Mr. magazine voor juristen recensent Geert Potjewijd (De Brauw Blackstone Westbroek) 57 WWW.MR-ONLINE.NL • JAARGANG 20 • NUMMER 2 • APRIL 2024 RECHT & KLIMAAT groene initiatieven FEMICIDEZAKEN rode vlaggen herkennen Iris van Domselaar (Universiteit van Amsterdam): ‘Jurist, stel je op als burgervriend’ groeten uit Rome Jeroen Kuipers (Openbaar Ministerie) 50
De belangrijkste ontwikkelingen in uw vakgebied(en) op een rij Over de CPO Actualiteitendag • Datum en plaats: 31 mei, Van der Valk Zuidas Amsterdam • Tijd: 09.45 uur tot 12.45 uur | 13.45 uur tot 17.00 uur • Punten: 3 PO-punten per cursus • Kies zelf welke cursussen u volgt en stel zo uw eigen programma samen • Het is ook mogelijk om alleen een cursus ’s ochtends of ’s middags te volgen • Het tarief is gereduceerd: u betaalt 325 euro per cursus, in plaats van 459 euro • Inclusief lunch (van 12.45 uur tot 13.45 uur) en een drankje na afloop CPO Actualiteitendag Wilt u uw kennis efficiënt en voordelig opfrissen? Kom dan naar de CPO Actualiteitendag en kies 1 of 2 van de 8 cursussen. Stel zo uw persoonlijke en ideale cursusdag samen. Voor een scherp tarief, inclusief een netwerklunch. De kennisboost voor scherpe juristen Met de CPO Actualiteitendag krijgt u een overzicht van de belangrijkste jurisprudentie en wetgeving op uw vakgebied(en). Zo voorkomt u dat u belangrijke ontwikkelingen mist en bent u weer helemaal op de hoogte. Tijdens de CPO Actualiteitendag kunt u de volgende cursussen volgen: Ochtend • Financieel recht • Ondernemingsrecht • Omgevingsrecht • Verbintenissenrecht Middag • Burgerlijk recht • ESG • Insolventierecht • Privacyrecht Meer info en aanmelden: cpo.nl/actualiteitendag
MR. 2 2024 / 3 redactioneel De Toeslagenaffaire is niet alleen hard ingeslagen binnen de samenleving, ook de rechtspraak kent een verliezer: de Raad van State. Dit Hoge College van Staat dat niet alleen adviseert maar ook rechtspreekt, kreeg er in 2020 eerst van langs in het rapport Ongehoord onrecht van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. En in februari van dit jaar deed de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening er nog een schepje bovenop door in het rapport Blind voor mens en recht voor te stellen om de Raad van State maar op te splitsen. Advisering en rechtspraak onder één dak is principieel onzorgvuldig, oordeelde de commissie onder leiding van SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen. Beide commissies bekritiseren in harde woorden de manier waarop de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State burgers in de kou heeft laten staan. De commissie-Van Nispen neemt het de Raad van State kwalijk dat deze “tot op de dag van vandaag niet wil toegeven dat het goedkeuren van de alles-ofnietsbenadering fout was”. Op de dubbelfunctie van het Hoge College aan de Kneuterdijk is al jarenlang terecht kritiek. De Raad moet oordelen over de gevolgen van wetgeving waar hij zelf over heeft geadviseerd. Dat werpt vragen op over de onafhankelijkheid. Dat er tot voor kort sprake was van dubbelbenoemingen (staatsraden konden rechter en adviseur zijn), wekt niet echt vertrouwen. De Raad van State, in 1531 opgericht door keizer Karel V, heeft het staatshoofd als voorzitter en een politicus als vicevoorzitter. Een rechterlijk college dat aanschurkt tegen het bestuur is ongemakkelijk in de rechtsstaat. Goed idee dus om de Afdeling bestuursrechtspraak af te splitsen. En dat is weer een goede aanleiding om opnieuw na te denken over één nieuw gerecht waarin alle vier de hoogste bestuursrechters verenigd zijn. Dat zou een fusie betekenen van de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State met de Centrale Raad van Beroep, het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de fiscale kamer van de Hoge Raad. Onder het kabinet-Rutte II is iets dergelijks al geprobeerd, maar die poging strandde toen op onwil van de betrokken gerechten. De Toeslagenaffaire is een goede aanleiding het opnieuw te proberen. Niet alleen de rechtsbescherming, ook de rechtseenheid is daarmee gediend. Splitsen, die Raad van State Mr. is hét onafhankelijk magazine voor juristen. Het bericht, belicht en becommentarieert actuele zaken in de juridische wereld. Het magazine verschijnt zes keer per jaar. Mr. heeft een website, www.mr-online.nl, en kent ook een wekelijkse nieuwsbrief. Informatie over Informatie over abonnementen en adreswijzigingen: zie verderop onder Abonnementen en Adreswijzigingen. Redactieadres Donkere Spaarne 14 rd, 2011 JG Haarlem mail: redactie@mr-magazine.nl Redactie Michiel van Kleef (managing editor) mr. drs. Michel Knapen mr. Peter Louwerse mr. Karen Rijlaarsdam (eindredacteur) drs. Christa Rompas (bureauredacteur) Vaste medewerkers mr. Jurjen Boorsma (Arrest van de maand), mr. Alieke Bruins, drs. Martijn Kroese, mr. Sam Maasbommel, drs. Michiel Rohlof (Dealmakers), Joost van der Wegen, mr. Henriette van Wermeskerken Fotografie Chantal Ariëns, Corbino, Chris van Houts, Geert Snoeijer Website www.mr-online.nl Uitgeverij Uitgeverij Mr. BV Donkere Spaarne 14 rd, 2011 JG Haarlem Charley Beerman (publisher) mail: uitgever@mr-magazine.nl Ontwerp & vormgeving colorscan bv, www.colorscan.nl Drukwerkinkoop en productiebegeleiding RVV/Grafisch, Almere Media-advies Bas van Wooning, 06 47731707 mail: bas@vanwooningmedia.nl Abonnementen Gratis voor alle als zodanig in Nederland werkende juristen en wo-studenten rechten. Ga hiervoor naar: www.mr-online.nl/abonneren Adreswijzigingen en opzeggingen www.mr-online.nl/abonneren Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd. ISSN 1388-3372 Copyright Uitgeverij Mr. BV 2024 MICHIEL VAN KLEEF managing editor (vankleef@mr-magazine.nl)
De TML Academy is een initiatief van het CPO en Kyden Scan de QR code voor meer info over TML of ga naar techmeetslaw.nl Een greep uit ons Opleidingsaanbod Data Science en gegevensbescherming Leer hoe de juridische actualiteit zich verhoudt tot de nieuwste technologieën Begrijp hoe juridische technologie jouw werk als jurist verandert Ontdek hoe je de uitdagingen rondom technologie en digitalisering kunt omzetten in kansen voor je praktijk Inleiding cybersecurity AI meets Law Conflictoplossing en de Digital Services Act Nieuwe technologie. Nieuwe rechtsvragen. Ben jij up-to-date? Tech Meets Law AcademyDe opleider voor juristen in de digitale wereld
MR. 2 2024 / 5 2024 mr. 2 2024 Interview Iris van Domselaar 20 Rechtsfilosoof Iris van Domselaar (Universiteit van Amsterdam) hield in haar oratie een pleidooi voor een burgergerichte juridische beroepsethiek: “Oog hebben voor de basisbehoeften van burgers is cruciaal.” Jurist & klimaat 30 Juristen kunnen een belangrijke rol spelen bij de bescherming van het milieu. Advocaat Danny Hoekzema, bedrijfsjurist Katja Out- Maassen en hoogleraar Steven Bartels vertellen over verschillende groene juridische initiatieven. “Pak de duurzame rol die bij je past.” Muraal 47 Het niet-publieke deel van het Paleis van Justitie in Den Bosch is gerenoveerd. Motto daarbij was ‘duurzaam tot recht komen’. Groeten uit... 50 Officier van justitie Jeroen Kuipers schrijft over zijn ervaringen als liaisonmagistraat in Rome en Tirana. APRIL Huiselijk geweld en femicide Officier van justitie Berte van Heemst, hoogleraar Sanne Struijk en advocaat Ine Avontuur vertellen over hun werk op het gebied van huiselijk geweld en femicide, 38 20 35 Nieuws 6 KORTE BERICHTEN, over onder meer de laatste juridische boekenverkoper, pandrecht op een bierviltje en de Shell-zaak als opera 11 MEESTERS VAN DE WEEK 14 BETER WERK, met onder meer personalia, overstappers en arbeidsthermometer 19 MR.STUDENTEN Column 29 ARREST VAN DE MAAND Pyrrhus, koning van het familierecht Rubrieken 35 IK EN MIJN CLIËNT Benno Friedberg (Friedberg & Mahn Advocaten) en Gunay Uslu (Corendon) 44 DEALMAKERS Subsidiair 53 LEZEN Rieme-Jan Tjittes (BarentsKrans/VU) over Olifantenpaadjes 55 NACHTKASTJE Wat leest Paul van Appeven (Jurilogie)? 57 LEZEN Geert Potjewijd (De Brauw Blackstone Westbroek) over Het schrijverskasteel 58 NETWERKEN Congres Italiaanse strafrechtlessen “Burgergerichte jurist neemt geen genoegen met abstracties” IRIS VAN DOMSELAAR
6 / Mr. 2 2024 nieuws HET ‘BAKEN IN DE JURIDISCHE BOEKENWERELD’ MET PENSIOEN Wolters Kluwer. “Bijzondere aandacht had hij daarbij voor de juiste vermelding van auteurs. Niet zelden wees hij ons erop dat de gegevens die via het Centraal Boekhuis binnenkwamen niet correct waren. We hadden een fijne directe lijn over dit soort zaken.” Ivan Modder (NautaDutilh) roemt Koremans ‘encyclopedische kennis van juridische boeken’. “Hij wist altijd raad met extra verzoeken. Dit werd vergezeld van mooie verhalen over juridische parels die hij had gevonden of geleverd aan klanten. Hij kon altijd putten uit een schat aan kennis en ervaring, vol nieuwe ideeën en contacten binnen de juridische wereld.” Toen Koreman nog bij Jongbloed werkte, liep hij eens een aantal dagen stage bij Simmons & Simmons, om een goed beeld te krijgen van de dagelijkse praktijk van een advocatenkantoor en van de manier waarop juridische literatuur wordt gebruikt en toegankelijk gemaakt. Manager knowhow Marian Wijermars: “Zijn leergierigheid en gedrevenheid voor zijn vak vielen direct op. Tevens stond hij altijd klaar om te helpen, zelfs bij het vinden van boeken die niet meer verkrijgbaar waren. Dit heeft hij voortgezet bij boekhandel Douwes en dat heb ik altijd enorm gewaardeerd.” VOORTBESTAAN Douwes Juridische Boekhandel blijft overigens gewoon voortbestaan, alleen moeten klanten het zonder het deskundige advies van Eric Koreman doen. (Michel Knapen) De laatste juridische boekverkoper is met pensioen gegaan. Eric Koreman, geen jurist, is eind maart vertrokken bij juridische boekhandel Douwes in Den Haag. “Een exotische titel, een onmogelijk onderwerp, een spoedje: Eric was altijd bereid te helpen en mee te denken”, aldus een vaste klant. De eerste etage van boekhandel Douwes in Den Haag was zijn habitat. Rijen met juridische boeken, gerangschikt op rechtsgebied. Planken vol met antiquarische werken. Op de tafels midden in de ruimte de nieuwste uitgaven. In één kast alleen oraties, uit de jaren vijftig tot de meest recente. Bij ieder boek hoort een verhaal, Eric Koreman kende ze. Ook anekdotes en zelfs roddels over de grote namen uit de juridische wereld – hij kon er smakelijk over vertellen en er zelf hard om lachen. Inmiddels is Koreman, door Ivan Modder (werkzaam in de bibliotheek van NautaDutilh) omschreven als ‘een baken binnen de juridische boekenwereld’, met pensioen. ZONDER SCRUPULES Maarten Bohlken, directeur van de Praktizijns-Sociëteit, noemt Koreman – een voormalig wijnhandelaar – de ‘laatste juridische boekverkoper van Nederland’. Jarenlang waren Bohlken en Koreman collega’s bij juridische boekhandel Jongbloed, tegenover paleis Noordeinde in Den Haag. Mooie tijden, mooie omzetten – tot de romantiek van het vak verdween. Rechtbanken en ministeries gingen landelijk aanbesteden, losbladige werken verloren hun aantrekkingskracht, e-boeken kwamen op, tijdschriften gingen online, Legal Intelligence en Rechtsorde werden nieuwe grote spelers. Toen Jongbloed in 2014 dichtging begon Koreman met enkele anderen de enige juridische boekhandel van Nederland, op de eerste etage bij boekhandel Douwes, aan de Herengracht in Den Haag. “Daar kende hij alle belangrijke auteurs, alle uitgevers en vooral alle publicaties”, vertelt Bohlken. En hij kende de prijs én waarde van antiquarisch werk: “Hij zette zijn expertise en creativiteit in om zoveel mogelijk omzet uit een klant te halen. Dat betekende soms ook: zonder scrupules een klein bedragje bieden voor een complete NJ en die dan voor veel geld doorverkopen. Daartegenover beschikte Koreman over mooie collecties proefschriften, bundels en redes – en die waren prettig geprijsd.” Het is voor Bohlken duidelijk: het beroep van juridisch boekverkoper sterft uit omdat het niet goed gaat met de juridische boekhandel. EXOTISCHE TITELS “Hij had een geweldige kennis van de actueel beschikbare literatuur en hij had een prachtige antiquarische afdeling onder zijn vakkundige hoede”, herinnert advocaat en consulgeneraal (h) van Oostenrijk in Amsterdam Peter Fresacher zich. “Van beide wist hij altijd precies wie hij met welk boek een plezier kon doen of waarmee hij iemand tot een aankoop kon verleiden.” Kennismanager Sandy Smid (Bird & Bird) leidde Koreman eens rond in de bibliotheek van haar vorige werkgever, Houthoff Buruma – vaste klant van Koreman. “Alle boeken in die bibliotheek waren nog van papier, er stonden enkel twee computers met cd-roms. Hoe anders is het nu met alle digitale content.” Je kon Koreman altijd de meest vreemde vragen stellen, herinnert zij zich. “Een exotische titel, een buitenlandse uitgave, een onmogelijk onderwerp, spoedjes (dat waren er veel) of een moeilijk verkrijgbare antiquarisch titel, hij was altijd bereid te helpen en mee te denken. Nu Eric met pensioen gaat, voelt het alsof een tijdperk wordt afgesloten.” GEDREVENHEID “Eric was altijd zeer gespitst op de verschijning van nieuwe drukken van de Asser-serie en Tekst & Commentaar”, zegt Pieter Bon van
MR. 2 2024 / 7 Ga voor actueel juridisch nieuws en uitgebreidere versies van deze berichten naar www.mr-online.nl nieuws Een pandakte is kort en bondig, dus waarom zou dat niet op de achterkant van een bierviltje passen? Dat houdt universitair docent Géza Orbán, tevens advocaat bij Allen & Overy, zijn studenten al jaren voor. Een kritische student daagde hem uit de daad bij het woord te voegen: kan het echt, en accepteert de Belastingdienst het? “Een (pand)akte is niets meer dan een handtekening op een stuk papier, dus waarom zou je geen getekend bierviltje bij de Belastingdienst kunnen registeren?”, aldus Orbán in een LinkedIn-post over zijn ludieke daad. “Zo heb ik het zelf ook geleerd tijdens mijn rechtenstudie en al die jaren slikten mijn studenten dat ook voor zoete koek.” SCHAAMROOD Maar studenten worden kritischer, zo blijkt maar weer eens, want vorig jaar kreeg Orbán, docent financiering en zekerheid aan de Universiteit van Amsterdam, voor het eerst vragen over zijn bewering. “Hoe weet je dat zo zeker, want heb je het ooit zelf uitgeprobeerd?”, werd hem gevraagd. “Met het schaamrood op mijn kaken moest ik toen toegeven dat ik dat nog nooit had gedaan.” Reden genoeg voor Orbán om actie te ondernemen. VERLOSSEND ANTWOORD Tijdens een college vestigde de docent een pandrecht ten behoeve van een student. Hij printte de volledige tekst van de pandakte op de achterkant van een bierviltje, compleet met handtekeningen. Het resultaat diende hij in, en toen was het wachten op antwoord op de grote vraag: accepteert de Belastingdienst dit schriftelijke pandrecht? “Na weken van spanning kwam het verlossende antwoord van de Belastingdienst: het kan!” Bij zijn LinkedIn-post deelt Orbán onderstaande foto van het bewuste bierviltje, dat door de Belastingdienst is voorzien van een officiële registratie. (Martijn Kroese) PANDRECHT OP BIERVILTJE Het Wijchense kantoor Wassink Advocatuur plaatste een foto op LinkedIn van stapels papier: één dossier dat in viervoud naar het gerechtshof moest. Belachelijk, vinden veel juristen. “Kennelijk wordt voor het gemak van de rechtspraak gekozen, ten koste van het milieu”, reageert Mark van der Heijden (Smit & De Hart Advocaten). “Breng desnoods printkosten in rekening (al dan niet verdisconteerd in het griffierecht) maar laat digitaal fourneren toe.” Berto Drenth (Advocaten in de Praktijk): “Een veel besproken onderwerp bij ons, nadat de printer weer eens overuren heeft gemaakt.” En dat, zegt advocaat Freek Geevers “terwijl de raadsheren op de zitting het dossier gewoon digitaal voor zich hebben.” In het notariaat is het anders, meldt notaris Martin Beenen (Beenen Dantuma Verschuren). “De inschrijving van akten van overdracht van registergoederen, de inschrijving bij de Kamer van Koophandel, het oprichten van een BV: alles digitaal en maximaal beveiligd.” Kortom: het kán wel. VERLIESPOST In de advocatuur beginnen vooral de printkosten irritant te worden. “De kosten van het papier, de printer, het printje en het verzenden worden niet gedekt door de vergoeding”, zegt advocaat Nynke Whiterod. Reinier Feiner, voorzitter van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland reageert: “Op basis van gesubsidieerde rechtsbijstand is dit echt een grote verliespost voor de natuur en voor de sociale advocatuur: we krijgen die administratieve kosten niet vergoed. Bovendien is het onzinnig en uit een andere eeuw.” Juridisch secretaresse Stéphanie Koops moest eens ‘twee loodzware verhuisdozen’ indienen bij het hof. Nu ze weer een stuk in vijfvoud moest indienen, vroeg zij de griffie of het dubbelzijdig mocht geprint. “Dat scheelde ruim tien pakken papier.” MOET ANDERS KUNNEN Een teamvoorzitter en raadsheer bij het hof Arnhem-Leeuwarden vindt óók dat het ‘anders moet kunnen’. “Ontzettend veel en betrokken collega’s in de Rechtspraak werken hard aan digitalisering, waaronder de mogelijkheid van digitaal procederen. Er zijn op dat vlak al goede stappen gezet en er volgt nog meer.” (Michel Knapen) NIET MEER VAN DEZE TIJD: DOSSIERS IN VEELVOUD
Wilt u altijd op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen en voorop lopen in uw vakgebied? Met het Altijd scherp-abonnement van het CPO kiest u 12 maanden lang onbeperkt uit ons aanbod. U kunt cursussen op locatie combineren met onze webinars. Zo blijft u altijd scherp. Voor een vaste prijs van € 1.650,-. Meer info en aanmelden: cpo.nl/altijdscherp Volop leren met het Altijd scherp-abonnement Wilt u ook onbeperkt cursussen en webinars volgen? Al meer dan 500 juristen gingen u voor Waardering abonnement: 8+ Een ruim aanbod aan cursussen en webinars Abonnees volgen gemiddeld 6 cursussen per jaar Onbeperkt toegang tot onze cursussen en webinars Altijd up-to-date in uw vakgebied Met onze topdocenten bent u zeker van uw zaak Voor een vaste en scherpe prijs
MR. 2 2024 / 9 nieuws Allen & Overy heeft een factsheet met tips uitgebracht zodat kantoorgenoten collega’s die aan de ramadan meedoen kunnen ondersteunen. De adviezen zijn opgesteld door het moslim-netwerk van het wereldwijde kantoor. Het netwerk omschrijft de ramadan (die dit jaar van 10 maart tot 9 april liep) als een bijzondere tijd, een periode van spirituele groei, dankbaarheid en mededogen. Maar het is ook een maand die fysiek, mentaal en emotioneel veel van mensen kan vragen. Vandaar de factsheet How to support friends and colleagues observing Ramadan. Hierin wordt om te beginnen kantoorgenoten aangeraden om kennis op te doen over de ramadan. Daarnaast krijgen ze het advies om goed te communiceren met collega’s die meedoen aan de vastentijd, ze in deze periode te accommoderen en om flexibeler met ze om te gaan. Een voorbeeld daarvan is het vermijden van lunch-meetings, net als vergaderingen op de tijdstippen dat het dagelijkse vasten wordt verbroken en moslim-collega’s mogen gaan eten (na zonsondergang). Ook wijst het netwerk erop dat sommige moslims om specifieke redenen niet vasten (bijvoorbeeld door ziekte, zwangerschap of menstruatie). Aangeraden wordt hen hier niet naar te vragen. De factsheet meldt tot slot dat wie een collega een goede tijd wil toewensen dat kan doen met ‘Ramadan moebarak’, wat een ‘gezegende ramadan’ betekent. (Joost van der Wegen) Het Openbaar Ministerie Breda doneert spullen die in beslag genomen zijn bij criminelen aan goede doelen. Speelgoed, kleding, schoenen: drie goede doelen in Breda werden verblijd met spullen die ze kunnen doorgeven aan bijvoorbeeld gezinnen die krap bij kas zitten. “We willen graag wat teruggeven aan de maatschappij”, zo vertelde officier van justitie Inge Peters aan Omroep Brabant over het initiatief. In plaats van in beslag genomen goederen te vernietigen, doet het OM in de regio Zeeland-West-Brabant een proef met het doneren ervan. Het gaat om spullen met een maximale waarde van honderd euro. Duurdere spullen kunnen worden verkocht (wapens en mobiele telefoons worden vernietigd), waarbij de opbrengsten naar de staatskas vloeien. Gedoneerde spullen mogen niet worden doorverkocht, daarom gaan ze naar goede doelen die er een concrete bestemming voor hebben. SLAAPZAKKEN NAAR DAKLOZEN Er zijn meer soortgelijke OM-initiatieven: zo werden slaapzakken van drugsuithalers in de Rotterdamse haven gedoneerd aan daklozenopvangcentra. En in Schiedam is een in beslag genomen pand herbestemd als leer- en werkplaats voor kansarme jongeren. RAMADANTIPS VAN ALLEN & OVERY OM DONEERT IN BESLAG GENOMEN SPULLEN RECHTSZAAK TEGEN SHELL UITGEVOERD ALS DUURZAME OPERA De pleidooien zijn vervangen door een libretto: de klimaatzaak tegen Shell is niet alleen materiaal voor een rechtszaak, maar leidde ook tot een opera, uitgevoerd door de Nationale Opera. Onlangs vond bij het gerechtshof Den Haag het hoger beroep van de klimaatzaak tegen Shell plaats. In 2021 won Milieudefensie de rechtszaak tegen het olieconcern; de Haagse rechtbank oordeelde toen dat Shell zijn CO2-uitstoot in 2030 met 45 procent moet hebben gereduceerd in vergelijking met 2019. TOEKOMSTSCENARIO’S De theatermakers Anoek Nuyens en Rebekka de Wit volgden het klimaatdebat al jaren en ontdekten dat Shell al lang op deze rechtszaak was voorbereid. Het bedrijf beschikt sinds jaar en dag over een afdeling die allerlei toekomstscenario’s vakkundig uitwerkt – waaronder het scenario dat nu werkelijkheid is geworden. De theatermakers bezochten aandeelhoudersvergaderingen, lazen speeches en interviews en ploegden akkoorden en beleidsnota’s van overheden door. Het resulteerde in de voorstelling De zaak Shell (2020). Deze werd door regisseursduo Romy en Gable Roelofsen samen met co-creator en dirigent Manoj Kamps bewerkt voor het operapodium. Half maart was de wereldpremière van The Shell Trial, een opera over de kwestie. Allerlei stemmen komen daarin aan de orde, zoals die van de Historicus, de Klimaatvluchteling, het Recht en de CEO. HERGEBRUIK De Nationale Opera leerde ook iets van de zaak: het verminderen van de de CO2-uitstoot in haar eigen productieprocessen. Onder leiding van een duurzaamheidscoördinator werd The Shell Trial met een zeer lage ecologische voetafdruk geproduceerd; zo bestaat 82 procent van de materialen van de voorstelling uit hergebruikte spullen. Advocatenkantoor Houthoff is hoofdsponsor van de Nationale Opera & Ballet. (Michel Knapen) THE SHELL TRIAL (FOTO: MARCO BORGGREVE)
Vergezichten, ja. Gebakken lucht, nee. CMS is één van de grootste advocatenkantoren ter wereld met meer dan 70 vestigingen in ruim 40 landen. Je vindt ons in een van de torens aan de Zuidas, met vergezichten naar alle kanten maar zonder gebakken lucht. Ons kantoor is, hoe groot ook, altijd nuchter gebleven want we weten wat ons te doen staat: onze cliënten helpen, met veelal complexe vraagstukken. We kennen hun markten en staan hen als sparringpartner op beslissende momenten terzijde. Werk je als ambitieuze en scherpzinnige advocaat graag in een omgeving waarin topprestaties voor je opdrachtgevers belangrijker zijn dan prestige? Kijk op cms.law. cms.law
MR. 2 2024 / 11 meesters van de week ons land is ook niet alles perfect, denk bijvoorbeeld aan de loonkloof. Het is een goede ontwikkeling dat er meer aandacht is voor dergelijke omstandigheden, binnen en buiten de landsgrenzen.” Deelt uw clientèle dat geloof met u? “Ik zie dat mijn eigen cliënten een enorme drive hebben om hun zaken zo goed mogelijk in te richten, op een manier die recht doet aan de mens en de wereld. Ik ga deze nieuwe uitdagingen graag met hen aan. Het doel is de gezamenlijke idealen toe te passen in de praktijk.” 26 FEBRUARI CHANTALLE VAN GOETHEM EN MARK VAN WEEREN Chantalle van Goethem (Lawyers Alliance) en Mark van Weeren (Blenheim) vierden dat ze 35 jaar advocaat zijn. U werd beiden op14 februari 1989 beëdigd in het oude gebouw van de Amsterdamse rechtbank aan de Prinsengracht. Heeft u nog speciale herinneringen aan de beëdiging? Mark van Weeren: “Ik denk dat we z’n twaalven werden beëdigd. Ik vond het best spannend. Wachtend in de hal stond ik voor het eerst in een toga met mijn patroon naast me en die zei: ‘Mark, dit is echt poppenkast hoor, dat zal wel een keer afgeschaft worden.’” 5 FEBRUARI KAREN WEISFELT Karen Weisfelt is op 1 februari begonnen als hoofd van de afdeling Notariaat en Gerechtsdeurwaarders van het Bureau Financieel Toezicht. Elk jaar vinden er normschendingen plaats bij notarissen en gerechtsdeurwaarders. Welke ontwikkelingen ziet u, en hoe denkt u de normschendingen te kunnen terugdringen? “Er zijn een aantal ontwikkelingen te duiden, zowel wat de grootte van de beroepsgroepen betreft, als de samenstelling, als de impact van bijvoorbeeld AI op het werk. Voor het BFT als toezichthouder is het belangrijk deze ontwikkelingen te volgen en de impact ervan op de toezichthoudende taken te duiden.” U was zeventien jaar directeur van het bureau van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders. Hoe groot is de overstap naar uw nieuwe functie? “Kort gezegd is het zo dat de KBvG de regels maakt en dat het BFT toezicht uitoefent op de juiste hantering van die regels door de beroepsbeoefenaren.” 12 FEBRUARI HENK VAN DEN HEUVEL Henk van den Heuvel, senior raadsheer bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven, is onlangs benoemd tot voorzitter van het College gerechtelijk deskundigen. Zou er wat u betreft iets moeten veranderen aan de wijze waarop we in Nederland omgaan met experts en deskundigen in de rechtszaal? “In de praktijk blijkt dat veel deskundigen niet of nauwelijks op zitting worden uitgenodigd voor een toelichting op hun rapport. Ik vind dat een gemiste kans. De forensische mogelijkheden ontwikkelen zich voortdurend en worden snel complexer. Dat maakt de interpretatie lastiger. Ik begrijp natuurlijk de wens in een strafzaak zo snel mogelijk tot een uitspraak te komen. Maar dat mag geen belemmering vormen om een deskundige op zitting nader te bevragen, wanneer de aard van de zaak daartoe aanleiding geeft.” 19 FEBRUARI CLAIRE HUIJTS Claire Huijts (Pels Rijcken) is door Chambers uitgeroepen tot ‘associate to watch’ op het gebied van Business & Human Rights Law. U heeft een bijzondere belangstelling voor Business & Human Rights.Waarom? “Ik heb een sterk geloof in de universele mensenrechten. In Nederland vinden we het normaal dat iedereen recht heeft op een minimumloon en veilige arbeidsomstandigheden. Maar dat is lang niet overal vanzelfsprekend. In MEESTERS VAN DE WEEK Dit is een selectie van de uitspraken die de meesters van de week deden op www.mr-online.nl. Karen Weisfelt Henk van den Heuvel Claire Huijts Mark van Weeren Chantalle van Goethem Chantalle van Goethem: “Mijn hele kantoor (vijf man sterk) van Van Vliet & Rozemond was in toga aanwezig,
Brunel Legal Uitdagende projecten, professionele groei en eindeloze mogelijkheden in de juridische wereld Connecting Specialists Bekijk onze vacatures Scan de QR-code
MR. 2 2024 / 13 meesters van de week dat was niet heel gebruikelijk begreep ik later. Ik leerde toen meteen dat je altijd zwarte schoenen onder je toga aan moet hebben, daar let ik bij zittingen nog altijd op.” 4 MAART ROY HEESAKKERS Roy Heesakkers promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op het proefschrift Richting sociale en ecologische corporate governance: een theoretische analyse van de positie van het bestuur in het Nederlandse ondernemingsrecht. Een hele mond vol, de titel van uw proefschrift, en een dik boek ook nog eens. Was het nodig? “Ieder woord. Ik wilde het graag compleet onder elkaar zetten – zowel de kracht van het bestaande verhaal als de mogelijkheid van een nieuw verhaal. Onze tijd neigt die te polariseren, terwijl ze volgens mij prima samengaan. De uitwerking daarvan vroeg inderdaad wel wat ruimte. Ik heb gedoneerd aan een bomenplantinitiatief.” Wat mogen wij van raden van bestuur verwachten, als het gaat om bijvoorbeeld milieu, klimaat en inclusiviteit? “Een reële bijdrage aan de problemen van onze tijd. Ook zij kunnen niet alles oplossen. Maar wel kiezen voor wat onvermijdelijk nodig is.” 11 MAART DIEDERIK SCHRIJVERSHOF Diederik Schrijvershof (Maverick Advocaten) is een van de hoofdredacteuren van het nieuwe Tijdschrift voor Levensmiddelenrecht. Kunt u nog wel met een gerust hart boodschappen doen, nu u alle ins en outs van levensmiddelen kent? “Er wordt weleens gezegd ‘wetten zijn als worstjes, je kunt maar beter niet weten hoe ze gemaakt zijn’. Maar dat is meteen het leuke aan het levensmiddelenrecht: je krijgt de oorsprong van de wet, alsook van het ‘worstje’ te zien. Maar wees gerust, ik doe fluitend boodschappen. De levensmiddelenwetgeving binnen de Europese Unie is een van de strengste ter wereld. Wij moeten ons allicht eerder zorgen maken over de uitvoerbaarheid van bepaalde (EU-)wetgeving.” 18 MAART FRANK NELLEN Het boek De onzichtbaren van Frank Nellen (Universiteit Maastricht/Baker Tilly) is genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs. Hoe kwam u naast uw werk als fiscalist tot het schrijven van boeken? “Ik hou van mijn werk als jurist, en draag mijn liefde voor het vak graag uit. Mijn fiscale bezigheden zijn zakelijk. Ze vereisen precisie en doen een groot beroep op mijn capaciteiten. Dat is mooi. Maar ik merk dat ik ook behoefte heb aan vrijheid, aan de mogelijkheid om de menselijke ziel te verkennen. En dat kan in de literatuur. Het werk van schrijvers als McCarthy, Wieringa, Houellebecq en Atwood trekt me mee in werelden die anders zijn dan de mijne. En in mijn eigen romans ga ik aan de slag met personen van vlees en bloed. Wat beweegt hen? Wie zijn ze? Wat voelen ze? Geen zakelijkheid, maar menselijkheid. Het schrijven van een roman laat je voelen, op een overrompelende manier. Een fantastisch tijdverdrijf dus!” 25 MAART JOEP KOORNSTRA Joep Koornstra (Rijksuniversiteit Groningen) promoveerde op het proefschrift Verbieden van organisaties. Een verbod kan op grond van ‘in strijd met de openbare orde’. Is dat niet een breed en vaag begrip? “Zeker, en dat wordt ook al minstens 170 jaar gezegd, sinds dit begrip zijn intrede deed als verbodsgrond. De wetgever is echter behoorlijk koppig. Lange tijd liet hij het begrip ongedefinieerd, maar sinds 2022 bevat de wet een aantal definities. Dat is op het eerste gezicht een verbetering, maar de meeste gebruikte definities zijn ook weer behoorlijk vaag. Een van de definities is bijvoorbeeld ‘aantasting van de menselijke waardigheid’. Dat is een definitie die zich nauwelijks voor toetsing leent, omdat het niet een norm is in gebruikelijke zin, maar net als ‘de gelijk(waardig)heid’ en ‘vrijheid’ een rechtsgoed is waaraan vele constituties zijn opgehangen en pogen die te beschermen c.q. verzekeren.” 2 APRIL FEMKE DE KIEVIT Femke de Kievit (Universiteit Utrecht) promoveerde op het proefschrift Van je familie moet je het hebben?, over beleid en regelgeving rond mantelzorg. Hoe staat het met de rol van de overheid op het gebied van de zorg voor naasten? “Ik zou de overheid graag willen aansporen om veel fundamenteler na te denken over de vraag hoe we familie- en mantelzorg zo goed mogelijk kunnen faciliteren, ondersteunen en beschermen. Gelet op de urgentie van het thema moeten er structurele oplossingen bedacht worden voor de obstakels waar mantelzorgers tegenaan lopen. Hoewel het overheidsbeleid op het gebied van mantelzorg ambitieus verwoord is, reflecteert de regelgeving die beleidsambities niet volledig in mijn optiek.” • KENT U EEN POTENTIËLE MEESTER VAN DE WEEK? MAIL ONS! INFO@MR-MAGAZINE.NL Roy Heesakkers Diederik Schrijvershof Frank Nellen Joep Koornstra Femke de Kievit foto: Jan-Reinier van der Vliet
14 / Mr. 2 2024 1 13 7 19 2 14 8 20 4 16 10 22 6 18 12 24 3 15 9 21 5 17 11 23 MARK HARTEN (21) is per 1 maart begonnen bij Weski Advocaten in Rotterdam. Daarvoor werkte hij bij Haulussy The Law Company. Harten is gespecialiseerd in verbintenissenrecht en bestuursrecht. TON VAN OS (22) is per 1 februari benoemd tot notaris bij Hekkelman advocaten en notarissen in Nijmegen. Hij is gespecialiseerd in ondernemingsrecht. Van Hall Arbeidsrecht in Utrecht heeft twee nieuwe advocaten verwelkomd: HAZAN SENYUVA (23), die daarvoor bij Snijders Arbeidsrecht werkte, en INGEBORG VAN DONGEN (24), die afkomstig is van La Gro Geelkerken advocaten. BENOEMINGEN De afgelopen periode hebben de volgende benoemingen plaatsgevonden: • KOEN WANDERS, partner bij Fruytier Lawyers in Business • JOTTE MULDER, counsel bij Pels Rijcken • JORDIE BAKKER, partner bij Van Doorne • DANIËLLE WESTERHOFF, partner bij Van Doorne • ELLEN DE JONG-VAN DEN BOGAARD, local partner bij Greenberg Traurig • RUTGER STERK, local partner bij Greenberg Traurig BJÖRN DE SMIT (1) is per 1 februari BDS Advocatuur in Utrecht gestart. Hij komt van Pharos advocaten en is gespecialiseerd in contractenrecht, vastgoedrecht, aanbestedingsrecht en sportspecifieke regelgeving. Arbeidsrechtadvocaat PATRICIA VAN ECK (2) is 1 maart begonnen bij DingemansVanderKind in Amsterdam. Ze komt van Blenheim. GERT WEERHEIM (3) is sinds 1 maart partner bij Brackmann in Rotterdam. Hij is afkomstig van HabrakenRutten en is gespecialiseerd in (civielrechtelijk) bouwrecht. THIJS HOMVELD (4) is 1 januari begonnen als Head of Project Development & Construction bij Allen & Overy. Hij komt van HabrakenRutten en is gespecialiseerd in civielrechtelijke aspecten die een rol spelen in de gebouwde omgeving. MARK HEDDEMA (5) is 1 februari gestart als senior associate bij DLA Piper. Hij is afkomstig van Loyens & Loeff. Heddema is gespecialiseerd in finance, projects & restructuring. LUCIA SAHIN (6) is 1 maart begonnen als legal director bij DLA Piper. Ze komt van Deloitte en is gespecialiseerd in transfer pricing. MARIJE VERWEIJ (7) is per 1 maart begonnen in de praktijkgroep Public law - climate risk & sustainability van Houthoff. Daarvoor was ze head sustainability, permitting & regulatory and environmental strategy bij Tata Steel Europe. NATHALIE VAN DER ZANDE (8) is overgestapt van Dentons naar Louwers IP&Tech Advocaten in Eindhoven, waar ze als senior advocaat en BMM erkend merkengemachtigde is begonnen. JEROEN DEN DUNNEN (9) en ALEXANDER VAN HÖVELL (10) zijn per 7 maart benoemd tot notaris. Beiden zijn werkzaam bij Greenberg Traurig. Den Dunnen is gespecialiseerd in corporate, Van Hövell in vastgoed, projectontwikkeling en financieringstransacties. MOO MIERO (11) is per 27 februari Miero Advocatuur in Den Haag begonnen. Daarvoor was ze werkzaam bij Turing Advocaten. Miero is gespecialiseerd in IE, entertainment & data. Ze werkt samen met juridisch collectief Backstage Legal. SAM VAN ZWAM (12) is per 1 februari begonnen als senior associate bij NautaDutilh. Hij werkte hiervoor bij Stibbe en is gespecialiseerd in litigation & arbitration. Bij DVDW in Den Haag en Rotterdam zijn per 1 maart drie nieuwe advocaten aan de slag gegaan. ROBERT VAN DEN BOORN (13) is gespecialiseerd in litigation, arbitration & dispute resolution en werkte hiervoor bij BarentsKrans. BARBARA VAN GANGELEN (14) is gespecialiseerd in insolventie & herstructurering en komt van Borsboom & Hamm. LINDA SYLAJ (15) is gespecialiseerd in vastgoedrecht en is afkomstig van Habraken. NIELS GEUZE (16), werkzaam bij n/p in Amsterdam, is per 8 maart benoemd tot notaris. Hij is gespecialiseerd in ondernemingsrecht, corporate governance en M&A. VEERLE CORDEMEIJER (17) is gestart bij Rutgers & Posch in Amsterdam. Ze komt van Clifford Chance en is gespecialiseerd in corporate/M&A. Bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten zijn twee nieuwe advocaten gestart. DANIËL SJOUKE (18) is afkomstig van Levenbach en is gespecialiseerd in insolventie & herstructureringen en vastgoed & bouw. BARRY VAN NOORT (19) was partner bij Cees Advocaten en houdt zich bezig met ondernemingsrecht. CASPAR VAN DER WINDEN (20) is sinds 1 maart partner bij Vertex Legal in Rotterdam. Hij komt van Corpvision. Hij is gespecialiseerd in corporate & commercial en M&A. Wilt u een overstap voor de personaliarubriek melden? Dat kan via het aanmeldformulier op de site: www.mr-online.nl/meld-een-carriereswitch/ beter werk PERSONALIA
FINANCIEEL ADVISEUR VOOR NOTARIAAT & ADVOCATUUR van Boetzelaerlaan 24H • 3828 nS Hoogland • tel. 033-20 35 000 • info@ronBorgdorff.nl • www.ronBorgdorff.nl verzekeringen zowel zakelijk als particulier oa: • Beroeps- en Bedrijfsaansprakelijkheid • cyBerrisks- en datalekken • arBeidsongeschiktheid • verzuim • inventaris Groeide uw verzekeringskantoor zo groot, dat goede service voor u verleden tijd is? Of wilt u uw polissen toetsen aan de eisen van de moderne tijd? Ron Borgdorff is meer dan 25 jaar het vertrouwde adres voor advocaten, notarissen en vrijgevestigde juristen. Ouderwetse service, altijd bereikbaar en mét persoonlijke aandacht. Is uw oude verzekeringskantoor u ontgroeid? Wat een papierwinkel, vroeger hielpen ze mij nog… Maar hoe weet ik nu nog of ik goed verzekerd ben? Weet jij wie ik daar moet hebben? Ik was bij het kastje, nu bij de muur… Ik weet het ook niet meer, vandaag alweer een ander aan de lijn… MR. 2 2024 / 15 MIRELLA PELETIER is na een aantal jaar als docent bij de Universiteit Leiden teruggekeerd naar de advocatuur; ze maakt deel uit van de civiele cassatiepraktijk van Van der Feltz advocaten. Wat zou ze veranderen als ze op de stoel van de wetgever zou zitten? “Volgens mij zou de praktijk gebaat zijn bij hercodificatie van het appelprocesrecht. De regels in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering die het hoger beroep regelen zijn verouderd, terwijl de jurisprudentie van de Hoge Raad op dit punt erg fijnmazig is. Tegelijkertijd is kennis van deze regels belangrijker geworden. Zeker nu de Hoge Raad zich meer is gaan richten op zijn kerntaken – rechtsTARANEH RIYAZI is per 1 januari begonnen als partner bij Ekelmans Advocaten. Ze werkte daarvoor bij NN Advocaten. Riyazi houdt zich bezig met cassatiezaken en aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht. “Ik zie het als een eer tot de selecte groep advocaten te horen die bij de Hoge Raad mogen procederen. De cassatiepraktijk trekt mij vooral vanwege de juridische diepgang en de creativiteit die nodig is om de mogelijkheden in cassatie te zien dan wel om deze te creëren. Bijzonder is ook dat een cassatieprocedure meteen ook een bijdrage levert aan de rechtsvorming wanneer de zaak een zaaksoverstijgend belang heeft.” Mededingingsrechtadvocaat MURAT DUMAN is begin dit jaar overgestapt van Houthoff naar CMS. Een zaak waarop hij met veel plezier terugkijkt, is een tweedefase-onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt naar een beoogde fusie. “De ACM-procedure die in de eerste instantie een eitje leek, bleek een massieve horde te zijn. Het was een heel intensieve en langdurige strijd met veel onverwachte wendingen. De samenwerking met de cliënten was perfect en we waren één team. Het bleef letterlijk tot het laatste moment spannend. Toen we het telefoontje kregen dat ACM groen licht gaf, was de ontlading immens. Dat hebben we ook groot gevierd met de cliënten.” Mr. overstappers In de rubriek Overstap van de week op onze site komt elke week een jurist aan het woord die een nieuwe baan heeft. Hieronder enkele uitspraken van de overstappers. De volledige interviews zijn te vinden op https://www.mr-online.nl/mrs-van-de-week/overstapmr-van-de-week/. ontwikkeling en rechtseenheid – zodat in veel gevallen de appelprocedure het eindstation zal zijn.” FRISO SERRARIS is sinds januari partner bij Lennox Litigation in Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in corporate en commercial litigation, meer specifiek in beroepsaansprakelijkheid. Hij werkte hiervoor bij komstig van Blaisse. Zijn guilty pleasure is achterklap. “Het exhibitionisme van bekende mensen; het fascineert me. Zeker in combinatie met het recht. Van de verwikkelingen van Rachel Hazes in de rechtszaal tot de gevolgen van uitspraken van Kanye West (thans Ye) voor zijn deal met Adidas; I love it.” beter werk
Ben jij een merkenrechtprofessional die altijd up-to-date wil blijven over de laatste ontwikkelingen in jouw vakgebied? Dan is de 25ste editie van de Benelux Merkendag op vrijdag 31 mei 2024 dé dag voor jou! Wij nodigen jou van harte uit om deze inspirerende dag bij te wonen en je kennis te vergroten op het gebied van merkenrecht. Je krijgt de kans om te leren van gerenommeerde professionals uit de praktijk, die je voorzien van praktische tips, best practices en nieuwe inzichten. Deze dag biedt waardevolle inzichten en kennis die je direct kunt toepassen in je werk. Mis deze kans niet om jouw kennis over merkenrecht te vergroten en te netwerken met andere professionals uit het vakgebied. Schrijf je nu in via de QR-code en maak je klaar voor een dag vol met nieuwe inzichten op het gebied van merkenrecht. Het programma wordt binnenkort bekend gemaakt. Wij hebben de kennis, jij scoort de punten! De bal ligt bij jou. 31 MEI 2024 | HOTEL JAKARTA AMSTERDAM | € 595,- EXCL. BTW 25STE BENELUX MERKENDAG Dé Actualiteitendag voor de Merkenrechtprofessional SCAN DE QR-CODE VOOR MEER INFORMATIE PUNTEN 5 NOVA | 5 BMM 5 IBJ | 5 OVB
1 2 3 SKILLS & CAPABILITIES: DOE BIJ TWIJFEL DE KEEPERTEST De afgelopen periode werden weer tal van nuttige tips over werk en wat daarmee samenhangt gedeeld in de rubriek Skills & Capabilities op www.mr-online.nl. Weet je niet of je door wilt met een bepaalde medewerker of cliënt en blijf je maar twijfelen? Doe dan de keepertest, luidt het advies van coach en vaardigheidstrainer Rüna Honig. Ze legt uit hoe deze methode, oorspronkelijk een vraagtechniek die bij Netflix wordt gehanteerd om optimaal door te selecteren, werkt. Stel jezelf de volgende vraag: als deze medewerker/cliënt vandaag wil vertrekken, zou ik er dan alles aan doen om diegene op andere gedachten te brengen? Is het antwoord nee? Dan weet je dat je afscheid moet nemen. Als je over je eigen baan twijfelt, kan de keepertest ook snel duidelijkheid scheppen. Als je vandaag te horen zou krijgen dat er voor jou geen toekomst meer is in deze organisatie, zou je dan vechten voor deze baan? Nee? Honig: “Dan zou ik maar snel gaan solliciteren.” Wanneer in een team iemand vertrekt, kan dat zijn weerslag hebben op de achterblijvers. Bijvoorbeeld als degene die weggaat een sfeermaker op kantoor was. Een vertrek kan leiden tot geluiden van onvrede over het vertrek in de wandelgangen, en tot bredere discussies over de manier waarop collega’s met elkaar omgaan. Als er vervolgens geen aandacht is voor het team, geen inzicht wordt gegeven in wat er speelt en geen maatwerk wordt toegepast, dan zal de onrust niet afnemen, maar eerder toenemen. Dat kan anders, aldus Lara van Vliet (Archie Advisory). Ze schrijft erover in haar bijdrage ‘Onrust door vertrek en drie typische reacties die dit niet oplossen’. arbeidsthermometer Ondernemings- recht (incl. ESG) Arbeidsrecht Internationale contracten Vooral op zoek naar purpose Remco Feuth: “De vraag naar (interim-)juristen is nog altijd aanzienlijk. Er is ook dit jaar meer vraag dan aanbod, waarbij we vooral zien dat mensen die een overstap willen maken vaak op zoek zijn naar een omgeving of rol die purpose biedt en waar men dus impact heeft of kan hebben op de maatschappij van morgen. ESG houdt veel juristen bezig en zal ook meer en meer onderdeel van hun dagelijks werk worden in de nabije toekomst. Denk aan de recent veelbesproken Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) die verantwoordelijkheden oplegt aan grote bedrijven om schendingen van mensenrechten en milieurechten in hun keten van activiteiten te identificeren. Bedrijven die vallen onder de CSDDD moeten alle schade die ze veroorzaken aan mensenrechten en het milieu identificeren, beperken en stoppen. Hoewel intussen wat afgezwakt in reikwijdte is de geest uit de fles en zal dit veel aandacht van juristen vragen. Net als - we kunnen er niet omheen, en met reden - alles wat rondom AI speelt.” Remco Feuth is consultant bij Voxius. MR. 2 2024 / 17 NGB-ACTIVITEITEN Dé beroepsvereniging van bedrijfsjuristen organiseert de komende tijd onder meer de volgende bijeenkomsten: • 19 april: Harvard onderhandelen (webinar), door Rembt Sickinghe (Kyden); • 25 april: Mededingingsrechtelijke ontwikkelingen op het gebied van fusies en overnames (sectie Mededingingsrecht), met Stephanie The (De Brauw Blackstone Westbroek); • 16 mei: Ronde Tafel ESG, bijeenkomst bij Van Doorne; • 20 juni: Zomerbijeenkomst: bezoek aan een bedrijf waar leden werken, met rondleiding en netwerkborrel. Kijk voor actuele informatie en aanmelden (alleen voor leden) op ngb.nl/agenda Bedrijfsjurist en nog geen lid? ngb.nl/word-lid Arbeidsrechtadvocaat PRISCILLA DE LEEDE is half februari overgestapt van Russell Advocaten naar Van Benthem & Keulen in Utrecht. Een zaak waar ze met plezier op terugkijkt is een recente grote fraudezaak. “De zaak speelde zich af in een internationale context, waarin ook grote cultuurverschillen speelden. Er waren meerdere werknemers bij de fraude betrokken en er moest op alle punten snel worden gehandeld. Alle beslagrekesten werden toegewezen, de werknemers werden succesvol ontslagen, de juridische procedure werd gewonnen en de bedragen (grotendeels) verhaald. En last but not least: ik had een blije cliënt.” BARRY VAN NOORT is 1 maart begonnen bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten in Amsterdam. Hij komt van Cees Advocaten en houdt zich bezig met ondernemings- en insolventierecht. “Deze overstap geeft mij de gelegenheid om in Amsterdam als curator aan het werk te gaan. Na bijna 24 jaar als curator in het Haagse is dat een mooie kans om in een nieuwe omgeving met een ander soort faillissementen te werken.” Wat de advocatuur leuk maakt is voor Van Noort “de vrijheid van het beroep, het analyseren van uitdagingen en doelstellingen en die dan zoveel mogelijk voor de cliënt vertalen in een bruikbaar advies, een overeenkomst of actie.” De drie meest gevraagde juridische specialismen:
De Wet BIG heeft als doel het bevorderen, bewaken van de kwaliteit in de gezondheidszorg en het beschermen van de patiënt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van de zorgverlener. De Wet BIG is specifiek gericht op de beroepsuitoefening door de individuele zorgverlener. Binnen de e-learning bespreken we: welke groepen de wet BIG kent; wat voorbehouden handelingen zijn; wanneer iemand wel of niet zelfstandig bevoegd is. Kortom een heldere uiteenzetting en samenvatting. Volg de e-learning gemakkelijk in eigen tijd en klik hier voor meer informatie of scan de QR-code! WET BIG INTRODUCTIE: BEROEPEN, VOORBEHOUDEN HANDELINGEN EN ZELFSTANDIGE BEVOEGDHEID e-learning volgen!
MR. 2 2024 / 19 LEES DE COMPLETE STUKKEN OP WWW.MR-ONLINE.NL/STUDENTEN. SUGGESTIES VOOR STARTERS OF STAGIAIRS? INFO@MR-STUDENTEN.NL Op www.mr-online.nl/studenten staan elke dag nieuwe berichten over studie en studentenleven, gemaakt voor en door de ambitieuze rechtenstudent. Op deze pagina een selectie. STUDENT-STAGIAIR VAN DE WEEK STARTER VAN DE WEEK mr. studenten VAN DE SITE: TWEE FILMTIPS VOOR JURISTEN (IN SPE) Borre van Steenwijk (23) studeert Europees Recht aan de Universiteit Leiden. Hij liep stage bij CMS in Brussel, praktijkgroep Antitrust, Competition and Trade. Wat moet je zoal doen? “Mijn dagen zijn gevuld met een verrassende mix van taken.Zo doe ik zowel juridisch onderzoek als marktonderzoek. Daarnaast help ik met het opstellen van adviezen voor cliënten en draag ik bij aan het schrijven van onze nieuwsbrief. Ook mag ik regelmatig aanschuiven bij vergaderingen. Wekelijks vindt jurisprudentieoverleg plaats waarin we de belangrijkste juridische kwesties binnen ons vakgebied in Nederland bespreken. Op Europees niveau hebben we ook een soortgelijk overleg, dat eens in de twee weken plaatsvindt. Dit overleg wordt samen met het Duitse en Engelse team gehouden, aangezien we ons kantoor in Brussel met hen delen.” THOSE WERE THE DAYS: ROY HEESAKKERS Roy Heesakkers, die onlangs promoveerde aan de Erasmus Universiteit (zie ook pagina 13) studeerde tussen 2010 en 2015 rechten in Utrecht en ook een jaar aan de University of Cambridge. Wat is de beste en wat de slechtste herinnering aan uw rechtenstudie? “De beste is het Janskerkhof. Ik heb altijd enorm genoten van studeren in de oude binnenstad van Utrecht. De herinnering aan dat gevoel van gemeenschap, spontaniteit en ergens ook tijdloosheid koester ik enorm. De koffie in de UB mis ik niet.” Wat wilt u de huidige generatie studenten aan advies meegeven? “Jullie werkend leven eindigt rond 2070. Hoe Iris van Willegen (26) is in 2023 afgestudeerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam op bouwrecht. In januari van dit jaar is ze gestart bij Ten Holter Noordam advocaten, in de sectie bouw-, bestuurs- en aanbestedingsrecht. Wat is je leukste ervaring tot nu toe? “Moeilijke keuze! Ik ben als werkstudent mee geweest naar het lustrumweekend in Alicante. Het was super leuk om alle collega’s in een andere omgeving beter te leren kennen. Maar ik ben ook mee geweest naar een zitting van een aannemer. Toen de zitting was afgelopen gingen we de nabijgelegen bouwplaats op, waar ik samen met een collega een rondleiding kreeg. Ik vond het enorm gaaf om al die grote hijskranen, materialen en de bouwput van zo dichtbij te bekijken.” Mr.-ambassadeur Job Meerten, rechtenstudent aan de Universiteit Maastricht, tipt twee oudere films die hij onlangs bekeek. De eerste is De veroordeling uit 2021. Daarin zie je hoe tv-journalist Bas Haan per ongeluk een media-monster creëert rond de geruchtmakende Deventer moordzaak, waarna hij alles op alles moet zetten om de waarheid boven tafel te krijgen. Volgens Job is het een “intelligente, meermaals bekroonde thriller, die op indringende wijze laat zien wat er gebeurt als recht en media te dichtbij elkaar komen. Naar mijn smaak een van de betere Nederlandse films.” Hij vindt de film verplichte kost voor juristen en rechtenstudenten. Sterrencast Zijn andere tip is The Counselor (2013). Daarin neemt een succesvolle advocaat eenmalig deel aan de activiteiten van een nietsontziend drugskartel, en zit al gauw in de problemen. Ondanks een absolute sterrencast (Michael Fassbender, Penélope Cruz, Cameron Diaz, Javier Bardem en Brad Pitt) werd de misdaadthriller door het grote publiek maar VERPLICHTE KOST VOOR RECHTENSTUDENTEN matig gewaardeerd. Job schrijft dat hij had de film dan ook had bewaard om zich niet te vervelen als hij een keer lang in de trein zou zitten. “Maar wat baal ik achteraf dat ik hem niet rustig ’s avonds thuis heb bekeken, want ik ben het geenszins eens met de kritiek.” Het verhaal is inderdaad complex en je leert de personages slechts oppervlakkig kennen, maar desondanks vond Job de film zeer de moeite waard. “The Counselor verdient de status van sleeper hit.” hoop je dat de wereld er dan uit ziet? Aan welk aspect daarvan zou je het allerliefste willen bijdragen? Maak daar je werk van. Veertig jaar is een lange tijd. Als we allemaal iets kiezen waar we in geloven, dan kunnen we samen kathedralen bouwen. En het is nog leuk ook.”
www.mr-online.nlRkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=