“Binnen het ondernemingsrecht is het een groot verschil of je te maken hebt met één vennootschap of met een groep van vennootschappen die binnen een concern met elkaar zijn verbonden. Bij een faillissement bijvoorbeeld komt het in essentie neer op de vraag hoe de financiële pijn wordt verdeeld. Gaat het om een faillissement van een vennootschap binnen een concern, dan zorgt dat voor een eigen dynamiek omdat je binnen dat concern altijd te maken hebt met meer partijen. Welke vennootschap draagt uiteindelijk de financiële lasten?”
Groepsgaranties
“De WHOA biedt ook handvatten voor een onderhands akkoord in concernverband, maar die roepen wel vragen op voor de praktijk. Er is hierover nog maar weinig jurisprudentie. In dit kader spelen twee actuele thema’s. De eerste is de vraag hoe je omgaat met groepsgaranties. Bij een groepsgarantie geeft de ene groepsvennootschap jegens een schuldeiser een garantie voor de nakoming van een schuld door een andere groepsvennootschap. Stel dat de hoofdschuldenaar wordt geherstructureerd en in het kader van een akkoord niet de gehele schuld voldoet. Hoe ga je dan met de groepsgarantie om? Mag die voor het geheel worden ingeroepen? Heeft de betalende vennootschap regres op de hoofdschuldenaar? En wat is de situatie als er meer vennootschappen worden geherstructureerd? Blijft de garantie dan bestaan? De vraag rijst dan in hoeverre de schuldeiser, vaak een financier, wordt beperkt in zijn verhaalsrecht richting de andere vennootschappen.”
Verrekenen
“Het tweede actuele thema is de vraag hoe je moet omgaan met verrekening binnen concernverband. Een voorbeeld: een leverancier heeft een vordering op de ene concernvennootschap en een schuld aan de andere concernvennootschap. In hoeverre mag die leverancier de schuld dan verrekenen? En mag dat in een faillissement? De Hoge Raad heeft hierover recent een uitspraak gedaan. Eerder had de Hoge Raad al bepaald dat verrekenen buiten faillissement was toegestaan. Nu heeft de Hoge Raad bepaald dat ook in een faillissementssituatie concernverrekening is toegestaan. Hoe kun je van deze uitspraak in de praktijk gebruikmaken?”
Regres en subrogatie
“Als het gaat om regres en subrogatie zie ik in de praktijk dat het lastige onderwerpen blijven. Dat ligt enerzijds aan het criterium dat in de jurisprudentie is ontwikkeld. Daar kun je mee ‘spelen’. Anderzijds is het ook een kwestie van toepassen en rekenen. Dat moet wel goed gaan, anders zou je je cliënt tekort kunnen doen. Om te voorkomen dat deze berekeningen misgaan, geef ik in de cursus altijd rekenvoorbeelden uit de praktijk. Daarmee wordt duidelijk wat de Hoge Raad heeft bedoeld bij regres en subrogatie, want aan die kennis ontbreekt het weleens. Een andere fout die regelmatig wordt gemaakt bij regres en subrogatie is dat vergeten wordt om die aspecten goed af te wikkelen bij een herstructurering.”
Aansprakelijkheid bestuurders
“Aansprakelijkheid van bestuurders binnen een concern is doorlopend actueel. In hoeverre ben je als moedervennootschap verantwoordelijk voor het beleid van de dochter? Of je eigen beleid ten opzichte van de dochter? Stel dat besloten wordt om de stekker uit één van de vennootschappen te trekken, kunnen crediteuren dan de moeder van deze dochteronderneming aansprakelijk stellen? Denk dan aan de zogenaamde artikel 403-verklaring die de moedervennootschap bij de Kamer van Koophandel moet deponeren als gebruikgemaakt wordt van een geconsolideerde jaarrekening. De moedermaatschappij verklaart zich daarmee hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de dochtermaatschappijen. Maar ook hier rijzen vragen, want wat is bijvoorbeeld de reikwijdte van deze verklaring voor schulden en voor welke tijdvakken geldt die? In de cursus komen al deze thema’s aan bod. Het is een actueel overzicht van het ondernemingsrecht toegepast op concernverhoudingen, want die hebben een heel eigen dynamiek.”
Jeroen Stal is advocaat bij Cleber Advocaten. Samen met Christiaan Zijderveld verzorgt hij de cursus ‘Concern, financiering en aansprakelijkheid’ op 22 november. Meer info & inschrijven
