Politie, justitie en andere partners binnen de justitiële keten hebben al veel in gang gezet om een herhaling van de zaak Bart van U. te voorkomen. Dat schrijft minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) in een brief aan de Tweede Kamer.
Bart van U. heeft twee moorden op zijn geweten. In 2014 vermoordde hij ex-minister Els Borst, en in 2015 beroofde hij zijn zus Loïs van het leven. Door een aantal blunders binnen de justitiële keten werd Van U. niet aangehouden na een bevel tot onmiddellijke gevangenneming en werd er evenmin DNA bij hem afgenomen. Als die fouten achterwege waren gebleven, hadden de twee moorden waarschijnlijk voorkomen kunnen worden. Vanuit dat perspectief deed de Commissie-Hoekstra in 2015 aanbevelingen, waarvan er een aantal zijn opgevolgd.
Op basis van het Verbeterprogramma Maatschappelijke Veiligheid krijgen verdachten die door psychische problematiek gevaarlijk kunnen zijn sinds 1 november 2015 extra aandacht.
Verder heeft de politie voor de tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen nu 24 uur per dag zeven dagen per week toegang tot een overzicht van opgelegde vrijheidsstraffen. Als een agent een verwarde persoon aantreft die risicovol gedrag vertoont, kan hij controleren of er een vrijheidsstraf open staat, en zo ja, samen met de officier van justitie besluiten de gevangenisstraf ten uitvoer te leggen. Hiermee is een van de tekortkomingen opgelost.
Ook hebben de politie en het OM vorderingen gemaakt om bij veroordeelden celmateriaal voor DNA-onderzoek af te nemen waar dat nog niet was gebeurd. Ook is de werkwijze voor de afgifte en opvolging van bevelen om na veroordeling celmateriaal af te geven verbeterd. Dit waren manco’s waar de commissie Hoekstra de vinger op legde.
Een andere aanbeveling van de commissie Hoekstra was om celmateriaal af te nemen bij verdachten tijdens in verzekeringsstelling, dus voorafgaand aan een eventuele veroordeling voor een ‘DNA-waardig feit’. Daar heeft de Erasmus Universiteit Rotterdam onderzoek naar gedaan. Ook is onderzocht wat het praktisch betekent als van alle verdachten in verzekering celmateriaal zou worden afgenomen. Uit beide onderzoeken blijkt dat er bezwaren kleven aan afname en het bewaren van celmateriaal van alle inverzekeringgestelden. De kans is groot dat dit in strijd is met het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).
Om ten volle tegemoet te komen aan de aanbevelingen van de commissie-Hoekstra wil minister Van der Steur binnen de bestaande wettelijke instrumenten een sluitend systeem te creëren voor DNA-afname.
De rechtbank veroordeelde Bart van U. op 13 april 2016 tot tbs. Er werd geen gevangenisstraf opgelegd, omdat Van U. volledig ontoerekeningsvatbaar is.
