Op donderdagavond 5 maart debatteert de Tweede Kamer over het initiatiefwetsvoorstel dat rechterlijke toetsing van wetten aan de Grondwet mogelijk moet maken. Als wetten kunnen worden getoetst aan de Grondwet, kunnen rechten van burgers beter worden beschermd. De Raad voor de rechtspraak maakt zich al langer hard voor een dergelijke toetsing.
Nederland is een van de weinige democratieën ter wereld waar een ‘toetsingsverbod’ geldt. Dit houdt in dat de Nederlandse rechter niet mag beoordelen of wetten in strijd zijn met de grondrechten van burgers zoals die in de Grondwet zijn neergelegd. De gedachte achter dit toetsingsverbod is dat het parlement bij het aannemen van nieuwe wetten waarborgt dat grondrechten niet in het geding zijn.
Als dit onverhoopt niet het geval is kan de rechter de overheid op dit moment alleen corrigeren door haar te houden aan internationale verdragen die Nederland heeft ondertekend waarin dezelfde grondrechten zijn vastgelegd als in de Grondwet. Een garantie dat de betreffende wet dan ook wordt ingetrokken of aangepast, is er niet.
