Lesje intercultureel onderhandelen

Delen:

Petra StienenAlternatieve geschilbeslechting is hartstikke hip. Dat bleek wel weer uit het symposium van de Vereniging Zakelijke Mediation (ZAM) op donderdag 15 september. Op de laatste bloedhete dag van de zinderende nazomer kwamen zo’n 70 mediators en advocaten bij elkaar – niet alleen om te netwerken en te borrelen met prachtig uitzicht (dat kon uitstekend op de 23e verdieping van advocatenkantoor Houthoff Buruma), ook om zich te verdiepen in het thema onderhandelen en macht.

Nederlanders gaan recht op hun doel af

Nadat ZAM-voorzitter Eva Schutte iedereen welkom had geheten, was het woord aan publiciste en senator Petra Stienen. Zij sprak uitgebreid over haar vroegere carrière als diplomaat in de Arabische wereld, en wat die haar had geleerd over omgaan met cultuurverschillen. Ze toonde het publiek een kaarsrechte rechte lijn en een spiraal. “Dit zijn verschillende culturele modellen van communicatie,” lichtte ze toe. “Jullie kunnen zelf wel raden wat het Nederlandse model is.” Gelach steeg op.

Hé, kopje koffie

Cultuurverschillen in onderhandelingen spelen op allerlei niveaus. “Elkaar aankijken, elkaar al dan niet een hand geven, is dat een teken van respect of onbeleefdheid?” Levendig schetste Stienen hoe zij als tolk (“De informele macht van tolken in de Arabische wereld is niet te onderschatten”) met een Nederlandse delegatie werd uitgenodigd op een imposant kantoor in Damascus. Hoewel het erg warm was, kregen de Nederlanders niets te drinken. “Wij Nederlanders gooien altijd meteen koffie in een meeting, we zetten de vaart erin,” aldus Stienen. “Maar in de Arabische wereld is iemand te drinken geven het teken dat de ontmoeting bijna is afgelopen, dat je iemand weg wilt hebben. Meteen een drankje aanbieden is daar onbeleefd.”

Intercultureel voetbal

Stienen noemde het een gevaar ‘al te veel te culturaliseren’. Voorbij cultuurverschillen zijn tussen mensen namelijk vooral overeenkomsten te ontdekken. “Gun de ander zijn gelaagde identiteit,” raadde Stienen haar publiek aan. “Misschien is die ander wel óók een voetballiefhebber, net als jij.”

Vervolgens werd het publiek getrakteerd op een dynamische voordracht van Thijs van der Plas, directeur-generaal bij het ministerie van Buitenlandse Zaken op het gebied van Europese samenwerking. Hij deelde de lessen over onderhandelen, die hij had geleerd uit het totstandkomingsproces van het Verdrag van Lissabon, dat de EU redde nadat de Europese Grondwet jammerlijk was afgewezen door de Fransen en de Nederlanders.

Bliksemafleider

Als tip had hij bijvoorbeeld, altijd een bliksemafleider in de onderhandelingen te bouwen: “Je moet meteen je probleem op tafel leggen en daar begrip voor kweken. Maar je moet koste wat kost zorgen dat jouw probleem niet het gróótste probleem is.” Zo wilde de Poolse regering graag een andere stemmenweging in het verdrag. “Wij hebben hen daarin toen flink opgestookt,” deelde Van der Plas mede, tot amusement van de zaal. “Onder de radar zeilen wij dan wel onze punten binnen.”

Leerzame middag

Dit soort verhalen – ook advocaat Peter Wakkie zou nog spreken – leidde tot vrolijke gezichten en geanimeerde gesprekken tussen de deelnemers tijdens pauze en borrel. De aankondiging van ZAM had ‘lessen voor professionele onderhandelaars’ beloofd. Daarmee was niets teveel gezegd.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven