De wandeling in Maastricht begint bij het station, en is zeven kilometer. Met een beetje doorstappen doe je hem in een kleine anderhalf uur. Maar er is van alles te zien onderweg, dus je kunt zomaar veel langer bezig zijn.
Rijk juridisch verleden
Smits, hoogleraar privaatrecht en decaan van de rechtenfaculteit van de Universiteit Maastricht, laat de wandelaar in Een juridische wandeling door Maastricht langs het rijke juridische verleden van de stad lopen. “Maastricht heeft een interessante geschiedenis”, licht hij toe. “De stad werd 600 jaar lang door twee machthebbers bestuurd: de prins-bisschop van Luik en de hertog van Brabant, en later door de Staten-Generaal van de Republiek. Dat heeft alles te maken met de militaire betekenis van Maastricht destijds.”
Smits publiceerde eerder ‘Een juridische wandeling door Leiden’. Dat boek werd onlangs ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan opnieuw uitgebracht. Smits vertelde erover als Mr. van de week.
Laatste openbare executie
De route voert langs tal van bekende plekken in het centrum. Zoals het Vrijthof, het Onze Lieve Vrouweplein, de Servaasbrug, en het oude en het nieuwe Gouvernement, waar het Verdrag van Maastricht werd getekend. Overal weet Smits wel iets over te melden. Als de wandelaar op de Markt voor het stadhuis is beland leert hij bijvoorbeeld dat daar in 1860 de laatste openbare executie in Nederland plaatsvond. De 27-jarige Joannes Nathan was door de rechtbank ter dood veroordeeld nadat hij zijn schoonmoeder het hoofd had ingeslagen.
Kelderluikarrest
Ook minder bekende plekken worden benoemd. Zo passeer je het geboortehuis van priester en hoogleraar internationaal recht Regout (1896-1942), en het pand waar het advocatenkantoor van Max Moszkowicz was gevestigd. De wandeling gaat langs verschillende gebouwen waar ooit rechtbanken en hoven hebben gezeten, en langs tal van kloosters. Veel van die kloosters zijn nu in gebruik bij de universiteit, onder andere bij de rechtenfaculteit. Je passeert ook het klooster van de Liefdezusters. “Zij hadden daar vroeger een ziekenhuis, waar Maastrichtenaar Duchateau uit het Kelderluikarrest is verpleegd nadat hij door het openstaande luik de kelder in was geduikeld.”
Kinderkopjes
Ook recentere rechtspraak komt aan de orde tijdens de wandeling: Smits verhaalt over een vrouw die flink gewond raakte nadat ze viel toen ze met haar naaldhak tussen de kinderkopjes van de Sint Bernardusstraat bleef haken. Ze stelde de gemeente aansprakelijk, maar de rechtbank Limburg wees de vordering af.
Juristen die Smits’ wandeling willen maken kunnen dus maar beter hun wandelschoenen of ander degelijk schoeisel aantrekken.
Jan Smits, Een juridische wandeling door Maastricht, WJS Uitgevers
