Alleen een juridische oplossing aanreiken in een conflict is vaak onvoldoende. De jurist van de toekomst zou zich meer moeten bekwamen in mediation. Dit zegt Dick Allewijn, bijzonder hoogleraar Mediation in zijn oratie op 23 maart aan de Vrije Universiteit. Hierin legt hij uit wat rechters en advocaten van mediators kunnen leren.
Wanneer twee personen of instanties met elkaar in conflict zijn geraakt, kan een professional aanschuiven: de mediator. Die helpt om een oplossing voor dit conflict te vinden die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. “Daar kunnen rechters veel van leren”, vindt Allewijn. Niet alleen omdat rechters graag zaken schikken, maar ook omdat het innemen van een mediatorspositie helpt om partijen echt te horen. Partijen die zich echt gehoord weten kunnen hun conflict makkelijker loslaten en zich dus makkelijker neerleggen bij de uitslag van een rechtszaak, ook als die tegenvalt. De kans dat zij het vertrouwen in het recht en de rechtspraak behouden, neemt daardoor ook toe.
Ook advocaten kunnen van mediators leren hoe zij het gesprek op achterliggende belangen kunnen brengen en problemen kunnen ‘dejuridiseren’. Met als resultaat dat vaker de meest passende methode wordt gekozen om het probleem op te lossen en nodeloze escalatie wordt vermeden. Allewijn stelt vast dat dit in toenemende mate wordt verwacht van de jurist van de toekomst. Voor veel gebruikers van het recht en voor de samenleving zijn strikt juridische oplossingen vaak geen echte oplossingen, aldus de hoogleraar in zijn oratie, met de titel Tussen recht en vrede, mediation in de responsieve rechtsstaat.
Allewijn noemt als actueel voorbeeld het grote aantal echtscheidingen waar kinderen steeds vaker in de knel komen. Procederen volgens het zogenoemde toernooimodel kan dan desastreuze gevolgen hebben. Deskundigen zoeken daarom naar andere procedures, meer op de-escalatie en op verbinding gericht. Allewijn verwijst naar het recente rapport van Rouvoets Platform ‘Scheiden zonder Schade’: Scheiden, en de kinderen dan? “De inzichten uit het mediationvak kunnen in die zoektocht behulpzaam zijn.”
Dick Allewijn (1952) werd per 1 april 2017 benoemd tot bijzonder hoogleraar Mediation aan Vrije Universiteit, en is daarmee de eerste bijzonder hoogleraar van Nederland op dit vakgebied. De bijzondere leerstoel is ingesteld door Mediatorsfederatie Nederland (MfN) en het Centrum voor Conflicthantering (CvC, opleidingsinstituut mediation). Allewijn ontwikkelt en verzorgt onderwijs op het gebied van mediation binnen de afstudeerrichting Conflicthantering, Rechtspraak en Mediation van de masteropleiding Rechtsgeleerdheid, en stimuleert en begeleidt (promotie-)onderzoek. Allewijn was eerder rechter en bestuurslid van de rechtbanken Den Haag en Amsterdam. Hij is lid van het College van Beroep van de tuchtrechtspraak voor mediators en voert sinds 2000 in Den Haag zijn eigen mediationpraktijk.
