Hoogleraar staats- en bestuursrecht Jit Peters (UvA) heeft samen met onderzoeker Geerten Boogaard het initatief genomen voor de samenstelling van een lijst met geruchtmakende openbare excuses. Doel van de lijst is om materiaal te verzamelen voor multi-disciplinair onderzoek naar de sorry-cultus die onze maatschappij volgens beiden steeds meer lijkt te beheersen.
Hoogleraar staats- en bestuursrecht Jit Peters (UvA) heeft samen met onderzoeker Geerten Boogaard het initatief genomen voor de samenstelling van een lijst met geruchtmakende openbare excuses. Doel van de lijst is om materiaal te verzamelen voor multi-disciplinair onderzoek naar de sorry-cultus die onze maatschappij volgens beiden steeds meer lijkt te beheersen.
Peters: “Ik kan het als burger niet meer bijhouden. Heeft minister Eurlings nu in het kabinet zijn excuses aangeboden voor zijn aankondiging over het uitstel of afstel van het rekeningrijden? Was het ‘sorry’ van bankier Cees Maas nu wel echt bedoeld? Anderzijds heeft Job Cohen geweigerd excuses te maken voor de fouten bij het oppakken van mogelijke terroristen. Heeft Hans Alders al excuses aangeboden voor het afscheidscadeau van Willem van Leeuwen, voorzitter van Aedes? We zien dat mensen steeds vaker als het ware worden gedwongen om in het openbaar schuld te betuigen voor de m,eest uiteenlopende zaken. Verkeerd beleid, verkeerde uitspraken, verkeerde daden, ga maar door. Weigeren past niet, kijk maar naar Cohen. Hij koos voor een principiële stellingname. Die wordt dan ook meteen in een soort verdachtenbankje gezet. Want geen sorry zeggen is ook verkeerd in de ogen van veel mensen.. Anderen maken zich er veel makkelijker van af. Je kunt dan wel vraagtekens zetten bij de oprechtheid van zo’n ‘sorry’. Zeker als dat is afgedwongen.” Het is de bedoeling dat een ieder die voorbeelden van ‘sorry-zeggen’ kan noemen deze aanmeldt. Peters en Boogaard zullen vervolgens hier de sorry-checker OP toepassen. Daarvoor is tenminste vereist dat de het sorry verifieerbaar in de media is geweest en dat dit heeft plaatsgevonden ná 1 januari 2000. Bovendien moet er een relatie met Nederland liggen. Ze zullen daarbij onderscheid proberen te maken tussen de verschillende maten van schuldbewustzijn en de verschillende gevolgen van de excuses.
Dat kunnen juridische gevolgen zijn (Ontstaat aansprakelijkheid? Ontstaat een natuurlijke verbintenis zodat een terugbetaalde bonus niet onverschuldigd betaald is?) maar ook psychologische, sociologische of filosofische gevolgen. Peters: “Als je je eenmaal verdiept in dit verschijnsel, dan zie je dat het overal ter wereld voorkomt. Neem Zuid-Afrika met de waarheidsvinding, neem Ruwanda met zijn dorpstribunalen.”
De redactie van Mr. heeft alvast een eerste aanzet: Marco van Basten erkent in het openbaar zijn falen. Is die OK? Peters: “Jaaaa, dat is een hele mooie, vooral ook omdat deze echt uit hemzelf kwam en dus niet afgedwongen was. Dank hiervoor.”
