Een azuurblauwe zee, tropische witte stranden, zeilen, zwemmen en duiken, wuivende palmen en een vriendelijk leefklimaat. Even zoveel redenen voor advocaten uit Nederland om hun praktijk te willen vestigen op een van de eilanden in het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Hoe ziet het straatbeeld er uit en waar zitten die advocaten?
De eilanden kennen een authentieke Caribische architectuur. Deze heeft door de jaren heen een eigen ontwikkeling doorgemaakt. De eilanden zijn afwisselend overheerst door onder meer de Fransen, de Spanjaarden, de Britten, de Nederlanders en de Amerikanen. Dit heeft tot gevolg gehad dat er een karakteristieke Caribische vormgeving is ontstaan. Deze ontwikkeling is door minstens drie factoren bepaald: de invloed uit de “moederlanden”, de inwerking van de plaatselijke omstandigheden en de nauwe contacten tussen de eilanden door onderlinge handelsbetrekkingen.
Op 4 december 1997 is het historische gedeelte van Willemstad op Curaçao op de werelderfgoedlijst van de United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) geplaatst. Willemstad is een levendige en kleurrijke stad, waarvan de kern al in de zeventiende eeuw werd gesticht. De stad representeert een unieke mengeling van Nederlandse en Caribische stijlinvloeden. Dat geldt eigenlijk voor heel Curaçao. Naast de historische bebouwing in Willemstad kent Curaçao talrijke andere plekken waar historische landhuizen en ook karakteristieke zogenoemde kunuku-huisjes de sfeer bepalen. De laatste zijn kleine meestal primitieve huisjes waar de minder vermogende onderdak vinden. Zoals overal ter wereld zie je de tegenstelling tussen arm en rijk al oudtijds in de architectuur en in de bouw weergegeven.
Een nieuwe generatie architecten op Curaçao, de yu di Kòrsou (“kind van Curaçao”), streeft naar een eilandeigen architectuur. Dat is vooral te merken in de woonhuisarchitectuur, waarbij de architecten de wensen van de opdrachtgevers zoveel mogelijk op een eigen, authentieke manier trachten te realiseren. In beginsel mag iedereen op de eilanden een woning bouwen naar eigen wensen en stijl. Er zijn natuurlijk ook wettelijke regels op het gebied van bebouwing, planning en ruimtelijke ordening, die deze wensen kunnen beperken.
De eilanden hebben regels gemaakt om met name de oude monumentale panden en overige monumenten zoveel mogelijk te behouden. Dit heeft uiteraard voor- en nadelen. Net als in Nederland is het verboden zonder vergunning van de overheid of in strijd met bij zodanige vergunning vastgestelde voorwaarden een beschermd monument geheel of ten dele af te breken of te verplaatsen, te vernielen of te beschadigen, in enig opzicht te wijzigen en/of te herstellen, te gebruiken of te laten gebruiken op een wijze waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht.
De regelgeving heeft met zich mee gebracht dat prachtige monumentale panden behouden zijn gebleven. In deze panden zijn onder meer advocatenkantoren, financiële instellingen en overheden gevestigd. De regelgeving bepaalt ook dat monumenten die nagenoeg geheel zijn vervallen, desalniettemin niet mogen worden gesloopt. De eigenaren van dergelijke monumentale panden hebben doorgaans weinig behoefte om geld te investeren om “hun” monumenten volgens de gestelde strenge regels te restaureren en te onderhouden. Het gevolg is dat vervallen monumenten mede het straatbeeld van de eilanden bepalen.
Hoewel deze vervallen monumenten (zoals een bijna verlepte roos) volgens sommigen zelfs hun eigen charme hebben, gaan in die vervallen monumenten vaak zogenaamde chollers wonen. Chollers zijn het Curaçaose equivalent van de Amsterdamse straatjunk. Zij symboliseren daarmee een cynische verzoening van arm en rijk: geen advocatenkantoor in het monumentale pand, maar een groep drugsgebruikers. Aan de juristen is het dan weer om die regelgeving zodanig aan te passen dat deze panden effectief kunnen worden hersteld en onderhouden. Dan moeten de chollers er uit en kan het advocatenkantoor er in. Cynisch?
