Rechter straft strenger dan twintig jaar geleden

Delen:

Foto: Geert Snoeijer

De hoogte van straffen is de afgelopen twee decennia is gestegen: rechters leggen nu straffen op die gemiddeld 11 procent zwaarder zijn. De straffen voor gewelds- en zedenmisdrijven liggen maar liefst 65 procent hoger dan in 1998. Daar staat tegenover dat de straffen in drugszaken twintig procent lager uitvallen dan toen.

Frank van Tulder, senior onderzoeker/beleidsadviseur bij de Raad voor de rechtspraak, analyseerde de ontwikkeling van de straffen tussen 1998 en 2018. Het onderzoek is gepubliceerd in het Tijdschrift voor rechtspraak en straftoemeting.

Vooral gewelds- en seksuele misdrijven worden fors zwaarder bestraft. De (onvoorwaardelijke) straf voor deze misdrijven lag in 2018 zo’n 65 procent hoger dan in 1998. Ook vernielingen/misdrijven tegen orde en gezag en verkeersmisdrijven worden zwaarder bestraft.

Rechters zijn wel milder gaan oordelen in drugszaken: de straffen voor drugsmisdrijven werden de afgelopen twintig jaar 20 procent lichter. Ook leggen rechters tegenwoordig meer taakstraffen en minder boetes op – grofweg kan men zeggen dat de taakstraf in plaats van de boete is gekomen. Het gaat in het onderzoek alleen om in eerste aanleg opgelegde straffen.

Grillig

Het onderzoek van Van Tulder laat ook zien dat de ontwikkeling in strafzwaarte een nogal grillig verloop kent. Bij bijna de helft van de door hem onderzochte typen zaken is soms een daling en dan weer een stijging van de gemiddelde straf te zien. Ook leggen rechters naast de onvoorwaardelijke straffen steeds vaker een voorwaardelijke straf op.

Van Tulder concludeert dat “de rechter lijkt te reageren op de maatschappelijke roep om strengere straffen, die met name klinkt bij geweldsdelicten en slachtoffers daarvan”. Hij voegt daar fijntjes aan toe: “Of we dit moeten verwoorden als ‘goed luisteren naar’ of  ‘toegeven aan de druk van’ is een kwestie van appreciatie.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven