In de brief, waarin de notaris als potentiële “poortwachter bij financieel-economische criminaliteit” wordt gepositioneerd, schetst de KNB dat notarissen regelmatig cliënten weigeren op grond van vermoedens van criminele activiteiten door die cliënt. Een notaris kan echter niets doen om te voorkomen dat zulke cliënten vervolgens “na weigering door de ene notaris eenvoudig bij een collega-notaris kunnen aankloppen.”
“Om georganiseerde criminaliteit effectief aan te pakken, is het nodig dat notarissen onderling relevante informatie kunnen uitwisselen”, zo betoogt de KNB in de brief. De huidige regelgeving rondom verplichte geheimhouding verhindert die informatie-uitwisseling echter. Daarom adviseert de KNB om die geheimhoudingsplicht deels te ontmantelen.
Collectief waarschuwingssysteem
Om de verplichte geheimhouding deels op te heffen, is een wijziging van de Wet op het notarisambt nodig. Volgens de KNB zou dat goed mogelijk zijn, omdat de nieuwe Europese anti-witwasverordening (AMLR) al meer ruimte biedt voor onderlinge uitwisseling van informatie door onder andere notarissen. De Nederlandse wetgeving zou met een inperking van de geheimhoudingsplicht dus beter aansluiten op die verordening.
Als de geheimhoudingsplicht deels zou worden opgeheven, zou dat ruimte bieden voor wat de KNB een “collectief waarschuwingssysteem” noemt. “Zodat notarissen via een besloten kanaal kunnen checken of cliënten met kwade bedoelingen ook bij andere notarissen heeft geprobeerd te frauderen.” De KNB vergelijkt zo’n systeem met de alarmsystemen zoals die al in gebruik zijn binnen de financiële sector.
Financieel-economische criminaliteit
Het voorstel van de KNB maakt deel uit van een breder pakket aan beoogde maatregelen om financieel-economische criminaliteit in Nederland beter te kunnen bestrijden. Op 28 mei wordt over dat onderwerp een rondetafelgesprek gevoerd tussen Tweede Kamerleden, relevante beroepsorganisaties en andere belanghebbenden. De KNB stuurde de brief waarin wordt opgeroepen tot de gedeeltelijke beperking van de geheimhoudingsplicht in ter voorbereiding op dit gesprek.
“Deze versterkte informatiepositie stelt het notariaat in staat criminelen gezamenlijk beter de pas af te snijden, zonder de vertrouwelijkheid voor bonafide cliënten onnodig te schaden. De KNB roept de Kamerleden op om bovenstaande voorstellen te omarmen. Hiermee wordt de weerbaarheid van onze financiële en juridische infrastructuur vergroot en krijgen poortwachters – waaronder notarissen – de tools om effectief tegenwicht te bieden aan ondermijnende criminaliteit.”
