Het zal je maar gebeuren als stadsbestuurder. Een deel van het centrum gaat stevig op de schop. Meerdere aannemers zijn daar bezig. Per ongeluk wordt een kabel geraakt. Met als onverhoopt gevolg: op een maanloze avond valt de straatverlichting uit. De openbare orde loopt gevaar: straatrovers en inbrekers kunnen misbruik maken van de situatie. De gemeente is even heel erg afhankelijk van het energiebedrijf. Wie voor de kosten opdraait is dan prio 2. Als de rekening echter binnenvalt komt het probleem dubbel en dwars terug.
Bij openbare orde kan aan veel worden gedacht: verkeersmaatregelen, inzet van de politie, handhaving van geluidsnormen. Maar zeker ook aan straatverlichting. Die wordt niet voor niets ook wel aangeduid als openbare verlichting.
Enige tijd geleden was ik namens Yacht werkzaam bij een energiebedrijf. Mijn taak bestond uit het verhalen van schades aan kabels en leidingen. Bij graafwerkzaamheden wordt namelijk nogal eens een kabel geraakt. Met alle gevolgen van dien.
In het centrum van een stad was een groot bouwproject gestart. Vele aannemers waren actief. Menige kabel werd geraakt. Met als gevolg dat op een stikdonkere avond alle straatverlichting er de brui aan gaf. Het gemeentebestuur vreesde een hausse aan duistere praktijken en verzocht het energiebedrijf snel de schade te herstellen. Dat was natuurlijk geen probleem, het is tenslotte de taak van een energiebedrijf om te zorgen dat de straatverlichting brandt. Maar wie gaat dat betalen?
Het bleek lastig de kosten te verhalen. Voor een deel lag dat aan het energiebedrijf zelf. Veel schadeformulieren waren niet volledig ingevuld. Daardoor was het lastig te bewijzen dat een ter plaatse werkzame aannemer een bepaalde schade heeft veroorzaakt. Maar de gemeente heeft belang bij de werkzaamheden zelf én bij een goed functionerende straatverlichting. Het leek dus alleszins redelijk dat het energiebedrijf met de gemeente om de tafel ging zitten om te praten over een tegemoetkoming in de kosten.
Na een maand of vijf zat mijn opdracht bij het energiebedrijf er op. De geplande en door mij mede voorbereide bespreking met de gemeente kon ik helaas niet meer meemaken. Toen ik er onlangs weer eens langs ging, vernam ik dat de besprekingen met de gemeente niet waren doorgegaan. Uiteindelijk heeft het energiebedrijf de schade voor eigen rekening genomen.
Deze afloop heeft mij aan het denken gezet. Had dit debacle voorkomen kunnen worden? Volgens mij wel. Grootschalige werkzaamheden in het centrum van een stad brengen het risico met zich mee dat de straatverlichting uitvalt. Daarmee loopt de openbare orde gevaar. Het is daarom praktisch en verstandig als het energiebedrijf en de gemeente van tevoren afspraken maken over hoe daarmee wordt omgegaan. Dat dit heel vaak niet gebeurt, is vragen om problemen.
Harry Groenenboom
Interim-professional Legal, Yacht
