Het Openbaar Ministerie (OM) wil meewerken aan de invoering van een marginale rechterlijke toets van hoge transacties. Het OM denkt aan een gespecialiseerde toetsingskamer waarin rechters beoordelen of een hoge transactie rechtmatig is of niet. Het gaat om een marginale toets, omdat het OM de effectiviteit van het huidige transactiebeleid wil behouden.
“Die effectiviteit zit bijvoorbeeld in de snelle afdoening van een zaak en het kunnen opleggen van maatregelen om de bedrijfsvoering te verbeteren om strafbare gedragingen in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen,” aldus het OM. In andere landen, zoals de Verenigde Staten, is dit soort toezicht er al.
Hoewel het transactiebeleid de afgelopen jaren een ontwikkeling doorgemaakt, hoort het OM de geluiden in de samenleving waarin kritiek wordt geuit op de inzet van hoge transacties die ondoorzichtig zouden zijn. “Het OM is bevattelijk voor die geluiden in de samenleving. Daar hebben wij begrip voor en daarom willen we meewerken aan de invoering van een marginale rechterlijke toets,” aldus Gerrit van der Burg, voorzitter van het College van procureurs-generaal in een persbericht.
Het OM zegt dat het dit idee verder zal verkennen met de minister van Justitie en Veiligheid en de rechtspraak. Om zo’n rechterlijke toets mogelijk te maken is een wetswijziging nodig. Ook zou het OM een zogeheten compliance monitor willen aanstellen die toezicht houdt op het gedrag van bedrijven die een hoge transactie hebben geaccepteerd. Verder zou het OM graag zien dat het bedrijf waarmee een hoge transactie overeen is gekomen, een geldbedrag stort in een schadefonds of ten gunste van een andere instelling die de belangen van slachtoffers van strafbare feiten behartigt.
Het OM is geen voorstander van een uitgebreide rechterlijke toets. Van der Burg: “Ik denk dat je het kind met het badwater weggooit. Als een hoge transactie in volle omvang op zitting wordt getoetst door een rechtbank, hoef je geen transactie meer aan te bieden aan een verdachte. Dan kun je net zo goed meteen dagvaarden.”
