Een slimme jurist is op de toekomst voorbereid

Delen:

17 juni Een slimme juristNiet star en bureaucratisch, maar oplossingsgericht en creatief, dat moet de gemeentejurist van vandaag zijn. Dat blijkt op 16 juni op de slotconferentie van een project strategisch juridisch opleidingsbeleid voor gemeenten.

Begin 2015 startten de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), de Vereniging Juridische Kwaliteitszorg Lokaal Bestuur (VJK) en de Stichting Beroepsopleiding Gemeentejuristen (SBG) dit project. Motto: een slimme jurist is op de toekomst voorbereid. Ruim vijftig gemeentejuristen en een enkele burgemeester verzamelen zich in het fraaie gotische gebouw van de VNG (foto) aan de Haagse Nassaulaan. Tom Barkhuysen, advocaat-partner bij Stibbe en hoogleraar in Leiden, is dagvoorzitter.

Eddy Pronk, stadsjurist concernstaf gemeente Leiden, bespreekt de kerncompetenties die de gemeentejurist vandaag de dag nodig heeft. “De Amsterdamse Ombudsman constateert in zijn jaarverslag een botsing tussen de systeemwereld en de leefwereld van de burger, vooral veroorzaakt door de formeel-juridische opstelling van gemeenten. Dat moet veranderen. Je moet buiten de regels durven denken en werken.”

Binnen gemeenten ziet men de gemeentejurist als star en bureaucratisch, maar ook als rechtsstatelijk en betrouwbaar. “De samenleving vraagt om meer responsief recht, terwijl de jurist getraind is volgens de standaarden van autonoom recht”, aldus Pronk. Als de acht belangrijkste kerncompetenties noemt hij: ondernemingszin, zelfstandigheid, integriteit, analytisch vermogen, oordeelsvorming, inlevingsvermogen, mondelinge communicatie en initiatief nemen. Volgens Pronk moet de gemeentejurist gaan denken in oplossingen, in plaats van vooral regels op te zoeken. “Daarbij is een moreel kompas van groot belang.” Voorzitter Barkhuysen vindt dat kennis van het recht, gewoon het bijhouden van het vakgebied, toch ook wel in rijtje kerncompetenties thuis hoort.

Halve kracht

Gerardus Bartels, strategisch concernadviseur juridische zaken in Breda, kijkt naar het aanzien en het imago van de beroepsgroep gemeentejuristen. “Dat staat er belabberd voor”, constateert hij. “Strafpleiter Spong heeft eens gezegd: als je op halve kracht wilt werken, moet je overheidsjurist worden. Voor zover ik weet heeft hij nooit bij de overheid gewerkt. Anders zou hij beter weten. Laat hem maar eens een week op mijn stoel zitten.”
De gemeentejurist moet niet altijd risicomijdend en star behoudend zijn, dat werkt maar verkrampend, aldus Bartels. “Check en dubbelcheck is niet altijd gewenst. Van de gemeentejurist wordt verwacht dat hij meehelpt in het bereiken van oplossingen en bovendien ruimte geeft om met creatieve uitkomsten te komen. Hij moet afscheid nemen van de risicoreflexen die de jurist met de paplepel zijn ingegoten. Weg met de jurist als moraalridder en scheidsrechter. Jan de Koning, voormalig minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, zei in de jaren tachtig: “Als het niet gaat zoals het moet, dan moet het maar zoals het gaat.” Bedenk nu eens wat er wél kan gebeuren om zo dicht mogelijk bij het gewenste resultaat te komen.”
Bartels benadrukt het belang van netwerken en zichtbaar zijn. “Loop op vrijdagmiddag eens door de bestuursvleugel. Dan zijn er meestal geen vergaderingen en zitten de wethouders achter hun bureau. Maak eens een praatje. Of ga naar een raadsvergadering als er voor jou geen bijzondere agendapunten zijn, en babbel eens met de gemeenteraadsleden.” Hij geeft als tip een mentorprogramma voor jonge juristen in te stellen. “Daar hebben we zeer goede ervaringen mee.”

Netwerken

Na de pauze worden de opleidingskundige en beleidsmatige uitgangspunten voor en de uitwerking van een strategisch juridisch opleidingsbeleid besproken. Hierna wordt gediscussieerd onder leiding van dagvoorzitter Barkhuysen, waarna het tijd is voor een hapje en een drankje. En natuurlijk: netwerken. De resultaten van het project zijn neergelegd in een boekje, dat bij de conferentie wordt gepresenteerd. “Dat het project is afgerond wil nog niet zeggen dat het doel is bereikt”, benadrukt projectleider Gerrit Krol, oud-gemeentejurist. “Dat is pas het geval als zoveel mogelijk gemeenten de verworvenheden van het project in de praktijk gaan toepassen.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven