32 / Mr. 3 2022 bedrijfsjuristen ‘DUURZAAMHEIDSVERSLAG IS EEN HOOFDPIJNDOSSIER’ Op de vraag wat de Europese Commissie kan doen om de klimaatregels overzichtelijk te maken, kwam een ontnuchterend antwoord van Diederik Samsom. “Heel weinig”, zei de kabinetschef van Eurocommissaris Frans Timmermans tijdens het congres ‘Jurist Doet Wat’. door Peter Louwerse foto QuickWorks De Europese Commissie wilde de maatregelen tegen de opwarming van de aarde heel gestructureerd aanpakken, en de doelstellingen waren ook duidelijk: in 2030 een CO2-reductie van 55 procent ten opzichte van 1990. “En toen kwam 24 februari”, aldus Samsom. Op die dag vielen Russische troepen Oekraïne binnen, waarna de Europese Unie niet langer afhankelijk wil zijn van Russisch gas. Daarom lanceerde voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie op 18 mei een extra pakket maatregelen: meer energiebesparing, andere leveranciers van fossiele energie zoeken en meer duurzame energiebronnen, zoals zonne-energie. Totale kosten: 300 miljard euro. De lidstaten moeten nog akkoord gaan. Volgens Sandor Gaastra, directeur-generaal Klimaat en Energie van het ministerie van EZK, wordt de invoering hoe dan ook een pijnlijke operatie: “We kunnen ons niet uit de klimaatcrisis subsidiëren.” ACTIVISME Het congres op 19 mei in het INGhoofdkantoor in Amsterdam Zuidoost was georganiseerd door het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB), het Onderzoekscentrum Onderneming & Recht en postacademisch opleidingsinstituut CPO. De centrale vraag van de bijeenkomst, waarvan uw verslaggever alleen het ochtendprogramma bijwoonde, was: ‘Hoe kunnen juristen bijdragen aan duurzaamheid?’ Optimisten denken dan meteen aan de rechtszaak van Urgenda, waarin Nederlandse rechters de Staat tot CO2-reductie verplichtten. Samsom, die de zaal toesprak via een videoverbinding, is minder enthousiast. “Ik sta daar ambigu in”, verklaarde hij. “Urgenda levert in Nederland versnelling van de CO2-reductie op, maar Nederland importeert Duitse stroom, en over de grens gaat de CO2uitstoot gewoon verder.” Activisme, vindt Samsom, is leuk, maar de politiek moet met wetgeving regels stellen. VACUÜM Dat klimaatregels kunnen leiden tot veel rompslomp bij bedrijven, bleek uit de verhalen van drie bedrijfsjuristen. Op de vraag van gespreksleider Lennart Booij of ze wel eens wakker liggen van de klimaateisen, antwoordden Baukje Dreimuller (Renewi), Yu Lian de Bakker (PVH Europe, merkhouder van modelabel Tommy Hilfiger) en Peter Cent (Triodos Bank) alle drie met ja. Dat zit hem vooral in de onduidelijkheid van nieuwe regels, maar ook in de haast die de overheid en de bedrijven moeten maken om de klimaatdoelstellingen te halen. “Er is een vacuüm in de regelgeving”, zei De Bakker. “Bij ons duurt het een jaar tussen de tekentafel en het moment dat het kledingstuk in de winkel ligt.” Daar komt bij dat de duurzaamheidscertificaten wereldwijd als paddenstoelen uit de grond schieten. Triodos is een bank die duurzaamheid al geruime tijd hoog in het vaandel heeft staan, maar heeft nu last van de wet van de remmende voorsprong, aldus Cent. Want klanten die eerder al een duurzaamheidcheck hebben ondergaan, moeten dat door nieuwe regels opnieuw doen. COMMISSARIS VOOR DE TOEKOMST Dreimuller zei dat de vraag naar gerecyclede producten groot is, maar het probleem zit bij het toekennen van de goedkeuringscertificaten voor hergebruikte spullen. Die moet de producent (en dus niet de afvalverwerker) aanvragen bij een Regionale Omgevingsdienst, wat tot versnippering van regelgeving leidt. “Wij zien liever dat dit centraal wordt geregeld”, aldus Dreimuller. Een regelmatig terugkerende vraag tijdens het congres was: ‘Hoe kun je bedrijven stimuleren om duurzaam te werken?’ Rutger Claassen (hoogleraar politieke filosofie en economische ethiek aan de Universiteit Utrecht) opperde om in raden van commissarissen iemand te benoemen die de aarde vertegenwoordigt: ‘een commissaris voor de toekomst’. “Juristen, probeer hiervoor enthousiasme te kweken”, moedigde hij de zaal aan. Lodewijk Smeehuijzen (hoogleraar privaatrecht aan de Vrije Universiteit) heeft zijn hoop gevestigd op de civiele rechter. “Toekomstige generaties zijn niet vertegenwoordigd in het electoraat”, voerde hij aan. “Gecombineerd met ons psychoCONGRES JURIST DOET WAT
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=