De rechterlijke macht was vorige week even wat minder goed bezet dan anders. Maar liefst 40 raadsheren en rechters verzamelden zich namelijk voor een vier dagen durende ‘summer course’ in het Twentse land. Thema: rechterlijke oordeelsvorming.
SSR-lector André Verburg kijkt uiterst tevreden terug op het zeer intensieve en voor rechters ook ongebruikelijke programma: “De deelnemers werden permanent geprikkeld om te reflecteren op het eigen denken, werden uitgedaagd om twijfel toe te laten. En gelukkig waren de deelnemers daartoe ook bereid. Je moet niet vergeten dat de normale ‘richtingsaanwijzers´ van rechters gekenmerkt worden door besluitvaardigheid en zekerheid. Die zaken hebben we deze vier dagen flink in perspectief proberen te zetten. Eigenlijk was het thema van de cursus daarom de reis die we als rechters telkens weer moeten maken van professionele twijfel naar professionele zekerheid. In het begin van een zaak moet je twijfels kunnen hebben, moet je je vooroordelen of vooringenomenheid erkennen en herkennen en een plaats kunnen geven. Maar aan het eind, na alle informatie tot je genomen te hebben, moet je zeker en besluitvaardig zijn. Hoe je dat proces doorloopt, daar ging het eigenlijk over”.
Het programma was dermate intensief dat op dag drie menig deelnemer er behoorlijk doorheen zat. Verburg: “Ik denk dat we door de combinatie van leervormen (waaronder veel interactieve), door de grote hoeveelheid informatie die de deelnemers intellectueel zeer uitdaagde en door het gevarieerde aanbod aan sprekers het uiterste van de deelnemers hebben gevraagd. We hebben ze als het ware in een snelkookpan geplaatst. En dan is het geen wonder dat sommigen op een bepaald moment wat slijtage begonnen te vertonen en dat het eind door een enkeling met een zucht van verluchting werd begroet.”
Toch waren de deelnemers na afloop unaniem positief en bestempelt ook Verburg de Summercourse als een groot succes: “Ik denk dat verreweg de meeste deelnemers deze paar dagen als een verkwikkend bad hebben ervaren. De mensen waren zeer tevreden dat ze eindelijk eens tijd kregen met elkaar te praten over de grondslagen van hun vak. En ook over de twijfels die ook zij soms hebben.”
De inbreng van de externe deskundigen die vanuit verschillende invalshoeken de deelnemers beurtelings een spiegel voorhielden, viel eveneens zeer in de smaak. Zo waren onder meer te gast de psycholoog Willem Wagenaar, de ethici Van Tongeren, De Bree en Verkerk en de rechtsfilosoof Gommer. Achtereenvolgens werden tijdens de vier dagen de volgende thema’s behandeld: onbewuste denkprocessen en intuïtie, de rechter als persoon en als professional (idealen, waarden en integriteit), (verrijking van) oordeelsvorming en de belemmeringen op weg daar naar toe en tenslotte kennisleer en wetenschapstheorie.
De veertig deelnemers kwamen uit het hele land. Doordat er enigszins was overtekend, kon de SSR een selectie maken die het meest recht deed aan een evenwichtige spreiding over het land, maar ook het aantal rechters en raadsheren was een goed afspiegeling van de realiteit. Nu al is bekend dat hetzelfde programma in januari zal worden herhaald.
