MR. 3 2023 / 9 Ga voor actueel juridisch nieuws en uitgebreidere versies van deze berichten naar www.mr-online.nl nieuws Denkfouten van advocaten kunnen leiden tot allerlei risico’s. ChatGPT zal daar best een slim antwoord op hebben, vermoedde advocaat Mark van Weeren (Blenheim). Hij zette de chat- robot aan het werk. Tunnelvisie, wishful thinking, egocentrische vooringenomenheid, planningsfouten. Welke risico’s lopen advocaten en hun klanten bij deze fouten? En hoe kunnen ze worden geminimaliseerd? Dergelijke denkfouten kunnen, aldus de chatrobot, leiden tot foutieve beslissingen, slechte communicatie, vertraging van de zaak, kostenoverschrijding en een slechte reputatie, wat weer kan leiden tot minder inkomsten. “Om deze risico’s te minimaliseren, is het belangrijk dat advocaten en hun cliënten zich bewust zijn van de verschillende soorten denkfouten en manieren vinden om deze te vermijden. Het is ook belangrijk om open te communiceren en te overleggen met elkaar en om altijd te streven naar de beste uitkomst voor de zaak en de cliënt”, is het antwoord van ChatGPT. Wishful thinking kunnen advocaten tegengaan “door realistisch en objectief te blijven”, tunnelvisie door “open te staan voor nieuwe informatie en perspectieven”. Ze moeten dan “bereid zijn om hun hypothese en overtuigingen te heroverwegen naarmate meer bewijsmateriaal aan het licht komt.” Ook geeft de chatrobot antwoorden op de vraag hoe planningsfouten, sunk cost fallacy (verzonken kosten, vastzitten in een zaak die niet langer de moeite waard is om te verdedigen), egocentric bias (egocentrische vooringenomenheid, advocaten beschouwen hun eigen perspectief en standpunt als de enige juiste en relevante), cognitieve dissonantie, selection bias en extension neglect kunnen worden aangepakt. OPPERVLAKKIG Van Weeren zegt over de antwoorden van ChatGPT: “De reactie is redelijk algemeen, maar wel informatief. Antwoorden zijn voorspelbaar, de onderbouwing is oppervlakkig. Echte diepgang ontbreekt in de teksten.” Hij denkt wel dat ChatGPT als tool in de dagelijkse advocatenpraktijk kan worden gebruikt. “Het zou de productiviteit van advocaten ten goede kunnen komen.” (MK) CHATGPT KAN DENKFOUTEN VAN ADVOCATEN INPERKEN KRITIEK OP ONDERZOEKEN RECHTSPRAAK-OM-DE-HOEK Prima dat er experimenten worden gehouden met laagdrempelige rechtspraak, maar het onderzoek naar de bruikbaarheid van deze vormen van rechtspraak moet beter. Dat zei hoogleraar bestuurskunde Bert Marseille (Rijksuniversiteit Groningen) tijdens het symposium Rechtsstaat en Wijkrechtspraak op 1 juni. Sinds de Rechtspraak in 2016 de Maatschappelijk Effectieve Rechtspraak omarmde, hebben veel gerechten een vorm van toegankelijke rechtspraak opgetuigd, zoals de overlegrechter (Overijssel), de buurtrechter (Rotterdam, Eindhoven en Den Haag) en de wijkrechter (Amsterdam). Ze willen snel, goedkoop, oplossingsgericht, laagdrempelig en dichtbij zijn. Volgens Marseille is er te weinig bekend over de resultaten van wijkrechtspraak. Aan de onderzoeken naar de effecten van laagdrempelige projecten mankeert nogal wat. “De kern van goed wetenschappelijk onderzoek naar een experiment is dat je de experimentele groep vergelijkt met een controlegroep”, betoogde Marseille. In dit geval dus niet alleen onderzoeken wat de wijkrechtspraak oplevert, maar ook kijken of die het beter doet dan de reguliere rechtspraak. “En dat laatste is niet gedaan.” Een tweede kritiekpunt op de onderzoeken is dat evenmin is onderzocht hoe de rechtzoekenden de rechtspraak-om-de-hoek ervaren. “Of experimenten kunnen bijdragen aan verbetering van de reguliere rechtspraak, weten we het niet”, concludeerde Marseille. Misschien wordt hij op zijn wenken bediend: de wijkrechtbank in de Venserpolder in Amsterdam is aan het verkennen of de door hem bepleite onderzoeksmethode kan worden toegepast, zo bleek tijdens het symposium. AFSTAND TOT HET RECHT Volgens hoogleraar rechtspleging Eddy Bauw (Universiteit Utrecht) ervaren burgers aan de onderkant van de samenleving een flinke afstand tot het recht: procederen is duur en tijdrovend, het ingewikkelde taalgebruik werpt een drempel op en door het sluiten van kantongerechten is ook de geografische afstand groter geworden. Daar komt bij dat de burger de afgelopen jaren steeds minder vertrouwen in de overheid heeft gekregen. De Toeslagenaffaire, de afwikkeling van de aardbevingsschade in Groningen en de vele crises (zoals de woningcrisis en de asielcrisis) hebben daaraan bijgedragen. “Misschien kan de wijkrechtbank een verbinding creëren tussen de burgers en de overheid”, aldus Bauw. (PL) Een door de AI-tool Midjourney op verzoek van Mark van Weeren gemaakte afbeelding van advocaten.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=