Het plan komt uit de koker van demissionair minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming). Hij stelde eind november voor om gevangenisstraffen uit te stellen omdat de penitentiaire inrichtingen over te weinig personeel beschikken. Ook wil Weerwind nagaan of gedetineerden eerder met een enkelband kunnen worden vrijgelaten.
Gemorreld
“Als gemorreld wordt aan de beslissing van de rechter, kan dat het gezag en de geloofwaardigheid van de rechtspraak beschadigen”, zei Henk Naves, de voorzitter van de Raad, tegen NRC. Zo tast het kabinet niet alleen het gezag van de rechter aan, aldus Naves, maar mogelijk ontstaat zo ook rechtsongelijkheid. Het kabinet zou een plan hebben om mensen niet langer op te sluiten (vervangende hechtenis) als ze boetes van een bepaalde omvang niet betalen. Naves tegen NRC: “Het is niet uit te leggen dat iemand wiens boete net te hoog is wél moet zitten als hij niet betaalt, maar een ander met een iets lagere boete niet.”
Meer speelruimte
Naves denkt dat de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) met deze maatregelen meer ‘speelruimte’ wil krijgen om zelf te bepalen hoe de straffen moeten worden uitgevoerd, iets dat de DJI eerder al tevergeefs heeft geprobeerd. Naves vermoedt nu dat het acute personeelsprobleem daarvoor wordt aangewend.
Geen rekening houden
Zelf heeft de Rechtspraak geen rol in het oplossen van het capaciteitsprobleem in het gevangeniswezen, benadrukt Naves. Rechters hoeven bij het opleggen van straffen ook geen rekening te houden met personeelstekorten, maar Naves sluit niet uit dat rechters zich in de praktijk wel door de capaciteitsproblemen laten leiden.
