Mr.

28 / Mr. 3 2018 E moties? Daar hoefde je zo’n tien jaar geleden niet mee aan te komen bij rechters. “Rechters vonden dat emoties geen rol mogen spelen bij de oordeels- vorming”, zegt Maria IJzermans. “Anderen gaven toe dat emoties wel degelijk invloed hebben, maar hadden geen idee welke.” Dat laatste wilde IJzermans nu juist graag weten. Als universitair docent aan de Universiteit van Tilburg nam ze geen genoegen met het rechterlijk oordeel als ‘black box’. Daarom deed ze uitgebreid theoretisch onderzoek naar de oordeelsvorming door rechters, wat resulteerde in de dissertatie De overtuigingskracht van emoties bij het rech- terlijk oordeel . Ze verbond voor haar onderzoek twee disci- plines aan elkaar: de retorica en de cognitieve psycholo- gie. Die laatste heeft als uitgangspunt dat emoties zeker een rol spelen bij het rechterlijk oordeel. “Uit onderzoek is gebleken dat emoties van invloed zijn op elke oordeels- vorming in complexe onzekere zaken, dus ook op de meeste rechterlijke beslissingen.” Dat inzicht combineerde ze met de uitgangspunten van de klassieke retorica, waarin ze onderwijs heeft gege- ven. “De hoofdregel is dat je als spreker bedenkt welk effect je hebt op je publiek. Daarvoor heb je drie overtui- gingsmiddelen: logos (argumenten die tot een logische redenering leiden), pathos (inspelen op de emotie van het publiek) en ethos (geloofwaardigheid, vertrouwen wekken).” Alles wat je zegt en doet moet ten dienste staan van die overtuigingsmiddelen, vond de Griekse Hoe overtuig je de rechter? Juristen hebben de logica meestal goed onder knie, maar hoe zit het met emoties als overtuigingsmiddel? Mr. ging te rade bij wetenschapper Maria IJzermans, rechter Rutger Wery en hoogleraar en rechter Ton Hol. “Erken dat de rechter ook maar een gewoon mens is met dezelfde gevoelens als iedereen.” DOOR PETER LOUWERSE SHUTTERSTOCK-STOCK_VECTORSALE DE KUNST VAN

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=