Mr . magazine voor juristen recensent Tosca Urbanus (Jebbink Soeteman Advocaten) 55 WWW.MR-ONLINE.NL • JAARGANG 19 • NUMMER 1 • FEBRUARI 2023 RECTIFICATIEZAKEN strijden voor herstel na reputatieschade BESTUURSRECHT 10 jaar conclusies: rijke oogst Jacco Janssen (rechtbank Rotterdam): ‘Keiharde aanpak van criminelen is gevaarlijk’ ik en mijn cliënt Rien Visscher (DVDW Advocaten) 25 RECRUITMENT moordende concurrentie
MR. 1 2023 / 3 MICHIEL VAN KLEEF managing editor (vankleef@mr-magazine.nl) redactioneel Het baart Henk Naves, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, zorgen dat steeds vaker maatschappelijke discussies in de rechtszaal worden uitgevochten, in plaats van in de politieke arena. Daardoor worden rechters en niet politici doelwit van kritiek. Naves constateert in zijn nieuwjaarsrede dat rechters knopen moeten doorhakken voor regering en parlement. Maatschappelijke problemen komen daardoor keer op keer op het bordje van rechters terecht. Of het nu gaat om het klimaat (de Urgenda-zaak), stikstof, de jeugdzorg of asielmaatregelen (terugkeer van IS-bruiden, beperking van gezinshereniging), steeds moet de rechter een besluit nemen omdat de politiek de problemen voor zich uitschuift of langs geitenpaadjes de wet omzeilt. Is het erg dat die verantwoordelijkheid bij de rechter terechtkomt? Nee, want in de rechtsstaat moet iedereen zich houden aan elementaire rechtsbeginselen, dus ook de overheid. Het is de rechterlijke macht niet gelukt de Toeslagenaffaire te voorkomen, maar over het algemeen houden rechters hun rug recht tegenover de overheid. De kwaliteit van de Rechtspraak moet door de politiek dan wel worden gewaarborgd. De laatste tien jaar is echter draconisch bezuinigd. De werkdruk onder rechters is daardoor onaanvaardbaar hoog geworden, ze werken ’s avonds en in het weekend door en liggen soms wakker uit angst fouten te maken. Tijd voor reflectie is er nauwelijks, en de wachttijden worden steeds langer. Dat de Rechtspraak de komende drie jaar 155 miljoen euro extra krijgt is natuurlijk goed nieuws, maar het is niet voldoende om de schade op korte termijn te herstellen. Het is onwenselijk dat de ene staatsmacht de andere kan beïnvloeden via de portemonnee. Tijd dus om na te denken over een andere manier van financieren van rechtspraak. Bijvoorbeeld door de Rechtspraak de status van Hoog College van Staat te geven, zoals de Raad van State en de Nationale Ombudsman. Dan hoeft de Rechtspraak niet langer te concurreren met andere beleidsdoelen van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Rechtspraak is een kerntaak van de staat. De financiering moet niet afhankelijk zijn van budgetten, maar van de vraag wat nodig is om rechtszaken zorgvuldig en tijdig af te handelen. En van tijd tot tijd de overheid op de vingers te tikken. Rechtspraak anders financieren Mr. is hét onafhankelijk magazine voor juristen. Het bericht, belicht en becommentarieert actuele zaken in de juridische wereld. De oplage van Mr. is 20.000; het blad verschijnt zes keer per jaar. Mr. heeft een website, www.mr-online.nl, en kent ook een wekelijkse nieuwsbrief. Informatie over Informatie over abonnementen en adreswijzigingen: zie verderop onder Abonnementen en Adreswijzigingen. Redactieadres Donkere Spaarne 14 rd, 2011 JG Haarlem mail: redactie@mr-magazine.nl Redactie Michiel van Kleef (managing editor), mr. drs. Michel Knapen (nieuwsredacteur), mr. Sam Maasbommel (nieuws- redacteur), mr. Karen Rijlaarsdam (eindredacteur), drs. Christa Rompas (bureauredacteur) Vaste medewerkers mr. Jurjen Boorsma (Arrest van de maand), mr. Alieke Bruins, mr. Peter Louwerse, drs. Michiel Rohlof (Dealmakers), mr. Wouter Rohlof, mr. Henriette van Wermeskerken Fotografie Chantal Ariëns, Chris van Houts, Geert Snoeijer Website www.mr-online.nl Webmeester Richard de Vries mail: webmeester@mr-magazine.nl Uitgeverij Uitgeverij Mr. BV Paul Krugerkade 45A, 2021 BN Haarlem Charley Beerman (publisher) mail: beerman@mr-magazine.nl Ontwerp & vormgeving colorscan bv, www.colorscan.nl Drukwerkinkoop en productiebegeleiding RVV/Grafisch, Almere Media-advies Bas van Wooning, 023 – 711 3200 mail: vanwooning@mr-magazine.nl Abonnementen Abonnementen zijn gratis voor juristen die als zodanig werkzaam zijn en voor wo-rechtenstudenten. Voor anderen: jaarabonnement € 124,50. Meer informatie: www.mr-online.nl/abonneren/ Adreswijzigingen Adreswijzigingen alleen per e-mail en onder vermelding van abonneenummer (zie adresdrager) via abonnementen@ mr-magazine.nl Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd. ISSN 1388-3372 Copyright Uitgeverij Mr. BV 2023
Als jurist wil je het verschil maken. Voor je cliënt, voor je bedrijf, voor de samenleving. Natuurlijk moet je kennis dan up-to-date zijn. Maar er is meer. Scherpe juristen zijn in staat om verder te denken en vanuit verschillende perspectieven naar dezelfde zaak te kijken. Daarom nodigen onze docenten uit om kritisch door te vragen tot de kern en de essentie achter de actualiteit te doorgronden. Zo krijg je grip op de zaak en loop je steeds voorop als expert in je vakgebied. Dat maakt een wereld van verschil. Ga naar cpo.nl/maakhetverschil en lees hoe CPO-docent Egbert Loesberg het verschil maakt. De universitaire opleider voor scherpe juristen Onderdeel van de Radboud Universiteit De nieuwste wetenschappelijke inzichten Praktijkgericht en actueel Topdocenten met een frisse blik Interactieve onderwijsmethode Voor een succesvolle rechtspraktijk Hoemaak je het verschil?
MR. 1 2023 / 5 2023 mr. 1 2023 Interview Jacco Janssen 16 De Rotterdamse strafrechter Jacco Janssen schuwt de publiciteit niet. Wat drijft hem, wat voor soort rechter wil hij zijn en wat is volgens hem de grote uitdaging van de strafrechtketen? Recruitment 28 De concurrentie op de arbeidsmarkt wordt steeds moordender. Advocaten- kantoren zetten van alles in om juridische professionals te werven en te behouden. Rectificatie 36 Van BN’ers tot strafrechtadvocaat en wijnhandelaar: regelmatig eist iemand rectificatie omdat hij zich in zijn eer en goede naam voelt aangetast. Twee ‘rectificatieadvocaten’ vertellen over hun werk. Muraal 45 De Amsterdamse vestiging van Eversheds Sutherland was uit zijn jasje aan het groeien. Het kantoor vond een nieuw − duurzaam − onderkomen in Tower Ten aan de Zuidas. FEBRUARI Conclusies bestuursrecht De ‘conclusie’ in het bestuursrecht bestaat tien jaar. De hoogste bestuursrechters zijn positief over dit instrument, maar er zijn wel aandachtspunten. 48 16 25 Nieuws 6 KORTE BERICHTEN, over onder meer online notariële diensten, stuntvliegen boven de Zuidas en juristen op Mastodon 8 MEESTERS VAN DE WEEK 10 BETER WERK, met onder meer personalia, overstappers van de week en de arbeidsthermometer Column 35 ARREST VAN DE MAAND Er was eens een Engel uit Rotterdam Rubrieken 14 SNELRECHT Actuele onderwerpen op vele rechtsgebieden 25 IK EN MIJN CLIËNT Rien Visscher (DVDW Advocaten) en Moniek Schrier (PGGM) 41 DEALMAKERS Deals uit de afgelopen periode Subsidiair 55 LEZEN Tosca Urbanus (Jebbink Soeteman Advocaten) over Het laatste woord van Boris Dittrich 57 LEZEN Hendrik Kaptein las De integere rechter: ethiek en praktijk van het rechterlijk beroep “Door je laagdrempelig op te stellen als rechter, krijg je juist gezag” JACCO JANSSEN
6 / Mr. 1 2023 nieuws ‘ONLINE NOTARIS KAN TOEGANG TOT HET RECHT BEVORDEREN’ witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). “Daardoor begint het te kantelen. Als notarissen zijn wij verantwoordelijk voor de regelgeving, wíj worden aangesproken, en als je dan ziet hoeveel je mag rekenen voor online services... Dan ben je als notaris vooral voor de online service aan het werk, in plaats van dat zij ondersteunend zijn aan het notariaat. Het oprichten van rechtspersonen via online diensten is haast niet meer te doen.” Van Klinken brengt daar tegenin dat de DoeHetZelfNotaris de afgelopen vijf jaar ruim 30.000 aktes heeft opgesteld. Firm24 doet meer dan 10.000 aktes per jaar. NuNotariaat rond de 5.000 per jaar. “Dan is het toch een beetje vreemd als Sterel de online notarisdiensten als marginaal afschildert.” Dat de notaris vooral voor de online dienstverlener aan het werk is, klopt evenmin, zegt Van Klinken. “Voor het oprichten van een rechtspersoon betaalt Sterel 15 procent van het netto honorarium aan ons.” NEGATIEVE SFEER Van Klinken verwijt de KNB een negatieve sfeer te creëren rond online diensten. “De KNB geeft in het openbaar af op online dienstverlening, vooral als dat gedaan wordt door partijen die geen notaris zijn.” Cox bestrijdt dat. “Het is aan de notaris hoe hij zijn diensten verleent, als het maar gebeurt volgens de regels.” Volgens Cox stimuleert de KNB innovaties juist, zoals bij de digitale oprichting van de BV en de digitale wallet. (PL) Het sociaal notariaat, waarover de laatste tijd regelmatig wordt gesproken, moet de toegang tot het recht verbeteren. De vraag is: kunnen ook ‘buitenstaanders’ als de DoeHetZelfNotaris en Firm24 de drempel tot de notaris verlagen? Over die vraag hoeft directeur Pablo van Klinken van DoeHetZelfNotaris niet lang na te denken. “We zijn goedkoper en laagdrempeliger”, stelt Van Klinken. Die online dienst kan goedkoper zijn omdat de cliënt zelf de gegevens invoert in de computer. In het familierecht hebben de online diensten zeker drempelverlagend gewerkt, meent notaris Frank Sterel (Sterel Notarissen), die voor meerdere van dergelijke aanbieders werkt. “Een hoop mensen die anders niet naar de notaris waren gegaan hebben nu een geschikte akte, een samenlevingscontract bijvoorbeeld. Die waren anders maar gewoon getrouwd, zonder weet te hebben van eventuele vermogensrechtelijke consequenties.” Ook voor chief operating officer Coen Santhagens van FIRM24, dat is gespecialiseerd in de oprichting van BV’s, staat vast dat onlinediensten drempelverlagend zijn. “We zijn goedkoper dan de notaris”, legt hij uit. “Bij ons betaal je 449 euro voor de oprichting van een bv.” Daarmee is FIRM24 goedkoper dan www.degoedkoopstenotaris.nl, waar je voor 647 euro de laagste prijs vindt bij een notaris in Hendrik-Ido-Ambacht. Bovendien werkt FIRM24 sneller dan de gewone notaris, omdat het aanvraagproces efficiënt is ingericht. “We laten de klant zoveel mogelijk het werk zelf doen”, licht Santhagens toe. Je moet vooral kijken wie toegang tot het recht zoekt, zegt bestuurslid Isabelle Cox van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB). “Toegang tot het recht is een breed begrip”, meent zij. “Voor mensen die behoefte hebben aan digitale toegang en die niet zo makkelijk binnenstappen bij een notaris, kan de online notaris de toegang tot het recht bevorderen. Maar het notariaat is er ook voor de heel grote groep mensen die digitaal niet vaardig is. Voor hen wordt de afstand tot het recht juist groter als je een dienst alleen digitaal aanbiedt. Bovendien zijn sommige situaties te complex voor een digitale tool.” ANTI-WITWASWET Er zitten ook nadelen aan de goedkoopte van de online diensten, zegt Sterel. “Als een notaris alleen het goedkope werk doet, kan hij zijn kosten niet meer betalen, wordt hij een zwakke schakel en kan omvallen.” Met online services kan het faliekant verkeerd gaan, vervolgt hij. “Mensen kunnen niet gehinderd door enige kennis de online tool gaan invullen. Ze zeggen dat ze alleen een samenlevingscontract nodig hebben. Maar ze weten niet dat het samenlevingscontract misschien niet toereikend is gezien hun situatie, bijvoorbeeld omdat ze samen kinderen hebben.” Hij zegt dat werken met online services steeds moeilijker wordt door de verzwaarde eisen van compliance, zoals de verscherping van de regels in de Wet ter voorkoming van Pablo van Klinken Frank Sterel Isabelle Cox Coen Santhagens INEKE OOSTVEEN
MR. 1 2023 / 7 Ga voor actueel juridisch nieuws en uitgebreidere versies van deze berichten naar www.mr-online.nl nieuws Het Amsterdamse kantoor Maverick lanceerde zijn nieuwe aanwinst Cyriel Ruers op een bijzondere manier: in een filmpje waarin hij wordt uitgedaagd in een stuntvliegtuig over de Zuidas te vliegen. In het filmpje zit Ruers, die afkomstig is van Allen & Overy, in een wat duistere setting tegenover Martijn van de Hel en Diederik Schrijvershof, de oprichters van mededingingsrechtkantoor Maverick. Zij hebben een voorstel: ze willen Ruers als partner lanceren door hem met een stuntvliegtuig over de Zuidas te laten vliegen, à la toppiloot Maverick uit Top Gun. Wat denkt hun nieuwbakken kantoorgenoot daarvan? Nee, zegt Ruers, dat gaat ie echt niet doen. Ook geen loopinkje, probeert Schrijvershof nog, of een kleine kurkentrekker? Vergeet het maar. “Dit kantoor bestaat bijna tien jaar en doet serieuze zaken voor gerespecteerde cliënten”, aldus Ruers op strenge toon. “Het moet maar eens afgelopen zijn met de Top Gun-grappen.” Daarop krabbelen zijn nieuwe collega’s terug. Ruers hoeft niet de lucht in. Van de Hel voegt er nog aan toe, met een blik een Hollywood-ster als Tom Cruise waardig: “You can be our wingman anytime.” De grap is dat Ruers in filmshots tussendoor wel degelijk in een stuntvliegtuigje te zien is. Niet boven de Zuidas overigens, maar boven de weilanden rond Lelystad. Stunten in de buurt van Schiphol is verboden. (KR) Het Hof van Justitie van de Europese Unie gaat in bepaalde zaken gebruikmaken van fictieve namen. Alle geanonimiseerde prejudiciële zaken die sinds 1 januari 2023 bij het Europese Hof van Justitie aanhangig zijn gemaakt, krijgen een fictieve naam. Met deze maatregel wil het hof bereiken dat zaken die vanwege de bescherming van persoonsgegevens zijn geanonimiseerd, gemakkelijker kunnen worden geïdentificeerd. “Op deze manier wordt het eenvoudiger om zaken te onthouden en aan te halen, zowel in de rechtspraak als in andere contexten”, aldus het hof. Het gaat om zaken tussen natuurlijke personen onderling en tussen natuurlijke personen en rechtspersonen. GEAUTOMATISEERDE GENERATOR De fictieve namen worden toegekend door een geautomatiseerde generator. Deze splitst woorden in lettergrepen en combineert die vervolgens willekeurig, zodat fictieve namen ontstaan. Bij persvoorlichter Stefaan van der Jeught is tot nu toe één (Franse) zaak bekend met een verzonnen naam: Champez. “Er wordt voor gezorgd dat het klinkt als een familienaam uit de betrokken lidstaat of het land van de betrokken persoon, als het iemand met een andere nationaliteit is.” STUNTVLIEGEN BOVEN DE ZUIDAS FICTIEVE NAMEN IN PREJUDICIËLE ZAKEN VERLATEN JURISTEN TWITTER VOOR MASTODON? ruimte mastodon.social, dat wordt beheerd door oprichter Eugen Rochko. Even googelen is vaak de snelste manier om erachter te komen of een bepaalde instance al bestaat. MASTODON VOOR JURISTEN Benedikt Schmitz, promovendus internationaal privaatrecht en consumentenrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, zag de ook voor juristen groeiende potentie van Mastodon. Hoogste tijd dus voor een server speciaal voor juristen in Nederland. “Nederlandstalige juristen zijn van harte welkom op juristen.social”, aldus Schmitz. “Mastodon biedt een steeds beter platform om juridische kwesties te bespreken, onderzoek te delen en in gesprek te gaan met mensen uit andere vakgebieden.” Daarom doet hij een oproep aan de doelgroep (die een overlap kent met het lezerspubliek van Mr.): “Hoe meer gebruikers zich aansluiten, hoe beter de eigen zoekfunctie van juristen.social werkt.” (SM) Mastodon, het platform dat geldt als alternatief voor het door Elon Musk geleide Twitter, kent sinds kort een groep waarin Nederlandse juristen met elkaar in contact kunnen komen. “Hoe meer gebruikers zich aansluiten, hoe beter.” Mastodon werd opgericht in 2016, maar groeit sinds de veelbesproken overname van Twitter door Tesla-baas Musk. Sinds hij aan de knoppen zit, zaait de miljardair controverse door onder meer een massaontslag en de verwelkoming van eerder verbannen controversiële Twitteraccounts, zoals dat van Donald Trump. Menigeen maakt daarom de overstap naar Mastodon – al wordt daarnaast vooralsnog vaak het Twitteraccount aangehouden. Veel functionaliteiten zijn vergelijkbaar: een tweet is een toot en een repost een boost. Tegelijkertijd is Mastodon niet zomaar ‘het nieuwe Twitter’. Sterker, de overstap zal voor de doorgewinterde Twitteraar wel even omschakelen zijn. Mastodon werkt namelijk met verschillende instances in plaats van één grote conversatieruimte. Dat zijn gemeenschappen, toegespitst op specifieke onderwerpen of doelgroepen, bijvoorbeeld kunst (mastodon.art) of Nederlanders (mastodon.nl). Veruit het grootst is de algemene conversatie-
8 / Mr. 1 2023 Dit is een selectie van de uitspraken die de meesters van de week deden op www.mr-online.nl. MEESTERS VAN DE WEEK meesters van de week verlengd. Een goede zaak, of had de leeftijdsgrens in deze tijden van rechterstekorten nog wel hoger mogen worden? “De vraag stellen is haar beantwoorden. Met ‘ja’ dus. Dat men in de tijdelijke coronawet nog enigszins voorzichtig een – overigens niet onderbouwde – grens opnam, kon ik mij voorstellen. Maar nu, na ruim tweeënhalf jaar ervaring daarmee, had men best wat meer durf kunnen tonen, ook al omdat aan de inzet van pensionado’s schreeuwend behoefte bestaat. Dat men doorgaat, is dus een goede zaak, maar dat daarbij opnieuw een leeftijdsgrens wordt gehanteerd, vind ik een gemiste kans. Voor rechters-plaatsvervanger is die grens bovendien niet nodig; je kunt hen elk moment om elke reden bedanken.” 16 JANUARI THOMAS HUTTINGA Thomas Huttinga nam ontslag bij de IND, omdat die 12 DECEMBER JANNEKE DE SMET Janneke de Smet-Dierckx, plaatsvervangend hoofdofficier van justitie van het Landelijk Parket, werd door het netwerk Legal Woman uitgeroepen tot Legal Woman of the Year 2022. Na een aantal jaar bij Deloitte bent u overgestapt naar het OM. Waarom? “Op een avond, ik zat in het director-traject bij Deloitte, zei mijn vader tegen mij: ‘Jan, wordt het niet eens tijd voor een maatschappelijk verantwoorde carrière?’ Tijdens mijn studie en stage bij de politie heb ik mij gericht op de bestrijding van witwassen, maar op het moment van mijn afstuderen in 1994 stond dit in kinderschoenen en besloot ik eerst het bedrijfsleven in te gaan. De opmerking van mijn vader triggerde mij en toen was het een gelopen race. Ik ben een bèta, een uitzondering in een rechtenwereld met veel alfa’s. Ook binnen het OM liggen de collega’s die warmlopen voor de Aanpak Crimineel Geld niet voor het oprapen. Toch is het een erg belangrijk onderdeel van de totale bestrijding.” 19 DECEMBER TJEBBE GELDOF Tjebbe Geldof promoveerde aan Tilburg University op ‘Politieke overheidscommunicatie: Een onderzoek naar de juridische grenzen aan politieke beïnvloeding door de overheid’. Minister Dilan YeşilgözZegerius (VVD) bekritiseerde recent in de HJ Schoo-lezing Forum voor Democratie en de Groep Van Haga. Kan een kabinetslid zich zo’n uitspraak permitteren? “Hoewel zij wordt aangekondigd als minister en zich duidelijk negatief uitlaat over onder andere Forum voor Democratie, lijkt de speech toch vooral van algemene politieke aard te zijn. Relevant is ook dat de speech wél is gepubliceerd op de website van de VVD, maar (voor zover ik kon zien) niet op de website van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Ik zou dan ook zeggen dat er geen sprake is van overheidscommunicatie en dat de speech daarmee rechtmatig is.” 2 JANUARI WILLEM KORTHALS ALTES Willem F. Korthals Altes deed op 29 december, een dag voor hij 73 werd, zijn laatste zitting als rechter. De regeling die het mogelijk maakt dat rechters tijdelijk tot hun 73e kunnen doorgaan om achterstanden weg te werken wordt hoogstwaarschijnlijk Rens Koenraad Janneke de Smet-Dierckx Tjebbe Geldof Willem Korthals Altes Thomas Huttinga Hansko Broeksteeg
FINANCIEEL ADVISEUR VOOR NOTARIAAT & ADVOCATUUR van Boetzelaerlaan 24H • 3828 nS Hoogland • tel. 033-20 35 000 • info@ronBorgdorff.nl • www.ronBorgdorff.nl verzekeringen zowel zakelijk als particulier oa: • Beroeps- en Bedrijfsaansprakelijkheid • cyBerrisks- en datalekken • arBeidsongeschiktheid • verzuim • inventaris Groeide uw verzekeringskantoor zo groot, dat goede service voor u verleden tijd is? Of wilt u uw polissen toetsen aan de eisen van de moderne tijd? Ron Borgdorff is meer dan 25 jaar het vertrouwde adres voor advocaten, notarissen en vrijgevestigde juristen. Ouderwetse service, altijd bereikbaar en mét persoonlijke aandacht. Is uw oude verzekeringskantoor u ontgroeid? Wat een papierwinkel , vroeger hielpen ze mij nog… Maar hoe weet ik nu nog of ik goed verzekerd ben? Weet jij wie ik daar moet hebben? Ik was bij het kastje, nu bij de muur… Ik weet het ook niet meer, vandaag alweer een ander aan de lijn… MR. 1 2023 / 9 KENT U EEN POTENTIËLE MEESTER VAN DE WEEK? MAIL ONS! INFO@MR-MAGAZINE.NL meesters van de week de onwettig verklaarde nareismaatregel toch bleef uitvoeren, en schreef daarover op LinkedIn. Hoe heeft de IND gereageerd op uw besluit? “Bij de IND is er altijd ruimte geweest om kritisch te zijn. Er is dan ook begrip getoond voor mijn keuze om mijn ontslag in te dienen.” Hoe hebben uw collega’s gereageerd op uw ontslag? “Niet iedereen staat te juichen natuurlijk over de manier waarop ik mijn vertrek naar buiten heb gebracht, maar ik heb gelukkig ook veel aardige en bemoedigende berichten gekregen.” 23 JANUARI HANSKO BROEKSTEEG Hoogleraar staatsrecht Hansko Broeksteeg (Radboud Universiteit) sprak zijn oratie ‘Conflicten tussen overheden’ uit. De één smult ervan, de ander vindt het slaapverwekkend. Waarom vindt u het staatsrecht boeiend? “Om twee redenen. In het staatsrecht komen politiek en recht samen. Dat maakt het spannend (want het staatsrecht staat de politiek soms in de weg) en actueel. Er zijn altijd wel politieke gebeurtenissen staatsrechtelijk te duiden. Daarnaast is staatsrecht een soort ‘modellenbouw’. Hoe richt je de staat in? Als je het kiesstelsel wijzigt of constitutionele toetsing zou willen invoeren, dan heeft dat meteen gevolgen voor andere staatsrechtelijke leerstukken. Ik blijf het boeiend vinden dat te doordenken.” 30 JANUARI RENS KOENRAAD Universitair docent bestuursrecht Rens Koenraad (Tilburg University) liet zich op LinkedIn kritisch uit over het eerste concept van het voorstel Wet versterking waarborgfunctie Awb, dat onlangs in preconsultatie is gegaan. U roept op: stop met het verder compliceren van het bestuursprocesrecht! Is het dan zo erg? En hoe kan het eenvoudiger? “Ja, het verder compliceren van bestuursprocesrecht is heel erg. Daardoor krijgen burgers minder eerlijke kansen om de rechtmatigheid van besluiten die voor hen ongunstig uitpakken, op een zinvolle manier ter discussie te stellen. Dat heeft weer tot gevolg dat de bestuursrechter minder goed kan functioneren als tegenmacht van het openbaar bestuur, wat uiteindelijk leidt tot nog meer wantrouwen jegens zowel het bestuur als de rechter. De oplossing: Keep it Short and Simple.” •
10 / Mr. 1 2023 PERSONALIA 1 13 7 19 2 14 8 20 4 16 10 22 6 18 12 24 3 15 9 21 5 17 11 23 seerd in commercial litigation. STEVEN DEN BOER (23) en SUZAN VAN MOOK (24) zijn 1 januari begonnen als counsel bij VanLoman in Amsterdam. Zij werkten bij respectievelijk Aegon en Atlas Fiscalisten. Den Boer is gespecialiseerd in M&A en private equity transacties, Van Mook houdt zich bezig met de advisering van vermogende particulieren en familiebedrijven. WOUTER-JAN OOSTEN (25) is per 1 januari een eigen bedrijf begonnen als juridisch en beleidsadviseur fysieke leefomgeving: W. Oosten Adviesdiensten, in Veghel. Hij werkte bij de gemeente Meierijstad en is gespecialiseerd in algemeen bestuursrecht en ruimtelijke ordening. Vastgoedjurist LEONTINE LOBBES (26) is 1 november begonnen als transaction manager bij Panattoni in Amsterdam. Daarvoor werkte ze bij notariskantoor Brummelhuis. Bouw- en aanbestedingsrechtadvocaat ERIK VERWEIJ (27) is sinds 1 januari partner bij SIX advocaten in Amsterdam. Hij is afkomstig van Stibbe. SASKIA ROETERS VAN LENNEP (28) is per 1 december begonnen als advocaat bij SIX advocaten. Ze komt van Van Till advocaten en is gespecialiseerd in vastgoedrecht. MARIEKE SCHAINK (1) is op 1 januari begonnen als counsel bij Allen & Overy. Ze was senior jurist bij AFM. Schaink is gespecialiseerd in internationale arbitrage. MICHIEL LEENHOUTS (2) en MAARTEN VAN DOOREN (3) zijn 1 december begonnen bij Banning Advocaten in ‘s-Hertogenbosch. Arbeidsrechtadvocaat Leenhouts is afkomstig van TEN Advocaten, Van Dooren komt van Van Iersel Luchtman Advocaten en is gespecialiseerd in ondernemingsrecht/M&A. ANDY VAN ESDONK (4) is 1 december bij Bird & Bird begonnen als Head of VAT Netherlands. Hij was Tax Director bij KPMG Meijburg & Co en is gespecialiseerd in btw-wetgeving. Arbeidsrechtadvocaat SANNE PIEKAAR-BOUTHOORN (5) is 16 januari gestart bij DVDW Advocaten in Rotterdam. Ze is afkomstig van De Bok Roijers Gasseling Advocaten. DAVID WEINSTEIN (6) is sinds 1 december partner bij Florent in Amsterdam en SHARON KISTEMAKER (7) is er begonnen als advocaat. Beiden zijn gespecialiseerd in vastgoed en zijn afkomstig van Taylor Wessing. Bij Hemwood in Amsterdam zijn drie nieuwe advocaten begonnen: EVA TER DENGE (8), gespecialiseerd in ruimtelijke ordening, CHARLOTTE PASTEUNING (9), gespecialiseerd in omgevingsrecht en SU CHUN LIN (10), gespecialiseerd in vastgoed. Zij werkten hiervoor bij respectievelijk Van Diepen Van der Kroef, de rechtbank Amsterdam en Florent. Notaris TOM VAN DUUREN (11) is 1 januari begonnen als partner bij Hogan Lovells in Amsterdam. Daarvoor werkte hij bij CMS. Hij is gespecialiseerd in M&A. ERIK STRAATMAN (12) is 9 januari begonnen als senior merkenjurist bij legalmatters.com in Amsterdam. Hij is afkomstig van Novagraaf. RUTGER EVERS (13) en JOYCE SNIJDER (14) zijn sinds 1 januari partner bij Legaltree in Leiden. Evers komt van Nysingh en is gespecialiseerd in transportrecht en aansprakelijkheidsrecht, Snijder werkte bij Wijn & Stael Advocaten en is gespecialiseerd in flexibele arbeidsrelaties. MARCO ELIËNS (15) is 1 januari begonnen als counsel bij Lemstra Van der Korst in Amsterdam. Hij komt van De Brauw Blackstone Westbroek en is gespecialiseerd in internationale arbitrage en procesvoering. CYRIEL RUERS is sinds 1 januari partner bij Maverick Advocaten. Hij komt van Allen & Overy en is gespecialiseerd in competition law (zie ook pagina 7). WILLEM SMELT (16) is per 1 januari overgestapt van Allen & Overy naar Lexence. Hij is gespecialiseerd in corporate litigation. MARK REBERGEN (17) is sinds 1 januari partner bij Loyens & Loeff. Hij werkte bij De Brauw Blackstone Westbroek en is gespecialiseerd in Energy & Infrastructure. THOM BEENEN (18) is 1 januari begonnen als partner bij FG Lawyers in Amsterdam. Hij werkte daarvoor bij Clifford Chance en is gespecialiseerd in financieel recht. MARC EGETER (19) en DENISE WINDMEIJER (20) zijn 1 januari begonnen bij Ten Holter Noordam advocaten in Rotterdam. Egeter komt van Klaassen Advocaten, Windmeijer van Solon Advocaten. Beiden zijn gespecialiseerd in arbeidsrecht. Omgevingsrechtadvocaat is RAPHAËL DONKERSLOOT (21) is per 1 januari overgestapt van Köster Advocaten naar Van der Feltz advocaten in Den Haag. JULIE GIJSBERS (22) is 1 januari begonnen bij Van Doorne. Daarvoor werkte ze bij De Brauw Blackstone Westbroek. Gijsbers is gespecialiWilt u een overstap voor de personaliarubriek melden? Dat kan via het aanmeldformulier op de site: www.mr-online.nl/meld-een-carriereswitch/
MR. 1 2023 / 11 De drie meest gevraagde juridische specialismen: 1 2 3 25 26 28 30 27 29 arbeidsthermometer Hiervoor werkte hij bij Dentons in Londen, Muscat en Istanbul. “De open en gastvrije stijl van de lokale bevolking, de schoonheid van het constant veranderende licht op de grachten en het erfgoed van de stad zowel qua architectuur als kunst” bevallen hem wel. En Amsterrdam is “ook steeds meer een Smart City in de ware zin van het woord, met indrukwekkend geïntegreerd vervoer en infrastructuur – per openbaar vervoer of per fiets. Het is gemakkelijk je weg te vinden, zelfs voor nieuwkomers!” JOHANNEKE BOS, TESSA VAN DEN ENDE en MARTIJN VAN DE MORTEL hebben 1 januari ZO. Advocaten in Utrecht opgericht, Lees verder op pagina 13 ANOUK OOSTEROM is als partner begonnen bij Rutgers & Posch, waar ze zich richt op energy, corporate law en commercial contracting. Ze is afkomstig van het zelf opgerichte w+o advocaten. “Van een internationaal kantoor aan de Zuidas naar een eigen kantoor aan huis en nu op mijn plek bij Rutgers & Posch aan de Herengracht. Een eigen kantoor starten was leuk en leerzaam, zeker met een bevriende oud-kantoorgenoot (Jordi Wals). Kort na onze aftrap begin 2020 brak de coronaperiode aan, wat de uitvoering van onze plannen wat uitdagend maakte; dat we allebei intussen op een andere plek woonden hielp ook niet. Naarmate de coronamaatregelen afnamen, merkte ik dat ik een kantooromgeving in Amsterdam en meerdere kantoorgenoten miste, en ook behoefte had aan wat meer slagkracht voor grotere zaken.” Kandidaat-notaris RENATE PUNT- HUIZER is over- gestapt van NautaDutilh naar AKD, waar ze partner is in de financieringspraktijk. Wat maakt de maritieme industrie, waarmee ze zich veel bezighoudt, zo leuk? “Iedereen in deze sector werkt hard, heeft een no-nonsense houding en is trots op zijn werk. Als vrouw, in een toch wel mannenwereld, heb ik in het begin echt een plekje moeten veroveren door hard te werken, veel te leren en loyaal te zijn. Gaandeweg werd ik aangestoken door de passie voor de maritieme industrie. De industrie is tastbaar en het is mooi om te zien dat de mensen die erin werken trots zijn op hetgeen ze daarin doen.” IAN MCGRATH is sinds begin december verbonden aan Dentons Amsterdam als partner en Global Transportation & Infrastructure Leader. Compliance officer German speaking legal counsel Legal counsel renewable energy Interessante tijden Tobias Herweijer: “2023 is van start gegaan en hoe. In december leek de arbeidsmarkt in een korte winterslaap beland te zijn, maar nu is het bedrijfsleven zijn ‘war on talent’ weer gestart en zijn juristen en compliance-professionals, na de altijd drukke decembermaand, weer meer bereid om het gesprek aan te gaan met potentiële werkgevers. De hoeveelheid vacatures verschilt erg per sector. In bijvoorbeeld de sectoren Tech- en Oil & zijn het er niet veel. Je ziet wel veel vacatures die gerelateerd zijn aan de energietransitie, bij start-ups, maar ook bij gevestigde namen. Voor met name junior en medior juristen zijn dit doorgaans interessante vacatures vanwege het maatschappelijke belang, iets wat vaak gemist wordt in bijvoorbeeld de klassieke advocatuur. Hoewel het jaar begonnen is, zijn de komende maanden toch moeilijk te voorspellen. Zet de recessie door? Hoe ontwikkelt de oorlog in Oekraïne zich? Wat gebeurt er met de vastgoedmarkt? Kortom: het zijn interessante tijden!” Tobias Herweijer houdt zich bij Taylor Root bezig met Legal & Compliance recruitment. JANNEKE BRAAT (29) is 1 januari begonnen als advocaat ondernemingsrecht bij Hekkelman advocaten en notarissen in Nijmegen. Ze komt van Bierman Advocaten. RAMEZ NOURZADA (30) is 1 december begonnen als consultant Legal bij DRB Search, Selectie, Strategie, Coaching in Den Haag. Daarvoor was hij juridisch beoordelaar bij het Openbaar Ministerie. BENOEMINGEN De afgelopen periode vonden de volgende benoemingen plaats: • SOPHIE GILLIAM, counsel bij BarentsKrans • MAARTEN VAN DER VOORT, partner bij Benvalor • MARIËLLE DE BLOK, counsel bij CMS • GIENEKE VAN NIEROP, counsel bij CMS • ANNEMIEKE HAZELHOFF, counsel bij CMS • OSKAR VAN DE WEIJER, partner bij CMS • LAURIE VAN LEEUWEN, partner bij Davids Advocaten • JULIETTE VAN DE WIEL, salary partner bij DVDW • DAVID VAN KESSEL, partner bij Florent • MARIEKE THIJSSEN, partner bij Hekkelman Advocaten • JOSÉ JOCHEMSEN- VERNOOIJ, salary partner bij Hekkelman Advocaten • MARIA BENBRAHIM, partner bij Hogan Lovells • ALEXANDER FORTUIN, partner bij Hogan Lovells • DIRK-JAN RIDDERINKHOF, counsel bij Hogan Lovells • ANNA WIJNANS, partner bij Houthoff • VEERLE VAN DRUENEN, partner bij Kennedy Van der Laan • ISABEL VAN TUYLL VAN SEROOSKERKEN, partner bij Kennedy Van der Laan • RENÉE FENNIS, partner bij NewGround Law Mr. overstappers In de rubriek Overstap van de week op onze site komt elke week een jurist aan het woord die een nieuwe baan heeft. Hieronder enkele uitspraken van de overstappers. De volledige interviews zijn te vinden op https://www.mr-online.nl/ mrs-van-de-week/overstapmr-van-de-week/.
Wilt u altijd op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen en voorop lopen in uw vakgebied? Met het Altijd scherp-abonnement van het CPO kiest u 12 maanden lang onbeperkt uit ons aanbod. U kunt cursussen op locatie combineren met onze webinars. Zo blijft u altijd scherp. Voor een vaste en scherpe prijs. Meer info en aanmelden: www.cpo.nl/altijdscherp ONBEPERKT TOEGANG TOT ONZE CURSUSSEN EN WEBINARS ALTIJD UP-TO-DATE IN UW VAKGEBIED MET ONZE TOPDOCENTEN BENT U ZEKER VAN UW ZAAK VOOR EEN VASTE EN SCHERPE PRIJS Een jaar lang onbeperkt cursussen en webinars volgen Al meer dan 400 juristen gingen u voor Waardering abonnement: 8+ Meer dan 150 cursussen en webinars Abonnees volgen gemiddeld 6 cursussen per jaar ALTIJD SCHERP abonnement € 1.500,-
MR. 1 2023 / 13 activiteiten beter werk SKILLS & CAPABILITIES: VERMIJD MENTAAL BELASTENDE CLIFFHANGERS De afgelopen periode werden weer tal van nuttige tips over werk en wat daarmee samenhangt gedeeld in de rubriek Skills & Capabilities op www.mr-online.nl. Trainer en coach Stefan Pieters bespreekt de komende maanden het thema ‘Feedback of Feedforward?’ Twee termen waar de laatste jaren volgens hem terecht veel aandacht voor is. In de dagelijkse praktijk is communicatie tussen collega’s onderling, maar ook tussen collega’s en cliënten zeer belangrijk. Maar durven we elkaar ook de bekende spiegel voor te houden? Diverse aspecten spelen daarbij een rol. Het thema wordt vanuit verschillende invalshoeken belicht. In de eerste aflevering bespreekt Pieters de relatie tussen feedback/ feedforward en personeelsbeleid. Met de start van het nieuwe jaar nog vers in het geheugen weet Lara van Vliet (Archie Advisory) wel paar goede voornemens voor advocatenkantoren om aantrekkelijk te blijven als werkgever. Om te zorgen dat de mens achter de medewerker wordt gezien is het goed om ervoor te zorgen dat je erachter komt wat er speelt bij je medewerkers. Ander goed voornemen is ervoor zorgen dat intervisie nuttig blijft. Deelnemers vinden het steeds moeilijker om wéér een goed persoonlijk vraagstuk te bedenken voor intervisiebijeenkomsten. Over hoe je die sessies weer écht van nut kunt laten zijn gaf Van Vliet eerder al tips. Je bent begonnen met het lezen van stukken in een dossier, maar halverwege switch je naar een ander dossier en terwijl je daarmee bezig bent, blijft die onafgemaakte taak uit het eerste dossier als een cliffhanger in een soapserie door je hoofd spoken. Zo verzamel je op een dag heel veel ‘losse eindjes’, die mentaal belastend zijn. Coach en vaardigheidstrainer Rüna Honig legt uit: onvoltooide taken onthoud je net zolang totdat je deze hebt ‘afgetikt’: het open loop-effect. Je brein blijft je namelijk aan deze taken herinneren totdat je er werkelijk iets mee doet. Het advies luidt dan ook: zorg dat je taken afmaakt, bijvoorbeeld door het aantal taken per dag te beperken, van grote taken deeltaken te maken of door taken één voor één af te werken en niet voortdurend te switchen (multitasken). En gewoon niet aan een taak beginnen, als je al weet dat je die niet kunt afhandelen. Dus niet nog even je mail checken voor een meeting. De beroepsvereniging van bedrijfsjuristen organiseert de komende periode diverse bijeenkomsten voor haar leden: • 9 maart: bijeenkomst van de sectie Digitalisering over Web 3.0 (crypto, NFT en metaverse) met advocaat Benjamin van Kessel en fiscalist Roger van de Berg (Baker McKenzie) • 16 maart: NGB Extra ‘Herstructurering en faillissementsrecht’, door de advocaten Anne Mennens en Robert Faassen (Wijn & Stael) • 20 maart: start Beroepsopleiding Bedrijfsjuristen (SBB) – NGB-leden krijgen voorrang op toelating • 23 maart: start Senior Legal Counsel Academy (SLCA) – NGB-leden krijgen korting en voorrang op toelating • 20 april: update over ondernemingsrecht (CGC, VIFO, Diversi et cetera) van de sectie vennootschapsrecht • 24 mei: webinar NGB Extra ‘Arbeidsrecht & de nieuwe Corporate Governance Code en diversiteit’, door Houthoff • 22 juni: NGB-zomerbijeenkomst met ledenvergadering Meer informatie en aanmelden (alleen voor leden): ngb.nl/agenda Lid worden? ngb.nl/word-lid een boetiekkantoor gespecialiseerd in zorg en onderwijs. Alle drie werkten ze hiervoor bij Nysingh advocaten en notarissen. “Wij hebben elkaar als personen en professionals gevonden en hebben er bewust voor gekozen om samen te werken, te ondernemen en te vieren. Op zakelijk en op persoonlijk vlak vullen en voelen wij elkaar goed aan en hebben plezier. Dat laatste maakt ons een ‘dream team’.“ Waarmee gaat ZO.Advocaten binnen vijf jaar het verschil maken? “Met een middelgroot boetiekkantoor waar jonge mensen leren hoe mooi het vak van de advocatuur is, leren hoe inspirerend het is om deel uit te maken van twee niches waar je maatschappelijk relevant kunt zijn, maar ook leren dat ‘the sky the limit is’.” Arbeidsrecht- advocaat DANIËL VAN GERVEN is per 1 januari overgestapt van De Brauw Blackstone Westbroek naar Ploum. “Er ligt een gave uitdaging om de al sterke arbeidsrechtpraktijk van Ploum verder uit te bouwen, een uitdaging waar ik als een van de ‘next generation partners’ van het kantoor natuurlijk erg veel zin in heb. Na de eerste weken is ook duidelijk dat ik wat vaker de toga uit de kast kan halen. Daar ben ik blij mee: natuurlijk probeer ik altijd een procedure te voorkomen, maar als het écht nodig is dan is procederen toch wel een heel erg mooi onderdeel van ons vak.”
14 / Mr. 1 2023 SNELRECHT snelrecht Snel op de hoogte zijn van actuele ontwikkelingen in het recht? Ook daarvoor kunt u in Mr. terecht. In de rubriek Snelrecht belichten vooraanstaande juristen periodiek de ontwikkelingen op hun rechtsgebied. Hier samenvattingen van de bijdragen die de afgelopen tijd op de site verschenen. De uitgebreide versies én nieuwe bijdragen kunt u vinden op www.mr-online.nl/overzicht-snelrecht/ ARBEIDSRECHT Hoewel het versturen van hartjes- en bloosemoji’s naar (ondergeschikte) vrouwelijke collega’s gedrag is waarvan een manager zich beter kan onthouden, bleek dit in een recente procedure volgens de kantonrechter Amsterdam onvoldoende reden voor ontslag. Het vlekkeloze dienstverband en de goede reputatie van de manager speelden daarbij een rol, schrijft Yvette Dissel (Boontje Advocaten & Mediators). STRAFRECHT In een poging achterstanden weg te werken heeft de rechtbank Amsterdam bulkzittingen geïntroduceerd, waarop het strafzaken in een kwartier wil afhandelen. Patrick van der Meij (Universiteit Leiden/ Cleerdin & Hamer Advocaten) betwijfelt in zijn bijdrage Het McStrafproces of deze ‘Fast Food rechtspraak’ op termijn beklijft. INTELLECTUEEL EIGENDOMSRECHT Volgens een voorstel van de Europese Commissie wordt het mogelijk om digitale voorwerpen als model te registreren. Ook kunnen bewegende digitale voorwerpen via het modellenrecht worden beschermd en gaat het modellenrecht gelden voor 3D-printen. Dirk Visser (Universiteit Leiden/Visser Schaap & Kreijger) bespreekt het voorstel. De wijzigingen in het Europese modellenrecht lijken politiek niet erg omstreden, dus volgens Visser is de verwachting dat ze betrekkelijk snel en zonder veel aanpassing van kracht zullen worden. MEDEDINGINGSRECHT Rechtbank Amsterdam wil prejudiciële vragen stellen in een geschil tussen Booking.com en Duitse hotels. De rechtbank is van plan te vragen of besteprijsgaranties voor de hotelboekingssite buiten het bereik van het kartelverbod vallen. De antwoorden van het Hof van Justitie kunnen ook gevolgen hebben voor andere online platforms, aldus Martijn van de Hel (Maverick Advocaten). GEZONDHEIDSRECHT Oswald Nunes (KBS Advocaten) schrijft over de KNMG-richtlijn ‘Omgaan met medische gegevens’. Deze is onlangs herzien. De richtlijn biedt aangesproken artsen nu (veel) meer ruimte om zich adequaat tegen een klacht of claim te kunnen verweren, waardoor hun rechtspositie is verbeterd. PRIVACYRECHT Friederike van der Jagt-Vink (Hunter Legal) blikte nog eens terug op het bijzonder drukke privacyjaar 2022. Ze pikt er twee belangrijke onderwerpen uit die de gemoederen het afgelopen jaar bezighielden: de boetes van de Autoriteit Persoonsgegevens en de grondslagendiscussie. AANBESTEDINGSRECHT De voorzieningenrechter van de rechtbank NoordHolland heeft half december in een vonnis een ordemaatregel getroffen die inhoudt dat partijen aantoonbaar excessieve kostenstijgingen die het gevolg zijn van de oorlog in Oekraïne en de Covid-pandemie gelijk moeten verdelen. De oorlog en de pandemie kwalificeren volgens de rechter ontegenzeggelijk als onvoorziene omstandigheden. Babette Blaisse-Verkooijen en Oscar van der Pol (Pot Jonker Advocaten) schrijven over deze zaak. TUCHTRECHT Klagen is een recht; daarom is de drempel voor het indienen van een klacht zo laag mogelijk vastgesteld. De weg naar de tuchtrechter moet voor iedereen toegankelijk zijn, maar er
MR. 1 2023 / 15 snelrecht (Law&Pepper) schenken in hun bijdrage met als titel ‘Energie(k) huurrecht’ aandacht aan verschillende actuele ontwikkelingen. Zoals de huurprijsverhoging in de vrijehuursector die voor 2023 is vastgesteld op 4,1 procent en het feit dat kantoorruimtes per 1 januari 2023 energielabel C moeten hebben. Ook schrijven ze naar aanleiding van een arrest van het gerechtshof ArnhemLeeuwarden dat een openbare biedingsprocedure het devies lijkt te zijn bij verhuur door een overheidsinstantie. moet niet té lichtvaardig worden besloten tot het laten doorsturen van een klacht. Daarom is een klein bedrag vastgesteld aan griffierecht, waarvan tijdige betaling een voorwaarde vormt voor doorzending aan de Raad van Discipline. Suzanne Hendrickx (Advius) en Bas Martens (Delissen Martens/Advius) gaan in op de vraag hoe hard die voorwaarde is. Te laat is te laat, concluderen ze, op basis van een uitspraak van de Haagse Raad van Discipline. FINANCIEEL-ECONOMISCH STRAFRECHT Sabine Pijl (Cleerdin & Hamer Advocaten) bespreekt een opvallende uitspraak van het gerechtshof Den Haag. Het hof verklaarde het Openbaar Ministerie in een grote ontnemingszaak tegen zakenman Joep van den Nieuwenhuijzen (in de volksmond wel het ‘havenschandaal’ genoemd) niet-ontvankelijk vanwege een schending van het recht op een eerlijk proces. Dit onder meer omdat de ontnemingsvordering in een laat stadium is gewijzigd. De grondslag voor de ontneming was aanvankelijk faillissementsfraude, terwijl er gedurende de gehele periode steeds ook sprake was van een verdenking van omkoping. De grondslag werd gewijzigd nadat het hof Van den Nieuwenhuijzen vrijsprak voor faillissementsfraude. BESTUURSRECHT Het voor een langere periode zonder medeweten van betrokkene opvragen van bankafschriften is volgens de Centrale Raad van Beroep onder alle omstandigheden ontoelaatbaar, omdat alle kracht aan de bescherming van artikel 8 EVRM wordt ontnomen. Tom Barkhuysen (Universiteit Leiden/Stibbe) en Jan Reinier van Angeren (Stibbe) schrijven over deze uitspraak. HUURRECHT Nathalie Amiel (Houthoff) en Ivette Mol Herken jij jezelf in onze kijk? Kom eens langs op werkenbijnysingh.nl Nysingh ziet haar rol in de wereld onlosmakelijk verbonden met persoonlijke groei. Wat we doen en voor wie we dit doen telt voor ons. Sterker nog, het bepaalt hoe we verder komen.We voelen ons thuis bij de organisaties die Nederland vormen in de sectoren ondernemingen, overheid, zorg, onderwijs en de verzekeringsbranche. Hierdoor heeft elke Nysingher, van advocaatstagiair tot compagnon, oog voor elkaar en de wereld om ons heen. Dat is succes volgens Nysingh. Werken aan jezelf en de wereld om je heen. Nysing_amc_advertentie_170x122mm.indd 1 18/01/2022 15:12
Vacature advocaat insolventie en herstructurering(hybride) Wil jij werken in een hoogwaardige insolventie- en herstructureringspraktijk, met alle ruimte om jezelf te ontwikkelen en jouw ambities waar te maken? Je wordt een belangrijk onderdeel van ons team insolventie en herstructurering waarbij je veel verantwoordelijkheid krijgt en bij alle onderdelen van de zaak betrokken bent. Daarbij werk je samen met de besten binnen hun vakgebied, onder leiding van enkele zeer ervaren partners. Het kantoor bestaat op dit moment uit circa 30 advocaten, waarvan het merendeel heeft gewerkt bij grote nationale en internationale advocatenkantoren. Onze advocaten werken in kleine praktische teams. Door de achtergrond, opleiding en instelling van onze advocaten concurreren wij op het gebied van kwaliteit en service met vooraanstaande nationale en interna‐ tionale advocatenkantoren binnen de gebieden waar wij ons op richten, met de efficiëntie en persoonlijke aandacht van een boetiekkantoor. De praktijkgroep insolventie en herstructurering adviseert nationale en internationale cliënten in moeilijk‐ heden bij herstructureringen, WHOA-trajecten, (her)financieringen, liquidaties en andere herstructure‐ rings-/ insolventievraagstukken. Wij staan zowel de ondernemingen bij als diverse betrokken stakeholders, zoals: bestuurders, toezichthouders, leveranciers, banken en verzekeraars. Een aantal van onze advocaten wordt ook regelmatig aangesteld als curator in faillissementen en/of bewindvoerder in surseances van betaling. Ook treden onze advocaten geregeld op als herstructureringsdeskundige of observator inWHOAtrajecten. Je werkt samen met gemotiveerde, vakkundige en ervaren collega’s. Je kunt sparren met zowel jonge als doorgewinterde experts. Daarbij is er alle ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en zijn er doorgroei‐ mogelijkheden. We bieden jou een gunstig arbeidsvoorwaardenpakket met een marktconforme beloning. Je wordt bovendien onderdeel van een groep collega’s die naast de inzet voor hun vak, ook samen plezier maken hoog in het vaandel hebben staan. Dan maken wij graag kennis met jou. Solliciteer direct via www.werkenbijwindtlegal.com of neem voor een kennismakingsgesprek contact op met Michiel Bindels viam.bindels@windtlegal.com. •Je bent bovengemiddeld gedreven en werkt graag in teamverband. •Je leert graag van anderen en brengt die kennis op jouw beurt ook met plezier over op beginnende advocaten. •Je beheerst zowel het Nederlands als het Engels mondeling en schriftelijk uitstekend. •Je hebt economische of financiële affiniteit. Wat bieden we jou? Wat zoeken we? Pas jij in bovenstaand profiel? Direct online solliciteren •Je hebt minstens drie jaar ervaring als advocaat in (grotendeels) de herstructureringspraktijk dan wel de insolventiepraktijk. •Je hebt “een goede pen” en bent in staat om complexe zaken te analyseren en zaken (deels) zelfstandig af te handelen. •Je denkt graag mee met de cliënt, bent flexibel en pragmatisch, hebt een eigen mening, bent assertief en durft beslissingen te nemen.
Aruba • Bonaire • Curaçao Ar b • Bonaire • Curaçao • St. Maarten Bezoek onze website www.advocaatindecariben.nl/vacatures of scan de QR-code voor meer informatie. VANEPS is hét erkende nummer 1-advocatenkantoor in de Nederlandse Cariben. Voor onze Corporate & Litigation praktijk zijn wij op zoek naar gedreven advocaten. Wij bieden een inspirerende en uitdagende werkomgeving waarin wordt gewerkt aan interessante regionale en internationale zaken. Tijdelijk dienstverband is bespreekbaar. www.vaneps.com
16 / Mr. 1 2023 interview ‘IK KLEUR BUITEN DE LIJNTJES, MAAR NIET BUITEN HET BOEKJE’ Jacco Janssen schuwt de publiciteit niet. De strafrechter van de rechtbank Rotterdam duikt om de haverklap op in kranten en tijdschriften, in nieuwsshows en podcasts, en nu dus ook in Mr. Wij onderzochten wat hem drijft, wat volgens hem de grote uitdaging is van de strafrechtketen en wat voor soort rechter hij wil zijn. “Door je laagdrempelig op te stellen, krijg je juist gezag.” door Peter Louwerse foto ’s Geert Snoei jer
MR. 1 2023 / 17 interview
18 / Mr. 1 2023 interview “SPIJT BETUIGEN IS SUPER BELANGRIJK, HET IS ALTIJD EEN EERSTE STAP OP DE WEG TERUG” Of er iets verandert als hij zijn toga aantrekt? “Helemaal niks”, antwoordt Jacco Janssen (55) zonder aarzeling. Hij speelt op de zitting geen rol, ontleent zijn gezag niet aan zijn functie. “Ik realiseer me dat ik in functie ben, maar voor mij persoonlijk verandert er niets. Ik probeer dicht bij mijn eigen persoon te blijven: dat is een rol die je het allergemakkelijkst speelt. Ik ben eigenlijk niet anders dan thuis.” “Ja, ik ben laagdrempelig”, vervolgt hij. Op Twitter presenteert hij zich als rechter, gezinsman en Feyenoord-supporter. Een gewone Rotterdammer die ook rechter is. “Ik probeer altijd op het niveau van de verdachte te communiceren. Bij sommige collega’s bestaat de angst dat je daarmee je gezag verspeelt, maar je krijgt er juist gezag mee. En mensen respecteren dat.” NIET HET KLASSIEKE PAD Om nou te zeggen dat het rechterschap van jongs af aan zijn roeping was... nee. “Ik ben geen rechter die het klassieke pad volgde, mijn middelbare school liep niet per se gladjes, ik voelde me niet altijd goed begrepen.” Hij ging pas rechten studeren toen hij 23 was, hij was 29 toen hij afstudeerde. “Ik was toen manager van het restaurant van Hotel New York. Na mijn afstuderen werd ik door een vriend gebeld dat het de laatste dag was van de selectie voor de raio-opleiding. Ik lag nog in bed, ik had tot laat gewerkt. Ik ben opgestaan, heb dezelfde dag nog een brief geschreven, en ben toegelaten. In die tijd ontstond de trend om ook wat oudere mensen aan te nemen, en ik was er een van.” Janssen vertelt dat hij opgroeide in een gewoon gezin in de Rotterdamse wijk Blijdorp. “Ik voelde me aanvankelijk niet helemaal thuis in de rechterlijke macht, en dat lieten mensen me ook voelen. Elitair is een groot woord, maar je moest je best doen om je erbij te horen. Later is het goed gekomen.” TWEE VRAGEN Inmiddels heeft Janssen twee decennia ervaring als strafrechter in Rotterdam en is hij voorzitter van de meervoudige kamer. “Het allerbelangrijkste is dat je een analyse kunt maken van de feiten”, zegt hij over het rechterswerk. “In iedere strafzaak heb je hooguit één of twee problemen. Daarom probeer ik een zaak klein te maken, al moeten partijen natuurlijk wel alles kunnen zeggen. Dus: concentreren op de punten die belangrijk zijn voor de zaak, voor de partijen en voor de oplossing van het geschil. Als je daar met elkaar over kunt praten: dat is rechtspraak.” In een strafzaak, vervolgt Janssen, moet je altijd twee vragen beantwoorden. Met een Rotterdams accent: “Hebt-ie het gedaan, en wat mot-ie hebben?” Hoe dat concreet uitwerkt, bleek in december vorig jaar in een zaak tegen een stomdronken jongeman die de telefoon van een meisje had afgepakt en haar tanden uit haar mond had geslagen. De tenlastelegging was diefstal met geweld. De verdachte, die eerder veertien jaar cel had gekregen omdat hij iemand om het leven had gebracht, mocht de laatste vier jaar van zijn straf in vrijheid doorbrengen in het kader van de voorwaardelijke invrijheidstelling (vi). “Het was een bijzondere jongen, want hij had na zijn vi zijn leven opgepakt als coach van kinderen die op het verkeerde pad waren gekomen”, vertelt Janssen. “In die baan werd hij zo gewaardeerd dat hij tijdens zijn voorarrest een vast contract had gekregen van de gemeente. Hij leek heel goed op de weg terug te zijn.” In de strafzaak moest de Rotterdamse rechtbank twee vragen beantwoorden. De eerste was: was het diefstal met geweld? De verdachte zei namelijk dat hij in stomdronken toestand zijn telefoon kwijt was. Toen hij een meisje met een telefoon zag lopen dacht dat hij dat het zijn telefoon was en viel haar aan. Janssen: “Hij zei dat hij niet het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening had, want in zijn beleving was het zijn eigen telefoon. Het was dus niet evident diefstal met geweld.” Het tweede probleem was welke straf de agressieveling moest krijgen. De officier vorderde naast een gevangenisstraf van negen maanden de herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling. Dan zou de jongen weer ruim vier jaar de bak ingaan. Janssen: “Op de zitting hebben we de twee problemen direct benoemd. Al of niet diefstal: daar waren we snel uit. We twijfelden over het oogmerk, dus er kwam vrijspraak van de diefstal en veroordeling voor de ernstige mishandeling. Maar welke straf was gepast? Die jongen had al duizend euro schadevergoeding overgemaakt aan het meisje. Hij refereerde zich aan het oordeel van de rechter: wat het meisje ook zou vorderen, hij betaalde. Hij stelde zich fantastisch op, en dat klonk door in de strafmaat, ook al stond hij, gezien zijn veroordeling in het verleden en als dader van uitgaansgeweld, met 10-0 achter. We hebben negen maanden gevangenisstraf opgelegd voor de mishandeling en de herroeping van voorwaardelijke invrijheidsstelling afgewezen.” Hoe belangrijk is het dat de verdachte spijt betuigt? “Super belangrijk. Spijt betuigen is altijd een eerste stap op de weg terug. Je hoeft geen gekke Henkie te zijn, maar ik wil niet van rechters horen ‘De verdachte betuigt alleen maar spijt om een lagere straf te krijgen’. Als je zo wordt, als je niet gelooft dat mensen afstand kunnen nemen van iets wat ze hebben gedaan... dan zitten we op een dood spoor.” ZITTING Janssen zegt dat de zitting het allerbelangrijkst is in het strafproces. “En dat moet zo blijven. Daar is het contact met de procespartijen van essentieel belang. Daar vindt het systeem van procedurele rechtvaardigheid plaats. De rechter, de officier, de verdachte, de advocaat, het slachtoffer en ook de hele maatschappij erachter, ze hebben allemaal baat bij een rechtvaardig proces. Dat de verdachte weet dat er naar hem wordt geluisterd is daarin heel belangrijk.” Een keiharde aanpak van criminelen doet het vaak goed in de publieke opinie, maar niet bij Janssen. “Die weg zijn we te veel op gegaan in het strafrecht: zet
www.mr-online.nlRkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=