Een online wegwijzer voor burgers met juridische problemen, een advocatenpost binnen het Juridisch Loket en een voorrangssysteem voor gespecialiseerde sociaal advocaten. De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) presenteerde 29 mei een actieplan in reactie op de plannen van de minister voor Rechtsbescherming om het huidige stelsel van rechtsbijstand te herzien.
“In combinatie met voldoende investeringen kunnen innovatieve werkwijzen op korte termijn ervoor zorgen dat de toegang tot het recht voor de meest kwetsbaren gewaarborgd blijft. Het redesign-programma van de minister moet resulteren in een agenda voor 2025, dat duurt echt veel te lang,” zegt Bernard de Leest, lid van de algemene raad van de NOvA. “Uiteraard denken wij graag mee met de minister en andere belanghebbenden bij de uitwerking van onze acties.”
De NOvA verwacht dat een burger, die aanloopt tegen een juridisch probleem, zeer geholpen zal zijn met een website met wegwijzerfunctie: de online variant van de welbekende ANWB-paddenstoel. “Op deze manier kan de burger allerlei routes bewandelen op zoek naar de juiste diagnose en uiteindelijk behandeling van zijn of haar juridische probleem. Er zijn ontzettend veel websites, maar geen enkele website biedt een totaaloverzicht voor juridische, maar ook voor de veelal achterliggende sociaal-maatschappelijke problematiek. Bij deze website kan iedereen terecht, ook mensen die niet voor een toevoeging in aanmerking komen,” licht De Leest toe.
Daarnaast moet in het huidige stelsel veel meer ruimte worden gemaakt om te innoveren, bijvoorbeeld via een online kennisbank met een best practices-handboek en voor de advocatenpraktijk ondersteunende online tools. Verder stelt de NOvA voor een online advocatenpost in te richten binnen het Juridisch Loket. Via een app kan een juridisch hulpverlener snel en eenvoudig een gespecialiseerde advocaat raadplegen zodat vroegtijdig een juiste diagnose van het juridische probleem plaatsvindt.
Een ander voorstel is sociale advocaten, die aantoonbaar bewijzen specialist te zijn en kwaliteit leveren, te belonen door hen voorrang te geven bij doorverwijzing van rechtzoekenden. Dat lenigt de nood bij advocaten die zich hebben gespecialiseerd op de toevoegpraktijk en zorgt voor nieuwe broodnodige instroom van advocaten in het stelsel. De Leest maakt wel een kanttekening: “De vrije advocaatkeuze is een groot goed en dat blijft ook bij het belonen van specialisatie het uitgangspunt.”
Naast een actieplan organiseert de NOvA op 6 juni een extra Gerbrandydebat, dat geheel is gewijd aan de gefinancierde rechtsbijstand en de toegang tot het recht. Daaraan voorafgaand houden leden van de algemene raad en betrokken advocaten op 5 en 6 juni een protestestafette bij de Tweede Kamer. De Leest: “Een protest in estafettevorm om de politiek nog eens duidelijk te maken dat het water aan de lippen van de sociale advocatuur staat en dat de toegang tot het recht dreigt te worden weggespoeld. Een redesign die de minister voorstaat, is slechts cosmetisch.”
