Door zich daarbij aan te sluiten kunnen advocatenkantoren een dekkend netwerk verwerven in belangrijke landen. Zo kan een onafhankelijk Nederlands advocatenkantoor concurreren met global law firms als Baker McKenzie en Allen & Overy. En de formule werkt, blijkt uit gesprekken met Karen Verkerk (Dirkzwager), Michiel Pannekoek (Houthoff), Floor Wertenbroek (De Voort Advocaten) en Adriaan de Buck (Ekelmans & Meijer Advocaten).
Onlangs rondde Houthoff nog een deal af van een Chinese partij die een onderdeel van NXP wilde kopen. “Dat onderdeel zit in België, Frankrijk, India en Zuid-Korea,” verklaart Michiel Pannekoek, head of international van Houthoff. Dan is het erg handig dat Houthoff deel uitmaakt van het netwerk Lex Mundi. “Omdat die klant due diligence onderzoek wil doen, moeten we kijken of het arbeidsrecht voldoet aan de wetten in die landen. Dan bellen we met onze makkers in België, Frankrijk, India en Zuid-Korea, en die helpen ons dan met due diligence.”
Een deal in tien landen
Andersom geldt hetzelfde: dan doet Houthoff in opdracht van een buitenlands Lex Mundi-kantoor onderzoek naar het toepasselijk Nederlands recht.


Een win-win situatie, zegt Pannekoek die als niet-uitvoerend bestuurder zitting heeft in de board van Lex Mundi. “We kunnen voor onze klanten extreem eenvoudig en overtuigend internationaal opereren. Als een klant een deal wil doen in vijf of tien landen, dan is het voor ons soort kantoren (de onafhankelijken) zaak uit te leggen dat wij dat vlekkeloos kunnen. Met het netwerk van Lex Mundi vullen we dat in.”
Houthoff werkt internationaal vanuit de twee Nederlandse en zes buitenlandse kantoren met een zogeheten ‘tweevriendenbeleid’. In de grote landen, met uitzondering van de grootste jurisdicties, heeft het kantoor één ‘vriend’ uit het Lex Mundi-netwerk en één ander kantoor. “We beperken ons tot twee vrienden per land,” licht Pannekoek toe. “Het is onmogelijk is om meer dan twee nauwe contacten te onderhouden en we willen tegenover klanten duidelijk kunnen maken dat we deze kantoren echt goed kennen. Als we zeggen dat er iets van de prijs af moet, doen ze dat meestal. Als het zondagochtend af moet, dan doen ze dat.”
Grote jurisdicties
Lex Mundi profileert zich op de eigen site als Your One-Stop Cross-Border Legal Solution, met meer dan 150 advocatenkantoren actief in meer dan 125 landen. Het netwerk waarborgt de kwaliteit door een streng selectie- en kwaliteitsbeleid. “Om lid te worden moet je behoren tot de lokale top,” licht Pannekoek toe. “Er zijn 25 mensen in dienst bij Lex Mundi, en die zijn alleen bezig om kwaliteit te waarborgen.” Lex Mundi deelt kennis door middel van eigen consultants en interne opleidingen. Pannekoek schat in dat er elke dag wel een Lex Mundi-kwestie binnenkomt in zijn mailbox. “Dus over het hele kantoor gaat het om meer dan honderd items per dag.”
In de grote jurisdicties als VS, Japan en China werkt Houthoff met veel meer dan twee kantoren. “In New York kennen we de grote tien kantoren goed, en daar werken we mee samen. Dat moet omdat we anders de boot missen. Want het echte relevante inkomende werk (en dat geldt voor alle Nederlandse kantoren) komt uit Londen, Wall Street, Tokio en Bejing. En daar is Lex Mundi niet voor bedoeld.”
Verschillende culturen


Met 1000 advocaten in de EU en 6000 advocaten wereldwijd is de Trans European Law Firm Alliance (TELFA) ook een advocatennetwerk van belang. Als enige Nederlandse kantoor is Dirkzwager legal & tax aangesloten bij dit netwerk dat kantoor houdt in Brussel. “Het is fijn dat we onze klanten een internationaal netwerk kunnen bieden, en omgekeerd geldt dat voor de andere leden van TELFA,” zegt Karen Verkerk. Ze is notaris ondernemingsrecht bij Dirkzwager, en ook voorzitter van het TELFA -bestuur.
“Als jij als Nederlandse klant een internationale vraag hebt en je belt een willekeurig kantoor in het buitenland, dan is het vrij moeilijk om binnen te komen,” verklaart Verkerk. “Je hebt ook te maken met verschillende culturen. Voor ons is het als TELFA-partner makkelijker sparren als je klant vragen heeft over werkwijze van een buitenlandse advocaat. En wij kunnen de buitenlandse advocaat vertellen hoe wij met deze klant omgaan.”
TELFA berust op vertrouwen, verklaart Verkerk. In special interest groups kan TELFA monitoren of kantoren genoeg kwaliteit hebben. Er is ook andere samenwerking. De marketing managers wisselen ervaringen uit en soms doen TELFA-kantoren gezamenlijk mee aan pitches over grote overnames, of arbeidsrechtelijke onderzoeken. “Als een bedrijf wil reorganiseren, wil het weten wat de status is van het arbeidsrecht in meerdere landen. Daar kunnen wij makkelijk op inspelen met die special interest groups. Zo kunnen we ons internationaal profileren.”
Een appje naar Spanje


Advocaat Floor Wertenbroek (De Voort Advocaten, Tilburg) had bij een vorig kantoor ervaring met een internationaal netwerk. Toen ze merkte dat het kantoor in Rotterdam waar zij voor zij bij De Voort werkte niet bij zo’n netwerk was aangesloten, besloot ze er zelf eentje op te richten: JustOne. Inmiddels bestaat het netwerk uit advocatenkantoren uit twaalf landen. Het vinden van buitenlandse partners ging spelenderwijs, vertelt Wertenbroek. “Je doet zaken met een buitenlandse collega met wie het klikt, en die nodig je uit.”
Wertenbroek beschouwt het netwerk als een middel om klanten te bedienen die internationale vragen en geschillen hebben. “Als een bedrijf op Google gaat zoeken wie de bestuurder van een vennootschap in Spanje is, dan lukt dat echt niet. Als ik een appje stuur naar mijn contact in Spanje, dan heb ik het antwoord binnen een kwartier.”
Het belangrijkste is dat je iemand in het buitenland kent die je vertrouwt, meent Wertenbroek. “Het netwerk is vooral belangrijk voor onze eigen klanten en niet om nieuwe buitenlandse klanten binnen te halen,” legt ze uit. Dergelijke acquisitie blijft beperkt tot vijf nieuwe klanten per jaar. “Ik praat vloeiend Frans, en Franse en Waalse ondernemers vinden het onprettig om Nederlands of Engels te moeten praten. Die komen dan bij mij uit omdat ze hun eigen taal willen spreken.” De Voort Advocaten maakt elke week wel gebruik van het netwerk, schat Wertenbroek in.
Van Tokio naar Texas


“Van Sidney tot Santiago en van Tokio tot Texas.” Zo omschrijft advocaat-partner Adriaan de Buck van Ekelmans & Meijer Advocaten het internationale netwerk Legalink, waarbij het Haagse kantoor is aangesloten. “Het voordeel van Legalink is dat je met 70 advocatenkantoren en 3500 advocaten wereldwijde dekking hebt.”
En Legalink is meer dan een label, vervolgt De Buck. “Er zijn tweejaarlijkse bijeenkomsten, practice groups, er worden brochures uitgegeven om de cliënt te informeren over de diverse jurisdicties en er is de Legalink Academy voor high potentials. “
Ekelmans & Meijer richt zich op de verzekeringssector en (middel)grote ondernemingen. Het internationale corporate werk loopt via Legallink. Het kantoor is ook aangesloten bij het netwerk ILG voor verzekeringsadvocaten. “We hebben geen vestiging in het buitenland en om je Nederlandse cliënten optimaal te bedienen bij internationaal werk, is het verstandig om je aan te sluiten bij een internationaal netwerk. Het werkt twee kanten op.”
Vriendje stal Rolls Royce
Een grensoverschrijdend netwerk is belangrijk, omdat kantoren als Ekelmans & Meijer steeds vaker internationaal werken. De bulk van het inkomende werk is contractenwerk en overnames. Als een buitenlands bedrijf een Nederlandse vennootschap wil overnemen, gebeurt dat volgens Nederlands recht en moet er dus een Nederlandse advocaat aan te pas komen.
Maar er zijn ook intrigerende particuliere kwesties, vertelt De Buck. “Ik werd op een zaterdag gebeld door een advocaat uit Londen. Een cliënt van hem, een vermogende Engelse dame, reed in Nederland rond in haar Rolls Royce, totdat haar vriendje er met die auto vandoor ging.” De dame zat volledig klem, ze kon niet met haar privévliegtuig terug omdat het vriendje ook de papieren had meegenomen. “Ik regelde het hele weekend van alles met de ambassade,” memoreert De Buck. Het voorbeeld toont volgens hem aan hoe belangrijk persoonlijk contact is in Legalink: “Als ik de Engelse advocaat niet goed had gekend, had hij niet me niet zomaar op zaterdag gebeld.” De Rolls Royce kwam later overigens boven water. “Het vriendje kreeg spijt en bracht de wagen terug.”
Eensluidende tarieven
Andersom kunnen buitenlandse advocaten Nederlandse cliënten helpen, bijvoorbeeld bij de aankoop van aandelen in een buitenlandse vennootschap. Maar ook, zoals onlangs, als een Nederlands bedrijf wordt gedagvaard in Spanje. De samenwerking bevalt prima, zegt De Buck. “Alles gaat heel laagdrempelig. En de kost gaat voor de baat uit, we hebben het lidmaatschapsgeld er al ruimschoots uitgehaald.”
De vier geïnterviewden zeggen dat de bijbehorende financiële regelingen niet ingewikkeld zijn. “Er vindt geen afrekening plaats, en we vragen geen commissie,” zegt Verkerk (Dirkzwager). “Als wij een zaak voor een Portugese cliënt doen, betaalt die het Dirkzwager-tarief.”
De Voort houdt soms rekening met de tarieven in het land van de buitenlandse cliënt. Wertenbroek: “Als ik namens een Poolse advocaat vragen stel over Poolse werknemers in Nederland en die Poolse collega rekent 100 euro per uur, dan gaan we haar klanten geen volle lokale tarieven rekenen.”
Bij Lex Mundi geldt altijd het lokale tarief, zegt Pannekoek (Houthoff). “De Engelse klant betaalt dus de Nederlandse tarieven. En we zijn flexibel. Over de verdeling van een vaste fee moet je goede afspraken maken. Dat is altijd binnen vijf minuten opgelost.” Bij Legalink hanteren kantoren zoveel mogelijk eensluidende tarieven.