Gemeenten waar sprake is van een goede sociale structuur maken meer juridische kosten dan gemeenten met een zwakke sociale structuur. Dat komt naar voren uit de benchmark Formatie en Kosten Gemeenten, uitgevoerd door bureau Berenschot.
Geschillen
Uit die analyse blijkt dat gemeenten met een betere sociale structuur meer juridische kosten maken, bijvoorbeeld door bezwaar- en beroepsprocedures bij geschillen met inwoners en bedrijven. Hierover bericht Binnenlands Bestuur. Een goede sociale structuur heeft daarom een kostenverhogend effect. Onderzoeksbureau Berenschot heeft de cijfers geanalyseerd.
Volgens Berenschot bestaan hiervoor een tweetal mogelijke verklaringen.
Begeleiding
Inwoners van gemeenten met een sterkere sociale structuur zijn zich mogelijk meer bewust van hun rechten, en voelen zich actiever betrokken bij gemeentelijke zaken. Dit kan leiden tot een toename van juridische procedures aangespannen door burgers die beschikken over de juiste middelen en kennis, en die streven naar transparantie en rechtvaardigheid. Ook bij toenemende burgerparticipatie kan er een verhoogde behoefte zijn aan juridische begeleiding.
Preventie
Ten tweede ziet Berenschot dat gemeenten met een sterkere sociale structuur in de regel vaker preventieve stappen ondernemen om conflicten te voorkomen. Hoewel deze maatregelen een preventief karakter hebben, kunnen ze leiden tot meer benodigde juridische ondersteuning. In potentie kan extra preventieve inzet op termijn wel leiden tot een daling van de externe juridische kosten, maar dat effect komt vooralsnog niet naar voren uit de cijfers.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties beoordeelt de sociale structuur per gemeente onder andere op basis van het aantal mensen met uitkeringen, huishoudens met een laag inkomen, en bijstandsgerechtigden.
