiter, raadsheerplaatsvervanger) TIJDEN EN ACCREDITATIE: Seminar 1, vrijdag 13 mei: 14.00 - 17.15 uur (drie opleidingspunten) Seminar 2, vrijdag 20 mei: 14.00 - 17.15 uur (drie opleidingspunten) Seminar 3, woensdag 25 mei: 15.00 - 17.15 uur (twee opleidingspunten) www.delex.nl/shop/opleidingen | www.ie-forum.nl | www.ie-agenda.nl Barbara Strozzilaan 101 | 1083 HN Amsterdam GROEPSEXPOSITIE EN SEMINARS OVER KUNST & RECHT
MR. 2 2022 / 9 nieuws Met de site notarisworden.nl wil de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie studenten informeren over wat het vak notaris inhoudt. Maar ongeveer de helft van de notariaalrechtelijk afgestudeerden wil aan de slag als (kandidaat-)notaris, terwijl het notariaat instroom juist goed kan gebruiken, vertelt projectmanager Jeroen Ouendag. Aan de kennis van studenten over het vak blijkt vaak het nodige te schorten. “Met als gevolg dat nogal wat mensen die notarieel recht hebben gekozen omdat dat zo lekker breed is, uiteindelijk een andere kant opgaan. Ze denken dat het notariaat stoffig is. Wat ook gebeurt is dat het vak in de praktijk tegenvalt, bijvoorbeeld omdat iemand zich vooraf niet realiseert dat het werk niet alleen juridisch inhoudelijk is, maar dat je óók met mensen van vlees en bloed te maken hebt.” De KNB besloot een speciale site voor studenten op te zetten. GOEDE MATCH Via filmpjes met kandidaat-notarissen en artikelen over het notariaat hoopt de KNB een goed en divers beeld te schetsen van het vak. Ouendag: “Op de site is informatie te vinden over zowel de rechtsgebieden waar het in het notariaat om gaat, als van wat het inhoudt om (kandidaat-)notaris te zijn. Daardoor hopen we dat mensen gaan nadenken over wat ze leuk vinden en of het notariaat een match voor hen is.” Sinds kort werken er ‘gerechtsjuristen’ en ‘juridisch adviseurs’ bij de Rechtspraak. Het zijn de nieuwe namen voor wat voorheen ‘juridisch medewerker’ en ‘stafjurist’ heette. “De nieuwe benamingen passen inhoudelijk beter en doen meer recht aan de juridisch inhoudelijke bijdrage die juridisch medewerkers leveren”, aldus een woordvoerster van de Raad voor de rechtspraak. De wijziging komt voort uit een aantal rondetafelgesprekken over de rol en positie van juridisch medewerkers en betreft een grote groep: van alle werknemers bij de Rechtspraak is 29 procent werkzaam als gerechtsjurist of stafjurist. Dit staat gelijk aan 3.204 fte (op een totaal van 10.925 fte). Hoewel ook gerechtsjuristen bij de besluitvorming rond de ‘omnaming’ betrokken waren, is niet iedereen blij met zijn nieuwe functienaam. “Uit de geluiden uit de interne organisatie maken we op dat de meningen over de nieuwe namen verdeeld zijn”, aldus de woordvoerster. JURIDISCH MEDEWERKER SINDS 2007 In de functietitel gerechtsjurist komen elementen uit beide voorgaande namen terug. Sinds 2007 heetten deze functionarissen ‘juridisch medewerker’; vóór die tijd gingen ze als ‘gerechtssecretaris’ door het leven. SITE OM STUDENTEN ENTHOUSIAST TE MAKEN VOOR HET NOTARIAAT JURIDISCH MEDEWERKER IS NIET MEER (ALTHANS, BIJ DE RECHTSPRAAK) JURIDISCHE FIJNZINNIGHEID NUTTIG IN DE GEMEENTEPOLITIEK hem eens”, aldus Vermeulen. “Een relatief grote gemeente als Almelo is vaak betrokken bij procedures. Dan is het wat gek als er een rechter in de rechtbank zit die ook en passant iets doet in de gemeente. Dat vond ik zelf ook niet zuiver.” GEKOZEN Çiçek, Van Popering-Kalkman en Vermeulen zijn alle drie gekozen en maken de komende vier jaar deel uit van de gemeenteraad in hun woonplaats. (SM) In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van half maart vertelden twee advocaten en een oud-rechter op Mr. Online over hun kandidatuur en over het nut van juristen in de raad. Straf- en bestuursrechtadvocaat Bisar Çiçek (Schouten Legal, Breda) was lijsttrekker voor de PvdA in Moerdijk. Hij is sinds 2014 raadslid. Juridische kennis komt volgens hem in de raad enorm van pas. “Omdat je bepaalde procedures heel goed onder de knie hebt, en daardoor ook heel goed weet hoe je iets voor elkaar moet krijgen.” Wel is het oppassen dat je geen informatieloket wordt. “Het komt regelmatig voor dat ik een verkapt hoorcollege bestuursrecht geef in de gemeenteraad.” VEEL BAGAGE Ook Anna van Popering-Kalkman (Bos Van Eck Advocaten, Gouda), heeft veel profijt van haar juridische achtergrond. De fractievoorzitter van de ChristenUnie in Gouda: “Ik vind dat je vanuit je rechtenstudie en als advocaat heel veel bagage meekrijgt voor in de raad. Je moet verordeningen opstellen, moties, amendementen. Daar heeft je juridische fijnzinnigheid gewoon heel veel meerwaarde. En je hebt een goed analytisch denkvermogen.” Wel blijkt de politiek soms een heel andere wereld dan de rechtspraktijk. “Wat ik lastig vind, is dat politiek soms ook wel heel erg feitenvrij is. Als advocaat ben ik gewend: ik kan wel iets roepen, maar uiteindelijk is er een rechter die als het ware mijn huiswerk controleert en als ik de grootst mogelijke onzin uitkraam, gaat dat ergens een keer heel pijnlijk uitkomen.” Oud-rechter Ger Vermeulen was half maart voor de eerste keer verkiesbaar, voor de VVD in Almelo. Toen hij nog rechter was kon dat niet. Niet wegens een wettelijk beletsel, maar omdat zijn toenmalige rechtbankpresident dat ontraadde. “En ik was dat helemaal met
deLex Media verzorgt jaarlijks een breed aanbod aan opleidingen, jurisprudentie lunches, seminars en congressen op het gebied van intellectuele-eigendomsrecht, IT & recht en aanverwante rechtsgebieden. EEN SELECTIE UIT HET PROGRAMMA VAN 2022: 10 mei Online Update ‘Grondrechten en IE’, door mr. Peter Teunissen (Radboud Universiteit) 18 mei Jurisprudentielunch Merken- Modellen- en Auteursrecht door prof. mr. dr. Tobias Cohen Jehoram (De Brauw Blackstone Westbroek), mr. Jesse Hofhuis (Hofhuis Alkema Groen) en mr. Joris van Manen (HOYNG ROKH MONEGIER) 1 juni Actualiteitenlunch Reclamerecht door mr. dr. Bram Duivenvoorde (Universiteit Utrecht) en mr. Ebba Hoogenraad (Hoogenraad & Haak) 14 juni Nederlands Octrooicongres 2022, met dagvoorzitters prof. mr. dr. Peter Blok (Hof Den Haag, CIER) en mr. drs. Gertjan Kuipers (De Brauw Blackstone Westbroek) 17 juni BIE symposium IE-procesrecht, door prof. mr. dr. Constant van Nispen (emeritus hoogleraar), prof. mr. dr. Tobias Cohen Jehoram (De Brauw Blackstone Westbroek), mr. Charlotte Vrendenbarg (Universiteit Leiden) e.a. 7 september Entertainment & IE, met mr. Marijn Kingma (Höcker), mr. Michiel Odink (Leeway) e.a. 29 september Online Update ‘Actualiteiten Handels- en Domeinnamen’, door mr. dr. Roderick Chalmers Hoynck van Papendrecht (AKD) 6 oktober Nationaal Congres Life Sciences & Health, met mr. Machteld Hiemstra (Pinsent Masons) e.a. 13 oktober Benelux Merkencongres 2022, met dagvoorzitters prof. mr. dr. Tobias Cohen Jehoram (De Brauw Blackstone Westbroek), en prof. mr. dr. Martin Senftleben (Bird&Bird, IvIR) 24 november Nationaal Mediarechtcongres 2022, mr. Remy Chavannes (Brinkhof) e.a. 30 november Jurisprudentielunch Octrooirecht, door prof. mr. dr. Willem Hoyng en mr. Bart van den Broek (HOYNG ROKH MONEGIER) 7 december Jurisprudentielunch Merken- Modellen- en Auteursrecht, door prof. mr. dr. Tobias Cohen Jehoram (De Brauw Blackstone Westbroek), mr. Jesse Hofhuis (Hofhuis Alkema Groen) en mr. Joris van Manen (HOYNG ROKH MONEGIER) 15 december Nationaal Reclamerechtcongres 2022, met dagvoorzitters mr. Ebba Hoogenraad (Hoogenraad & Haak) en mr. Willem Leppink (Ploum) e.a. 2022 INFO@DELEX.NL WWW.DELEX.NL Kijk voor meer informatie op de www.IE-agenda.nl, op www.delex.nl/shop/opleidingen of mail naar info@delex.nl.
PO-PUNTEN BEHALEN: LAAT DE WERKDRUK HET TOE? BIJZONDERE CURSUSSEN ERFRECHT BIJ HET CPO Advocaten staan ieder jaar voor een uitdaging: minimaal 20 opleidingspunten behalen. Het behalen van deze opleidingspunten is een middel voor het onderhouden van de vakbekwaamheid. Het oorspronkelijke doel van de PO-plicht was echter om de kwaliteit van de advocatuur ten aanzien van een rechtzoekende te bevorderen, maar hebben advocaten nu niet juist minder tijd over voor deze rechtzoekenden? PERMANENT ACTUEEL Hoffelijk Juridisch streeft ernaar dat je zoveel mogelijk tijd kunt besteden aan het geven van het beste advies aan jouw cliënten. We denken graag met je mee en daarom scannen en selecteren wij voor jou de meest relevante actualiteiten en thema’s. Zo bespaar jij met Permanent Actueel kostbare tijd én zorgen wij ervoor dat je alleen berichten ontvangt die zijn toegespitst op jouw rechtsgebied. In je persoonlijke online leeromgeving zijn onze actualiteiten en thema’s altijd en overal beschikbaar. De inhoud is to the point, laagdrempelig, op een eigentijdse manier geschreven en voorzien van praktische tips. EFFICIËNT EN TIJDBESPAREND Volgens Anita van den Bosch-de Gier, specialist burgerlijk procesrecht en verbintenissenrecht en lid van onze vakredactie, is het grootste voordeel van Permanent Actueel dat je continu up-to-date bent. “Je loopt niets mis. Daarnaast zijn de artikelen kort, in begrijpelijk Nederlands geschreven en relevant voor de praktijk. Het onderscheidende vermogen van Hoffelijk Juridisch ten opzichte van andere opleiders is dat artikelen heel kort nadat een uitspraak is geweest online staan en je hier vervolgens je PO-punten mee kunt behalen. De artikelen zijn daarom echt actueel! Ook ontvang je één keer per week, afhankelijk van het aantal rechtsgebieden waarvoor je je aanmeldt, een overzicht waarin staat of er nieuwe artikelen voor jou beschikbaar zijn. Dat houdt het bijhouden en lezen van de artikelen behapbaar.” Met Permanent Actueel blijf je dus altijd op de hoogte, behaal je efficiënt jouw opleidingspunten en hou je genoeg tijd over voor je cliënten. Ga voor meer informatie naar: hoffelijk.nl/juridisch/permanent-actueel Het erfrecht is een complex rechtsgebied en daarmee een potentiële valkuil voor advocaten. Daarom verzorgt het CPO in het komende half jaar twee bijzondere cursussen over erfrecht met hoogleraar Burgerlijk recht Jan Biemans. VERDIEPING ERFPROCESRECHT VOOR ADVOCATEN Op 19 mei 2022 verzorgt Jan Biemans de cursus Verdieping erfprocesrecht voor advocaten. Alle voor de procespraktijk relevante onderdelen komen aan bod. De docent staat stil bij actuele ontwikkelingen, zoals de verschillende rechtsgangen die bestaan na vereffening, maar ook procesrechtelijke valkuilen komen aan bod. Wat zijn bijvoorbeeld de toepasselijke procesrechtelijke bepalingen voor het instellen van rechtsmiddelen? Verder duidt de docent de soms complexe jurisprudentie. De cursus is bedoeld voor (gevorderde) advocaten in het erfrecht. Na afloop hebben deelnemers een goed overzicht van diverse aspecten van het erfprocesrecht. REKENING EN VERANTWOORDING EN INFORMATIERECHTEN IN HET ERFRECHT Binnen het erfrecht worden relatief veel procedures gevoerd over rekening en verantwoording en informatierechten. Een valkuil in deze procedures is dat rekening en verantwoording niet goed worden onderscheiden van de informatierechten en dat te weinig grondslagen worden aangevoerd. Daarover gaat de cursus Rekening en verantwoording en informatierechten in het erfrecht op 6 oktober 2022. De docent gaat aan de hand van wetgeving en jurisprudentie uitgebreid in op de informatierechten in het erfrecht. Ook de verschillende aspecten van het afleggen van rekening en verantwoording komen aan bod. Deelnemers krijgen met deze cursus een goed inzicht in deze thema’s. Meer informatie vindt u op cpo.nl. De Mr.-kennispartners zijn bedrijven die diensten, producten en informatie leveren die zijn gericht op de lezers van Mr. Ze hebben elk een eigen pagina op www.mr-online.nl waar onder meer nieuws, productinformatie en blogs van deze organisaties worden geplaatst.
12 / Mr. 2 2022 Dit is een selectie van de uitspraken die de meesters van de week deden op www.mr-online.nl. MEESTERS VAN DE WEEK meesters van de week Den Haag. De wedstrijden die ik heb gezeild op zee leenden zich niet voor het doen van zaken vanaf die – vanwege de wedstrijden – spartaanse zeilschepen. Wel was er steevast zodra na een aantal dagen op zee weer aan land werd gekomen, contact met kantoor over de lopende zaken.” 28 FEBRUARI HERMAN BRÖRING Herman Bröring (Rijksuniversiteit Groningen) is benoemd tot buitengewoon hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit van Aruba. Welke karakteristieke bepaling of ongeschreven norm uit het Arubaanse staats- of bestuursrecht wilt u onze lezers absoluut niet onthouden? “Dan noem ik een beginsel waarvan velen al eens zullen hebben gehoord: het pokopokobeginsel. Dit beginsel gaat over het verschijnsel legal transplants en weerspiegelt de gedachte dat de Nederlandse algemene beginselen van behoorlijk bestuur niet zonder meer in de Cariben van toepassing kunnen zijn. Het woord pokopoko betekent ‘rustig aan’. Er wordt mee aangegeven dat in de Cariben niet dezelfde beslistermijnen moeten worden aangehouden als die in het haastige Nederland. Het aardige van het 7 FEBRUARI BART JANSEN Universitair docent Bart Jansen promoveerde aan Nyenrode op het proefschrift Nomomorphology: Specters of Law in the Margins of Ethics. Wat zegt u tegen organisaties, zoals advocaten- en notariskantoren, die keurige protocollen, procedures en codes opstellen om zo het gedrag van medewerkers en bestuurders te reguleren? “Ga zo door. Met wat gecodeerd burgermansfatsoen is niks mis. Iedereen moet netjes spelen in de juridische speeltuin. En als iemand een collega van de schommel duwt, is het handig om protocollen te hebben. Het is een stok om mee te slaan – maar dat is wel altijd achteraf.” 14 FEBRUARI IRMA VAN DEN BERG Irma van den Berg (SIX Advocaten) is voorzitter van het bestuur van Lawyers for Lawyers. Deze stichting won de Geuzenpenning. De jaarlijks uit te reiken Geuzenpenning is bedoeld om hedendaagse vrijheidsstrijders en mensenrechtenactivisten te steunen. Hoe voelt u zich, vrijheidsstrijder of mensenrechtenactivist? “Ik zie toch vooral de advocaten voor wie Lawyers for Lawyers opkomt als vrijheidsstrijders én mensenrechtenactivisten. Maar het is fantastisch dat Lawyers for Lawyers een bijdrage kan leveren aan hun werk.” Als u het voor het zeggen had? “Dan zou ik de bescherming van advocaten in Nederland tot topprioriteit maken. Want ook hier worden advocaten met grote regelmaat bedreigd, bijvoorbeeld vanuit het criminele circuit, het publiek of hun cliënten, en worden de waarborgen voor een vrije advocatuur niet altijd gerespecteerd.” 21 FEBRUARI MARIUS VAN DAM Na veertig jaar als binnenvaartadvocaat bij het Rotterdamse kantoor Van Dam & Kruidenier gaat Marius van Dam met pensioen. Toen het advocatenkantoor van uw grootvader en vader bij het bombardement op Rotterdam met de grond gelijk werd gemaakt, hielden ze een aantal jaar kantoor op een tjalk. Heeft u ook wel eens vanaf een boot zaken gedaan? “Na het bombardement hielden zij gedurende de oorlog kantoor aan boord van de tjalk ‘De Vrijheid’ in de Zalmhaven in Rotterdam. Een foto daarvan hangt op het bureau van de Orde in Bart Jansen Irma van den Berg Marius van Dam Herman Bröring Else Loes Pasma Heleen Rutgers Michiel Lamers
MR. 2 2022 / 13 KENT U EEN POTENTIËLE MEESTER VAN DE WEEK? MAIL ONS! INFO@MR-MAGAZINE.NL meesters van de week pokopokobeginsel is dat het in het Arubaanse (en Curaçaose en Sint-Maartense) staats- en bestuursrecht helemaal geen gelding heeft: het is een bedenksel.” 7 MAART ELSE LOES PASMA Else Loes Pasma (Wijn & Stael) is een van de initiatiefnemers van ‘Stand Firm’: een oproep aan advocaten te stoppen met het behartigen van belangen van degenen die (indirect) de oorlog tegen Oekraïne faciliteren. Advocaten staan in principe iedere cliënt bij die daar om vraagt. Ook al is het een boef, door voor hem op te treden praat de advocaat diens handelingen niet goed. Toch is hier een lijn getrokken. Waarom? “Een verdachte verantwoordt zich tegenover een overheid en heeft altijd recht op een zorgvuldig proces en een goede advocaat. Dat staat niet ter discussie. Hier gaat het om iets heel anders. Wil je en kun je in gemoede dit belang of deze zaak behartigen? Die afweging verandert in de context van de ernstige bedreiging van de vrijheid, democratie en rechtsstaat in Nederland en Europa.” 14 MAART HELEEN RUTGERS Heleen Rutgers, hoofdofficier van justitie in Oost- Brabant, nam het initiatief voor het vrouwennetwerk wOMen. We lezen dat het netwerk een belangrijke bijdrage wil gaan leveren aan het ontwikkelen van een inclusieve cultuur binnen het OM. Is het OM niet inclusief genoeg dan? “Er is in de hele Nederlandse samenleving nog werk te doen op het gebied van diversiteit en inclusie. Het OM is onderdeel van de samenleving en daarmee zijn er ook bij het OM dingen die verbeterd kunnen worden. Er is bijvoorbeeld soms nog sprake van een patroon waarbinnen feedback ten opzichte van vrouwen persoonlijker is en samenhangt met hun vrouw-zijn, in plaats van zoals bij mannen zakelijker en gericht op actie en gedrag in concrete situaties. Dat patroon past niet bij de professionele organisatie die wij als OM willen zijn.” Als u het voor het zeggen had? “Dan is de volgende voorzitter van het college van procureurs-generaal een vrouw.” 21 MAART MICHIEL LAMERS Michiel Lamers (Strafwerk Advocaten) verzette zich in Trouw tegen een nieuwe trend: dat gemeenten straffen opleggen als iemand een delict begaat. U stond een jongeman bij die ruim elf gram cocaïne op zak had. De gemeente legde hem een last onder dwangsom op van 5.000 euro. Daardoor was de zaak sneller afgedaan dan wanneer hij voor de rechter had moeten komen. Daar is wat voor te zeggen. “Dat klopt, maar niet op deze manier. Dat een met meer waarborgen omklede rechtsgang langer duurt, brengt niet mee dat er dus maar voor een oplossing moet worden gekozen waarbij de rechten van betrokkenen worden uitgekleed. Zorg er juist voor dat er voldoende middelen komen om strafzaken sneller te kunnen behandelen. Dat dit nu niet lukt is het gevolg van jarenlang bezuinigen op de strafrechtketen. Investeer extra in een goed functionerend OM en Rechtspraak en zorg voor goede rechtsbescherming. Zorgvuldigheid is belangrijker dan efficiëntie.” 28 MAART ESTHER DE ROOIJ Esther de Rooij, die tot voor kort namens de Amsterdamse rechtbank in Kiev werkte aan de versterking van de rechtspraak in Oekraïne, zet met een paar andere rechters een logistiek netwerk op om Oekraïense rechtspraakmedewerkers en hun familieleden te helpen. Het Russische leger treft de Oekraïense rechtsstaat in het hart: zo’n dertig gerechtsgebouwen zijn inmiddels beschadigd of vernietigd. Wat zegt het over de rechters daar dat ze blijven doorwerken tot de muren om hen heen worden weggeblazen? “Wat ik zo bijzonder vind, is dat het ethos om onder alle omstandigheden door te gaan zo groot is. Rechters zeggen mij dat ze met hun jas onder hun toga naar de zitting gaan, zodat ze als dat nodig is zo snel mogelijk naar de schuilkelder kunnen. Er zijn mensen en er zijn zaken zeggen ze, dus gaan wij door.” 4 APRIL EDWARD BRANS Edward Brans (Pels Rijcken) hield zijn oratie als bijzonder hoogleraar Duurzaamheid en milieuaansprakelijkheid aan de Universiteit Utrecht. Niet alleen overheden worden aansprakelijk gesteld voor klimaatschade (de staat in de Urgenda-zaak), ook bedrijven, zoals Shell. Vindt u dat een goede ontwikkeling? “Het is voor mij een logische ontwikkeling. Er komen steeds meer data beschikbaar over wat bedrijven en specifieke installaties van bedrijven aan broeikasgassen uitstoten. Dat maakt het niet alleen mogelijk om na te gaan of de emissie van een bedrijf op mondiaal niveau ertoe doet, ook is het mogelijk om emissieniveaus met elkaar te vergelijken en na te gaan welk bedrijf in dezelfde sector beter presteert en of een bedrijf werk maakt van (de in het vooruitzicht gestelde) verduurzaming.” • Edward Brans Esther de Rooij
Wilt u altijd op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen en vooroplopen in uw vakgebied? Met het Altijd scherp-abonnement van het CPO kiest u 12 maanden lang onbeperkt uit ons aanbod. U kunt cursussen op locatie combineren met onze webinars. Zo blijft u altijd scherp. Voor een vaste en scherpe prijs. Meer info en aanmelden: www.cpo.nl/altijdscherp ONBEPERKT TOEGANG TOT ONZE CURSUSSEN EN WEBINARS ALTIJD UP-TO-DATE IN UW VAKGEBIED MET ONZE TOPDOCENTEN BENT U ZEKER VAN UW ZAAK VOOR EEN VASTE EN SCHERPE PRIJS Een jaar lang onbeperkt cursussen en webinars volgen ALTIJD SCHERP abonnement € 1.395,-
Cursus Actualiteiten zakelijke rechten Valérie Tweehuysen Masterclass Decision Analysis in Litigation Rein Philips Cursus EU Actieplan duurzame groei financieren Kitty Lieverse Cursus Actualiteiten Financieel toezichtrecht Danny Busch Cursus Wwft voor de praktijk Birgit Snijder-Kuipers Cursus Actualiteiten Verbintenissenrecht René Klomp Cursus Hoofdelijkheid, regres en subrogatie Daniël Stein Masterclass Contracten maken en beoordelen in de praktijk Tjalle Hidma Cursus Concern, financiering en aansprakelijkheid Jeroen Stal Symposium ‘Dag van de Privacy 2022 – Algoritmes en AI’ Friederike van der Jagt Het CPO heeft een ruim aanbod aan (online) cursussen en webinars. Kijk voor meer informatie en ons uitgebreide cursusaanbod op cpo.nl. Voor scherpe denkers. Cursus Overnamepraktijk voor advocaten en notarissen Tom Teggelaar Welke cursus volgt u dit jaar bij ons? Cursus Arbeidsrecht verdiept Femke Laagland
PERSONALIA 1 13 7 19 2 14 8 20 4 16 10 22 6 18 12 24 3 15 9 21 5 17 11 23 MR. 2 2022 / 17 Houthoff. Helder is gespecialiseerd in bestuursrecht en omgevingsrecht. MIRJAM FISELIER (18), CARST JOUSTRA (19), JAN WILLEM LOMAN (20) en SANNE SCHREURS (21) hebben per 1 maart een nieuw kantoor opgericht: YoumanFischer in Amsterdam. Het kantoor houdt zich bezig met zakelijke mediation. Fiselier en Schreurs werkten hiervoor bij DingemansVanderKind, Joustra is afkomstig van Result Mediation en Loman van ReulingSchutte. SANDRA FOKKE (22) is sinds 31 januari consultant legal executive search bij Dicke Röell Breedveld in Den Haag. Daarvoor was ze proces recruiter bij PostNL. CHARLOTTE GARNITSCH (23) is per 1 april 2022 begonnen als partner Intellectual Property bij Taylor Wessing in Eindhoven. Ze keert terug bij het kantoor na een jaar buiten de juridische wereld te hebben gewerkt. Garnitsch is gespecialiseerd in octrooirechtelijke geschillen. LAURENS LINNEWIEL (24) is per 1 april 2022 begonnen als counsel bij Bird & Bird in Amsterdam. Hij was hiervoor senior legal counsel bij Koninklijke Vopak. Linnewiel is gespecialiseerd in ondernemingsrecht. Banning Advocaten in ’s-Hertogenbosch is twee medewerkers rijker: senior advocaat LIEKE VAN AARSSEN (1) en advocaat RUBEN HERCULEIJNS (2). Van Aarssen is gespecialiseerd in ondernemingsrecht/ M&A en was hiervoor legal counsel bij diverse organisaties. Herculeijns is gespecialiseerd in ondernemingsrecht en procesrecht en is afkomstig van LXA. ROBERT STEEG (3) is per 1 maart begonnen als partner bij Bond Advocaten in Amsterdam. Daarvoor werkte hij als counsel bij Stibbe. Steeg is gespecialiseerd in de bank- en financieringspraktijk. WILLEMIJN OUDENAARDEN (4) is 15 februari begonnen als associate partner bij Clairfort in Zeist. Daarvoor was ze advocaat bij Van Benthem & Keulen. Oudenaarden is gespecialiseerd in aanbestedingsrecht, algemeen bestuursrecht en onderwijsrecht. Arbeidsrechtadvocaat TANYA VAN NIEUWSTADT (5) is 1 februari begonnen als counsel bij CLINT | Littler in Amsterdam. Daarvoor werkte ze bij DLA Piper. MARCO MEIJER (6) is per 1 april begonnen als partner bij Penrose in Amsterdam. Hiervoor was hij werkzaam bij Van Till advocaten. Meijer is gespecialiseerd in het arbeidsrecht. SANDER SIMONETTI (7) is per 1 februari begonnen als partner bij HabrakenRutten in Amsterdam, en PIETER LEOPOLD (8) startte er op dezelfde datum als advocaat. Beiden zijn afkomstig van HVG Law en zijn werkzaam op het praktijkgebied Energie & nutsvoorzieningen. MICHIEL COOPS (9) is 1 maart begonnen als senior advocaat-medewerker bij Kennedy Van der Laan in Amsterdam. Hij werkte bij ABC Legal en is gespecialiseerd in intellectueel eigendom en media. FRANCIJN DE ROTTE (10) is overgestapt van HVG Law naar bij Köster Advocaten in Haarlem. De Rotte is gespecialiseerd in ondernemingsrecht. HUGO VAN DER MOLEN (11) is per 1 februari begonnen als counsel bij Linklaters in Amsterdam. Daarvoor werkte hij bij Baker & Mckenzie. Van der Molen is gespecialiseerd in Capital Markets. VICTORIA RAKOVITCH (12) is 7 februari begonnen als advocaat bij NewGround Law in Amsterdam. Ze komt van Holla Advocaten en is gespecialiseerd in bestuursrecht en omgevingsrecht. STÉPHANIE SPOELDER (13) is sinds 15 februari partner bij Palthe Oberman Advocaten in Amsterdam. Ze is afkomstig van Boontje Advocaten & Mediators en is gespecialiseerd in arbeidsrecht. CATHELIJNE OTTE (14) is 1 februari begonnen als advocaat bij Pot Jonker Advocaten in Haarlem. Ze werkte bij Simmons & Simmons en is gespecialiseerd in commercieel huurrecht en vastgoed. BRAM VOS (15) is op 1 januari begonnen als advocaat in dienstbetrekking bij de Provincie Noord-Holland. Daarvoor werkte hij bij De Brauw Blackstone Westbroek. Vos is gespecialiseerd in privaatrecht (met een focus op bouw- en aanbestedingsrecht). EMMA BESSELINK (16) is 1 december begonnen als senior manager Tax bij PwC in Amsterdam. Ze komt van Allen & Overy en is gespecialiseerd in public sector legal. REIMER HELDER (17) is 1 februari begonnen als advocaat bij Van Benthem & Keulen in Utrecht. Daarvoor werkte hij als advocaat bij Wilt u een overstap voor de personaliarubriek melden? Dat kan via het aanmeldformulier op de site: www.mr-online.nl/meld-een-carriereswitch/ beter werk
Verhoog dekwaliteit van jouwjuridisch advies! www.sbo.nl/opleidingjuridisch GEMEENTEJURIST Verkorte opleiding Verkorte opleiding BEDRIJFSJURIST Verkorte opleiding JURISTin de ZORG Verhoog de kwaliteit van jouw juridisch advies & versterk je positie Volledig inzicht in de wet- en regelgeving Een complete inhoudelijke update & verdieping in alle bedrijfsjuridische onderwerpen 18/ Mr. 2 2022 BENOEMINGEN De afgelopen periode vonden de volgende benoemingen plaats: • ALETHA DERA-TEN BOKUM, associate partner bij Dirkzwager in Arnhem • BART DE HAAN, associate partner bij Dirkzwager in Arnhem • JOSKE HAGELAARS, associate partner bij Dirkzwager in Nijmegen • ROB SIMONS, equity partner bij DVDW Advocaten in Rotterdam. • COCO VAN ZUIDEN, shareholder bij Greenberg Traurig • OSCAR VAN DER POL, associate partner bij Pot Jonker Advocaten in Haarlem • ANNE VERMEULEN-JONKERS, partner bij Rijssenbeek Advocaten in Arnhem • ANOUK JAGT, counsel bij Rutgers & Posch in Amsterdam • VASCO HOVING, counsel bij Rutgers & Posch in Amsterdam • THOMAS VAN WEEREN, associate bij Greenberg Traurig beter werk MASTER LEGAL MANAGEMENT BIEDT GRATIS MASTERCLASSES OVER PRIKKELENDE VRAGEN OP YOUTUBE De master Legal Management aan de Hogeschool van Amsterdam heeft onlangs een eigen YouTube-kanaal gelanceerd. Hier worden verschillende masterclasses aangeboden. Wie op de hoogte wil blijven van juridische innovaties, risicomanagement, ethische dilemma’s, legal tech en legal design, kan zich abonneren op het YouTube-kanaal. In de masterclasses komen ‘prikkelende vragen’ aan bod die verdiepend en relevant kunnen zijn voor iedereen geïnteresseerd is in legal management, aldus opleidingsmanager Shagoia Mafi. In verschillende formats brengen “inspirerende sprekers de laatste innovaties en inzichten tot leven”. Zo vertelt promovendus Rachel Rietveld in haar masterclass van negen minuten over ‘Waarom je je niet aan de regels moet houden’. In een andere masterclass gaat zij in op artificial intelligence. Rechtsfilosoof Gerdo Kuiper heeft twee masterclasses op het YouTube-kanaal staan (‘Hoe rechtvaardig zijn beslisbomen?’ en ‘Hoe rechtvaardig zijn big data?’) en legaltechspecialist Laurens Braaksma gaat in op de vraag of een jurist ook een jurist als cliënt nodig heeft en of werken met data je een betere jurist maakt. Via het kanaal zijn ook enkele podcasts te beluisteren. DEELTIJDMASTER De master Legal Management is een tweejarige praktijkgerichte deeltijdmaster, die zijn studenten ziet als de schakel tussen legal en business. Ze leren organisatie en inrichting van juridische diensten en processen te verbeteren en te innoveren door onder meer de inzet van legal tech en legal design.
Mr. overstappers In de rubriek Overstap van de week op onze site komt elke week een jurist aan het woord die een nieuwe baan heeft. Hieronder enkele uitspraken van de overstappers. De volledige interviews zijn te vinden op www.mr-online.nl/Mrs. van de week/Overstapmr. van de week. MR. 2 2022 / 19 arbeidsthermometer ne moest vanwege Covid-19. Mijn eerste werkweek was dus volledig digitaal. Enerzijds is dat heel jammer, maar anderzijds liet het me meteen een heel betrokken kant van mijn nieuwe kantoor zien door de vele kantoorgenoten die vroegen hoe het met me ging en of ze iets voor me konden doen. Zo voelde het ondanks de vreemde start toch meteen als een warm bad.” MARIJKE VAN DER WEIDE is per 1 februari begonnen als counsel bij Clifford Chance in Amsterdam. Daarvoor werkte bij Loyens & Loeff. Ze is gespecialiseerd in structured finance transacties en securitisaties. Het eerste dat ze bij Clifford Chance in haar nieuwe kast heeft neergezet? “Een mooi paar zwarte pumps, zodat ik met mijn sneakers op de fiets kan stappen ‘s ochtends als ik naar kantoor fiets.” JURIAN BOS is een tijdje uit de advocatuur geweest, maar nu weer terug, en wel bij De Kempenaer. Tot 2016 was hij advocaat bij NautaDutilh, vervolgens werkte hij bij de rechtbank Rotterdam als stafjurist en daarna bij het CDA als partij-jurist. Er is sinds 2016 volgens Bos niet veel veranderd; hij vindt eerder dat de advocatuur hier en daar is achtergebleven. “Zo viel mij bij terugkeer op dat advocaten in onderling zakelijk contact nog steeds vrij formeel in de omgang zijn. ‘Geachte confrère’ in e-mails vind ik eigenlijk niet meer van deze tijd.” BART FLEUREN is als counsel gestart in de Dispute Resolutionpraktijk van Linklaters in Amsterdam, waar hij een cassatiepraktijk gaat opzetten. Fleuren is afkomstig van De Brauw Blackstone Westbroek. “Het is een hele eer om bij Linklaters een cassatiepraktijk te mogen opzetten. Toen ik tijdens mijn studie op uitwisseling was in Engeland wilde iedereen bij Linklaters werken. Ik begin nu te begrijpen waarom: Linklaters is een topkantoor, zowel wat betreft cultuur, als op het gebied van vakinhoud en cliënten. Ik ga flink mijn best doen om er samen met het team wat moois van te maken.” HUIB SCHRAMA heeft zich als partner commercial litigation aangesloten bij Rutgers & Posch. Hij komt van Loyens & Loeff, waar hij twaalf jaar heeft gewerkt. “Op de Zuidas genoot ik van het werken in (groot) teamverband. Al die leergierige advocaten waarmee je samen voor de beste resultaten gaat en die je enorm ziet groeien. Bij Rutgers & Posch werk ik met kleinere teams waardoor ik vaker zelf de pen voer. Nu ben ik het typen gelukkig nooit verleerd, maar de combinatie met het uitbouwen van mijn praktijk wordt een mooie uitdaging.” OSCAR HOEFNAGELS is sinds 1 januari verbonden aan HEUSSEN Advocaten & Notarissen, waar hij leiding geeft aan het notariaat. Hij is gespecialiseerd in het (internationale) ondernemingsrecht. Hoefnagels werkte voorheen bij Simmons & Simmons en bij Core Notariaat. “Door mijn specialisatie op het gebied van ondernemingsrecht en fusies & overnames kom ik met veel verschillende bedrijven in contact en vaak spreek ik ook zelf de oprichters achter die bedrijven. Dan weet je dat je niet alleen met iets op papier bezig bent. Als we daarnaast dan in een kort tijdsbestek een mooie overname of investeringsronde voor een cliënt kunnen afronden, geeft dat uiteraard veel voldoening.” JOTTE MULDER is als advocaat begonnen bij Pels Rijcken. Hij is gespecialiseerd in het EU- en het mededingingsrecht en was legal counsel bij de Autoriteit Consument & Markt. Wat wordt zijn grootste uitdaging? “Ik heb een jong gezin waar ik zo min mogelijk van wil missen. Tegelijkertijd geniet ik enorm van het werk en zit ik in een periode waarin ik daar ook veel in wil investeren. De perfecte balans vinden daartussen is in deze levensfase zonder twijfel de grootste uitdaging. Maar dat is een luxeprobleem. Ik heb een geweldig gezin en een fantastische baan en daar prijs ik mij enorm gelukkig mee.” NEYAH VAN DER AA is overgestapt van Allen & Overy naar de Sanctierecht en Onderzoeken-praktijk van Van Doorne. Zijn eerste werkdag verliep niet zoals gepland. “De avond voordat ik zou beginnen, bleek dat ik in quarantaiDe drie meest gevraagde juridische specialismen: 1 2 3 Global compliance Commercial contracting Corporate counsel Juristen willen nieuwe uitdaging Inge Pieters: “In onze global salary survey geeft 53% van de juristen aan open te staan voor een vervolgstap in hun carrière. Wij merken dit ook aan de enorme toename van intakegesprekken met getalenteerde (senior) advocaten en bedrijfsjuristen. Allemaal hebben zij behoefte aan een frisse start bij een nieuwe organisatie. Hoewel 46% aangeeft dat een hoger salaris niet de primaire drijfveer is, zien wij wel dat de salarissen fors zijn gestegen. Niet alle organisaties kunnen hiermee concurreren, sommigen moeten toezien hoe goede kandidaten worden weggekaapt met mooie financiële beloftes en secundaire arbeidsvoorwaarden als remote working. Hoewel de vraag naar juristen toeneemt, blijft het proces voor het aantrekken van talent bij – vooral de grotere – organisaties vaak omslachtig en te traag. Dit proces moet sneller en efficiënter, wil je als bedrijf het talent dat beschikbaar is in de markt binnenhalen. En uiteraard is het spannend wat de verschrikkelijke situatie in Oekraïne voor de economie en arbeidsmarkt gaat betekenen.” Inge Pieters is Director BeNeLux bij Taylor Root.
www.mr-online.nlRkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=