Ruim 73 duizend strafzaken werden in 2024 door strafrechters behandeld. Het merendeel betrof politierechterzaken (ruim 60 duizend). Daarnaast waren er ruim 9 duizend zaken die voor de meervoudige kamer kwamen en ruim 3 duizend kinderrechtenzaken. In totaal deden rechters in 2024 in 1,4 miljoen rechtszaken uitspraak – slechts 5 procent betreft dus strafzaken. Diefstal en inbraak kwam het vaakst voor: bijna 17 duizend gevallen, gevolgd door rijden onder invloed (11.280 keer) en mishandelingen (8.740). Er waren in 2024 5.260 zaken over drugsmisdaad en 2.480 over vernielingen.
Vrijspraak en celstraffen
In ruim 90 procent van deze 73 duizend strafzaken sprak de rechter in eerste aanleg een schuldigverklaring uit. In één op de vijftien zaken (5.635 keer) volgde vrijspraak. In 2024 was de gevangenisstraf de meest opgelegde hoofdstraf (23.275 keer), gevolgd door de werkstraf en een geldboete. De verdachten waren overwegend mannen: 65.615 mannen tegen 7.130 vrouwen. Minderjarigen waren sinds 2014 minder vaak verdacht van een misdrijf.
Naslagwerk
Deze cijfers staat in de drieëntwintigste editie van Criminaliteit en Rechtshandhaving die de periode 2014 tot en met 2024 in kaart brengt. Dit statistische naslagwerk is het resultaat van samenwerking van het Wetenschappelijk Onderzoek en Datacentrum (WODC), het Centraal Bureau voor de Statistiek en de Raad voor de rechtspraak.
Instroom
In 2024 daalde het aantal door de politie geregistreerde misdrijven, vergeleken met 2023 met 1 procent. Het aantal geregistreerde verdachten nam sterker af (6 procent). De instroom van zaken bij het OM nam echter toe met 9 procent, evenals het aantal dagvaardingen en oproepen wegens verzet tegen een strafbeschikking (8 procent). Ook steeg het aantal sancties dat is opgelegd door het OM en de rechter met respectievelijk 20 procent en 1 procent.
Langere termijn
Van groter belang zijn de cijfers op de langere termijn. Tussen 2014 en 2024 zijn de misdaadniveaus op alle fronten lager. Zo is het aantal ondervonden traditionele delicten (zoals vermogensmisdrijven, vandalisme en geweld) per 100 inwoners met 25 procent gedaald (in peiljaar 2023) en is het aantal door de politie geregistreerde misdrijven en verdachten gedaald met respectievelijk 21 procent en 24 procent. Deze daling werkt ook verderop in de strafketen door: een daling van 6 procent in het aantal zaken dat bij het OM instroomt en 28 procent minder beslissingen door de rechter. Het aantal slachtoffers van traditionele delicten daalde in tien jaar fors: van vier naar drie miljoen. Het aantal slachtoffers van online delicten steeg ook fors: van 1,5 naar 2,3 miljoen.
Lees hier het rapport Criminaliteit en rechtshandhaving 2024.
