Het bijgeloof van advocaten was voorpaginanieuws voor de New York Times: “In a field of reason, lawyers woo luck too.” *
(*’to woo’ is een populaire afkorting voor ‘to win others over’.)
Een anti-doodstraf advocaat die alleen emails stuurt in blauwe tekst. Om de procesgoden gunstig te stemmen, eet een bekende strafrecht advocaat dagelijks dezelfde salade tijdens een maanden lopende zitting. De advocaat van Madoff draagt altijd dezelfde das tijdens de opening van een pleidooi.
Wat kan de nuchtere en/of Hollandse en/of rationele en/of atheistische en/of praktisch ingestelde jurist hiervan leren? Rituelen zijn een bron van vermaak, bieden een vorm van creatief stressmanagement, én een effectieve hersentechniek om een topprestatie te leveren tijdens De Zitting.
Pleiten is stressvol. Plankenkoorts is logisch en noodzakelijk om op scherp te staan. De meeste professionale acteurs komen er nooit van af, en verlaten zich openlijk of stiekem op rituelen om met deze kwaal te leven. Sommige dingen heb je in de hand, andere niet. Voor deze categorie bieden rituelen houvast en comfort. Een vorm van overgave aan het goed geluk, of aan hogere machten. Of gewoon afleiding voor de hersenen, die bij stress vol-automatisch rondjes gaan rennen langs nutteloze gedachten.
Ik vind de rituelen fascinerend. Als ik lees over deze New Yorkse advocaten, zie ik vooral hun toewijding, durf, gedrevenheid en passie voor hun werk. Het laat zien dat ze ook varen op hun intuitie en creativiteit, niet alleen op ratio, om succesvol te zijn. Hun werkelijke ‘power’ zit niet in het pak, of in de argumenten, maar in hun menselijkheid. De kunst van het evenwicht.
Voor het geval de goden van de wederpartij net zo gunstig gestemd zijn door de magische schoenen van diens advocaat, komt het aan op presteren onder druk. Er zijn deskundigen die stellen dat de menselijke hersenen baat hebben bij rituelen. Zij zien rituelen als ‘triggers’ voor ‘high performance states’. Een ritueel stuurt een signaal naar de hersenen dat er iets belangrijks gaat gebeuren. Een ritueel gaat gepaard met een emotionele respons. Deze combinatie activeert een optimele hersenchemie om toegang te hebben tot uw beste optreden ter zitting.
Het schrijven over dit onderwerp maakt mij nieuwsgierig.
Zouden rechters ook rituelen hebben? Rituelen om goed te luisteren, rituelen om wakker te blijven, rituelen om de magische vraag te stellen waardoor het zorgvuldig bedachte kaartenhuis van de pleiters verandert in een wiebelige wigwam?
Hebt uw uw kantoorgenoten wel eens geobserveerd? Wat doen zij om zich mentaal voor te bereiden op een belangrijke zitting? Het power-(mantel)pak is een doorzichtige. Hoe zit het met die rode schoenen? Hoe reist iemand naar de zitting? Hoeveel extra tijd is daarvoor nodig? Hoeveel stagiaires moeten er mee om tassen te dragen? De avond vooraf in een hotel slapen? Wel wijn drinken de avond vooraf, maar geen bier, of alleen thee? Je moeder een SMS sturen? Grootmoeder’s armband om? Taart trakteren om een gewonnen zaak te vieren? In het midden van de tegels lopen, door de rechterdraaideur naar binnen gaan? Hopen op die knappe portier of bode? Waar houdt de redelijkheid op en waar begint het ritueel?
En hoe zou u uw clienten kunnen helpen met creatieve rituelen om de zitting koelbloedig tegemoet te zien en het ontploffingsgevaar te reduceren? Een kopje koffie voor de zitting is een goed begin.
© Legal Visuals
Reacties en vragen zijn welkom op dit blog of per email sh@legalvisuals.nl
mr. Susanne Hoogwater is een creatieve juriste en informatie-ontwerper.
Zij is eigenaar van www.legalvisuals.nl, www.legalsketchpad.com en www.goodmoodlaw.com. Zij is auteur van ‘Beeldtaal voor Juristen’ en co-auteur van ‘Schrijven in de juridische praktijk’.
