Tijdens een inwerkperiode op Curaçao keken mijn nieuwe collega’s mij meewarig aan als ik zei voor ons kantoor op Bonaire te zullen gaan werken. Bonaire, is dat niet veel te klein? Daar is toch niets te doen? zeiden ze dan. Die vraag krijg je wel vaker als bewoner van een BES-eiland (de Openbare Lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba). Als ik in reactie opmerk dat ik wel wat gewend ben, aangezien ik twee jaar op Saba heb gewoond, dan vallen monden open. Saba, hoeveel mensen wonen daar dan? Het antwoord is: vijftienhonderd vaste bewoners. Dan is Bonaire zelfs groot, met meer dan tien keer zo veel bewoners!
Ook vragen vrienden en familie vaak of er wel genoeg werk is voor een advocaat op zo’n klein eiland. Maar over de hoeveelheid werk hebben wij zeker niet te klagen; het is eerder te veel dan te weinig. Onze vestiging op Bonaire breidt dit jaar dan ook uit met twee advocaten. Daardoor zijn we in totaal met vijf advocaten. Iedereen is druk. En we zijn niet het enige kantoor; op Bonaire zijn ongeveer tien advocaten werkzaam.
Ondanks de kleinschaligheid van het eiland werkt ons kantoor door haar reputatie en met vestigingen op drie andere eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen voor veel (grote) bedrijven, maar ook voor de rijks- en lokale overheid. Betrokkenheid bij vrijwel alle spannende juridische zaken is daardoor gegarandeerd. Daarbij zijn de lijntjes kort.
Als ‘one firm’ wordt per zaak het beste team van ons kantoor samengesteld. Daardoor doen we ook zaken op de andere eilanden, waardoor je zomaar in het schitterende ‘courthouse’ van Sint Maarten kan komen te staan voor een Bovenwindse BES-ambtenarenzaak.
Het werk is veelzijdig. Advisering maakt een groot onderdeel uit van de praktijk, aangezien je als een van de weinigen goed op de hoogte bent van het recht dat specifiek op Bonaire geldt. Maar er wordt ook veel geprocedeerd. Daarbij is ons kantoor betrokken bij het aanpassen van wetgeving naar de nieuwe staatkundige structuur, dus werk je ook als wetgevingsjurist.
Wetgeving op de BES-eilanden is een apart fenomeen. Oude Antilliaanse wetgeving is omgezet in BES-wetgeving. De bedoeling is om terughoudend Nederlandse wetgeving te implementeren op de BES, waarbij natuurlijk rekening moet worden gehouden met de kleinschaligheid van de eilanden. Ondanks de goede bedoelingen, schiet “Europees Nederland” soms helaas toch wel wat door. Zo is zeer omvangrijke en gecompliceerde financiële toezichtwetgeving ingevoerd voor de vijf banken die hier op het eiland gevestigd zijn (en die banken hebben zonder uitzondering regionale of hoofdkantoren op Curaçao waar ander toezicht geldt). En hoewel het concordantiebeginsel nog altijd instrueert dat de regeringen van de landen die deel uitmaken van het Koninkrijk der Nederlanden, wetgeving zoveel mogelijk op overeenkomstige wijze dienen te regelen, zien wij dat de wetgeving van Curaçao, Sint Maarten en de BES-eilanden meer en meer uit elkaar loopt (om over Aruba nog maar te zwijgen).
Hier werken is soms pionieren. Er is weinig jurisprudentie te vinden voor Bonaire, aangezien het BES-recht pas twee en een half jaar oud is, dus in veel gevallen maak je jurisprudentie. Er is één rechter en één rechtszaal op Bonaire. Soms worden er daarom rechters vanuit Curaçao ingevlogen. En in hoger beroep, komen de leden van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie met z’n allen naar Bonaire toe. De rechterlijke macht heeft het misschien nog wel het lastigst met de relatief recent gewijzigde staatkundige verhoudingen: rechters die werken op de eilanden moeten op de hoogte zijn van alle verschillende regelgeving.
De nieuwe en complexe situatie maakt het voor juristen die op de eilanden werkzaam zijn des te interessanter. Natuurlijk zijn er ook nadelen aan de kleinschaligheid van de eilanden. Zo gaat het vooroordeel over ‘chillen op de antillen’ niet op voor advocaten op de BES – helaas. Cliënten (en wederpartijen) kom je ook in de kroeg tegen. En er is vaker dan gemiddeld sprake van een conflict of interest. Toch ervaar ik: klein en fijn!
