Binnen de familierechtspraak leeft al langer de wens om het vaststellen van de draagkracht voor kinder- en partneralimentatie zoveel mogelijk gelijk te trekken. De praktijk heeft aangetoond dat rekenen met een ‘forfaitaire woonlast’ bij kinderalimentatie eenvoudig werkt. Dat houdt in dat de rechter ervan uit gaat dat de ouders 30 procent van hun netto besteedbaar inkomen kwijt zijn aan wonen. Maar om de draagkracht bij partneralimentatie te berekenen wordt uitgegaan van de werkelijke woonlasten. Dat leidt vaak tot discussie. Als een van de ex-partner een dure woning huurt, kan deze stellen dat er weinig meer over is om bij te dragen aan het levensonderhoud van de andere ex – met conflicten en rechtszaken tot gevolg. Dat verandert per 1 januari.
Woonbudget
De Expertgroep Alimentatie – bestaande uit door ieder gerecht afgevaardigde familierechters die zich bezighouden met alimentatiezaken – komt met een nieuwe norm: rechters gaan, voor zowel partner- als kinderalimentatie, rekenen met een woonbudget dat 30 procent van het netto inkomen. Als iemand meer uitgeeft aan wonen, dan houden rechters daar ‘in principe’ geen rekening mee, en ook niet als iemand goedkoper woont. Dit is echter anders als een onderhoudsplichtige partner hogere woonlasten heeft die ‘niet vermijdbaar en niet verwijtbaar zijn’. Komt een ex-partner geld tekort, dan kunnen lagere woonlasten van de ander toch worden meegenomen in de berekening van diens draagkracht.
Inkomensvergelijking
Niet alleen de basis voor de draagkrachtberekening (het woonbudget) verandert, ook de uitkomst van de alimentatieberekening. Nu geldt de zogeheten ‘jusvergelijking’. Daarbij wordt gekeken wat er aan vrije bestedingsruimte overblijft nadat aan de eerste levensbehoeften is voldaan. De ene partner mag niet meer ‘vet’ overhouden dan de andere. Ook die manier van berekenen verandert volgend jaar. Dan wordt bekeken hoeveel beide partijen feitelijk te besteden hebben. Dat moet gelijk zijn nadat de alimentatie is betaald. Niet-verwijtbare en niet-vermijdbare kosten worden in de inkomensvergelijking meegenomen, net als kosten van de kinderen, voor zover die niet uit een kindgebonden budget worden vergoed.
Ingangsdatum
De expertgroep adviseert de nieuwe aanbevelingen toe te passen in zaken die na 1 januari 2023 op zitting worden behandeld, en waarbij de ingangsdatum van de (gewijzigde) alimentatie op of na 1 januari 2023 ligt.
