Frits Bakker: ‘Kern van waarheid in rapport HiiL’

Delen:

Frits Bakker
Frits Bakker. Foto Raad voor de rechtspraak

Het onderzoeksrapport waarin onderzoeksinstituut HiiL de gebreken van de rechtsstaat aan de kaak stelt, bevat volgens Frits Bakker een kern van waarheid. “Maar voor zover HiiL bepleit dat we in Nederland radicale stappen zetten en het roer omgooien, zijn we het er niet mee eens,” verklaart de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak. “We kiezen voor de lijn van geleidelijke ontwikkeling, ook omdat de rechtspraak voor de burger een kwestie van vertrouwen is.”

Menselijk en rechtvaardig

Het rapport ‘Menselijk en rechtvaardig, Is de rechtsstaat er voor de burger?’ stelt dat het rechtssysteem niet brengt wat mensen ervan verwachten. Dat komt volgens de opstellers onder meer door het ‘toernooimodel’, waardoor mensen in een loopgravenoorlog terecht kunnen komen. Ook zit het systeem volgens HiiL muurvast.

Drempels

“We herkennen ons voor een groot deel in dit rapport,” zegt Bakker. “Dat mensen drempels ervaren als ze naar de civiele rechter en de bestuursrechter willen is helder. We hebben het in Nederland voor de burger de afgelopen honderd jaar niet makkelijk gemaakt om zich tot de rechter te wenden, terwijl de toegang tot de rechter het sluitstuk van een goed functionerende rechtstaat is. De burger moet vertrouwen hebben in de rechtspraak, anders ondermijnt dat de rechtsstaat enorm. Daarom moeten we nu innoveren in de rechtspraak en de hele conflictoplossingsmachine.”

Gezondheidszorg

HiiL stelt dat de juridische sector een voorbeeld kan nemen aan de gezondheidszorg waar wordt gewerkt in de zogeheten diagnose behandelcentra (dbc’s).  Naar het voorbeeld hiervan zouden juristen oplossingen kunnen organiseren rond rechtsproblemen zoals ontslag of echtscheiding, stelt HiiL. In zo’n vergaande hervorming gelooft Bakker niet. Maar hij is het wel met HiiL eens dat meer innovatie nodig is om de rechtspraak te verbeteren. “Dat hebben we in een brief aan de informateur ook aangegeven.”

Dat is een boodschap die de Raad voor de rechtspraak al langer brengt. Bakker: “Er moet flink ruimte komen voor innovatie in de rechtspraak om die rechtspraak maatschappelijk effectiever te maken. Daardoor krijgt de burger meer het gevoel dat hij iets heeft aan de rechtspraak.”

Blijvend succesvol

Innovaties zijn er volop in de rechtspleging, het probleem is op dit moment alleen om ze blijvend succesvol te maken. “Soms lopen ze stuk op regelgeving,” licht Bakker toe. “Daarom vragen wij om experimenteerbepalingen in de grote procedurele wetten. Zo moet het mogelijk worden om eerst nieuwe vormen van rechtspraak uit te testen zonder dat een wetswijziging nodig is.”

Instemming

HiiL noemt de innovaties binnen de rechtspraak kansloos, omdat ze zijn ingebed in de bestaande regelgeving. “Daar zit een kern van waarheid in,” meent Bakker. ”We kennen daar voorbeelden van. Het project burenrechter is niet het succes geworden wat wij ervan hadden verwacht. Als je niet het toernooimodel wilt hanteren, zit je vast aan artikel 96 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. En dat artikel vereist instemming van beide partijen. Maar die krijg je niet altijd als mensen in een conflictsituatie zitten. Het probleem is ook dat het iets nieuws is, en veel mensen zijn er daarom huiverig voor. Dan heb je geen zaken.”

Daarom vraagt Bakker de ruimte om het op een andere manier te doen. “Bijvoorbeeld door in één arrondissement in één jaar mogelijk te maken dat de bemiddelende rechter ook zaken behandelt als dat tegen de wil van een van de partijen in gaat.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven